Hiện nay, trên các trang mạng rao bán các loại cỏ Mỹ, cỏ shisha, muối tắm… với những quảng cáo tưởng chừng vô hại như tăng độ phê mà không gây nghiện…
Trước thực trạng mua bán cỏ Mỹ, shisha, muối tắm tràn lan trên mạng, nhiều cán bộ đoàn thể và các phụ huynh lo lắng về việc làm sao để phát hiện con mình đã hút shisha, cỏ Mỹ hay “muối tắm”.
Ngày 24/4, Sở Y tế TP.HCM đã phối hợp với các cơ quan chức năng tổ chức hội thảo “Cỏ Mỹ, shisha và các hiểm họa đang tàn phá giới trẻ”.
Shisha là gì?
Hút shisha là một hình thức hút thuốc lá qua “bộ lọc-waterpipe” là nước tương tự như hút thuốc lào của Việt Nam. Hình thức này có nguồn gốc từ Ả Rập nên còn gọi là hút thuốc lá kiểu Ả Rập. Bao gồm sợi thuốc lá trộn với mật ong và hương liệu bạc hà, chocolate hoặc trái cây như táo, dâu, cherry… Chính vì được “lọc” qua nước nên lầm tưởng là ít gây tác hại.
Hiện nay trên thị trường xuất hiện một loại hút thuốc lá điện tử có hình dạng như cây viết nên gọi là shisha pen. Khác với kiểu hút shisha truyền thống thì shisha pen được hút với tinh dầu pha chế sẵn và người hút có thể chọn lựa hương liệu (mùi) tùy theo sở thích, shisha pen ít khói hơn và nhỏ gọn nên hiện được giới trẻ ưa chuộng.
BS.CKII. Huỳnh Thanh Hiển, BV Tâm thần TP. HCM cho biết, hút shisha không phải là ma túy nên hiện chưa bị cấm. Tuy nhiên, đây là khởi đầu của một thói quen và hành vi nghiện ngập.
BS. CKII Huỳnh Thanh Hiển đang chia sẻ kiến thức phân biệt cỏ Mỹ và shisha
Theo khảo sát của Tổ chức Y tế Thế giới và Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ, một lượt hút shisha kéo dài 1 giờ thì lượng khói hít vào phổi gấp 100-200 lần hút 1 điếu thuốc lá, lượng carbon monoxide (CO) và lượng nicotine cũng sẽ tăng tương ứng. Nước dùng để lọc chỉ tạo một cảm giác an toàn giả tạo và không có tác dụng loại bỏ các chất độc hại.
Ngoài ra, nguy cơ mắc bệnh lây lan qua đường hô hấp do dùng chung ống hút như: Ung thư miệng, ung thư phổi, ung thư dạ dày, ung thư thực quản, suy giảm chức năng phổi, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (Chronic obstructive pulmonary disease-COPD), giảm khả năng sinh sản…
Tác hại cỏ Mỹ và muối tắm
Trong vài năm trở lại đây, tại Việt Nam bắt đầu xuất hiện 2 loại ma túy mang tính kích thích thần kinh có tên lóng là muối tắm và cỏ Mỹ. Hai loại ma túy này được sử dụng theo 2 cách khác nhau: đốt, hít với muối tắm và quấn hút như thuốc rê với cỏ Mỹ.
Muối tắm (bath salts) là tên lóng của một loại ma túy có tên hóa học là mephedrone và cathinone. Muối tắm có hình dạng kết tinh và cách sử dụng giống như đá (đốt hít).
Cỏ Mỹ (K2/spice) còn được gọi là cỏ Úc, cỏ Canada; là một từ lóng để chỉ một loại cần sa mới dù xuất xứ có thể là từ Trung Quốc hay vùng Tam giác vàng. Được bán trên thị trường như là một hỗn hợp lá của nhiều loại thực vật. Cũng như muối tắm, trên bao bì luôn có dòng chữ “không dùng cho con người - not for human consumption”.
