Quảng Bình khó đạt tiêu chí nhà ở

Ông Hồ Thanh Ngọc, Phó giám đốc Sở NN-PTNT Quảng Bình, cho hay: “Năm 2011, Quảng Bình có gần 170 ngàn nhà ở dân cư, trong đó có trên 108 ngàn nhà đạt chuẩn của Bộ Xây dựng về tiêu chí nhà ở; còn lại trên 61 ngàn nhà trong tình trạng chưa đạt chuẩn hoặc nhà tạm".

Tiêu chí nhà ở dân cư có quy định 2 nội dung: không còn nhà tạm, dột nát và 80% nhà đạt chuẩn của Bộ Xây dựng. Theo đó, nhà đạt tiêu chí NTM phải bảo đảm các điều kiện như diện tích nhà ở bình quân 14 m²/người, kết cấu nhà phải bảo đảm “3 cứng” (gồm: cứng mái, cứng khung, cứng nền) và có niên hạn sử dụng 20 năm trở lên. Ngoài ra, phải có đủ các công trình hạ tầng kỹ thuật phục vụ sinh hoạt như: điện, nước sạch, vệ sinh môi trường, giao thông đi lại...

Nhận thức rõ nhà ở là nhu cầu thiết yếu đối với đời sống con người, thời gian qua, với sự góp sức của hàng loạt chương trình như: Chương trình 167, Chương trình 135, 134..., thực trạng phát triển nhà ở nông thôn trên địa bàn tỉnh Quảng Bình đã có nhiều khởi sắc. Chỉ riêng năm 2011 và 6 tháng đầu năm 2012, từ nguồn vốn Chương trình 167, toàn tỉnh đã thực hiện hỗ trợ hộ nghèo xây dựng 2.940 ngôi nhà khang trang, kiên cố, thay thế cho những ngôi nhà tạm dột nát, góp phần đổi thay diện mạo nông thôn. Tuy nhiên, trên địa bàn tỉnh vẫn còn không ít hộ dân phải sống trong những căn nhà tạm bợ do gia đình quá nghèo, neo đơn, không có điều kiện cất mới hay sửa chữa.

Nhà kiên cố nhưng chưa đạt chuẩn cần cải tạo lại chiếm tỉ lệ khá lớn ở Quảng Bình

Nhà ở dân cư là một trong những tiêu chí khó đối với nhiều địa phương. Bằng chứng là hiện nay trên địa bàn tỉnh Quảng Bình chỉ có 28/141 xã đạt tiêu chí nhà ở dân cư. Ngay cả trong số 41 xã được chọn làm xã điểm xây dựng NTM ở Quảng Bình thì cũng chỉ có 15 xã đạt được tiêu chí này.

Châu Hoá (huyện Tuyên Hoá) là một trong số ít những xã điểm đã đạt tiêu chí về nhà ở dân cư. Ông Trương Thanh Lam, Chủ tịch UBND xã Châu Hoá, cho biết: “Chúng tôi may mắn được quy hoạch khu dân cư từ rất sớm nên nhà ở bố trí đúng quy hoạch theo ô bàn cờ, cổng chính được bố trí về phía các trục đường, các công trình vệ sinh được bố trí phù hợp phía sau nhà ở; số nhà kiên cố và bán kiên cố được xây dựng đúng theo quy hoạch NTM với đủ 3 loại hình công trình gồm: nhà ở, nhà bếp và công trình phụ. Đến nay, chỉ còn 9,5% nhà ở của hộ nghèo cần sửa sang nâng cấp trong khi tỉ lệ nhà đạt chuẩn lên đến 90,5%”.

Không được may mắn như Châu Hoá, Lâm Hoá với đặc thù của một xã miền núi rẻo cao đã gặp không ít khó khăn khi thực hiện tiêu chí nhà ở dân cư. Toàn xã hiện có 234 