Cỏ Mỹ có cách sử dụng giống như cần sa (quấn hút như thuốc rê); khác với cần sa, cỏ Mỹ hút không gây mùi khét đặc trưng (dễ bị phát hiện).
Tuy nhiên, thiếu úy Hắc Xuân Hùng, cơ quan phòng chống tội phạm ma túy TP.HCM cho biết, hiện nay “dân chơi” có khuynh hướng pha trộn chất ma túy (muối tắm, cỏ Mỹ) vào bình hút shisha để tăng “độ phê”. Điều này khá nguy hiểm vì giới trẻ có thể vô tình bị sử dụng chất ma túy mà không biết.
BS Huỳnh Thanh Hiển cho biết thêm, ma túy có nhiều loại nhưng được chia cụ thể trong 2 nhóm: nhóm gây ức chế thần kinh và nhóm gây kích thích hệ thần kinh. Hầu hết hiện nay, giới nghiện sử dụng các loại ma túy thuộc nhóm kích thích trong đó có cần sa mới (cỏ Mỹ) và muối tắm (mephedrone, cathinone).
Cỏ Mỹ gây hiệu ứng kích thích trên hệ thần kinh mạnh hơn so với cần sa nên được ưa chuộng hơn và gây tác hại nặng nề hơn; khả năng gây nghiện của cỏ Mỹ được cho là cao hơn so với cần sa và tác hại trên hệ thần kinh, gây loạn thần (ảo giác, hoang tưởng) cũng cao hơn cần sa.
Thượng úy Hắc Xuân Hùng cho biết, có đến 50% người bị nghiện vì sử dụng ma túy đá (muối tắm) trong các trại cai nghiện hiện nay, trong đó, phần lớn là thanh niên. Mọi người hẳn chưa quên vụ án em trai cưa chân chị gái trong Bệnh viện Bạch Mai ngày nào hay mới đây vụ án nam thanh niên giết người yêu ở quận Bình Tân, TP.HCM… đều là hậu quả của việc sử dụng ma túy đá gây ra.
Thượng úy Hắc Xuân Hùng đang trao đổi về các vấn nạn diễn ra trong giới trẻ sau khi sử dụng shisha, cỏ Mỹ và “muối tắm”
Trả lời câu hỏi làm sao để phát hiện con em mình đã có sử dụng “muối tắm” hay cỏ Mỹ? BS Hiển cho biết, do có tác động trên hệ thần kinh nên ma túy có thể gây ra như mất ngủ sau khi sử dụng đối với nhóm kích thích thần kinh và gây ngủ bù sau thời gian mất ngủ, cho nên các bậc phụ huynh phải chú ý ngay hiện tượng con mình bị rối loạn giấc ngủ.
Các cháu có thể thức suốt đêm, thậm chí vài ba đêm, sau đó ngủ bù liên tục. Nặng hơn là các triệu chứng loạn thần: ảo giác, hoang tưởng, kích động hành vi; sử dụng lâu ngày gây thay đổi tính cách (dễ tức giận) và biến đổi nhân cách; tiêu nhiều tiền và mất khả năng học tập, làm việc.
Làm sao để phân biệt trên mạng bán muối tắm thật và muối tắm ma túy? BS Hiển cho biết, do giá của muối tắm khá đắt nên việc phân biệt chỉ có thể phán đoán qua giá cả của chúng.
Thượng úy Xuân Hùng nhấn mạnh: Hai loại ma túy mới là muối tắm và cỏ Mỹ hiện đã bắt đầu phổ biến tại Việt Nam. Thế giới ngầm luôn đi trước các nhà quản lý một bước, cấm chất này họ sẽ tìm ra chất khác thay thế. Do vậy các bậc phụ huynh cũng như thầy cô giáo cần giáo dục thế hệ trẻ biết tác hại của chất ma túy, tránh xa các hành vi và thói quen nghiện ngập và do bạn bè rủ rê, bản tính tò mò “thử cho biết” của tuổi mới lớn.
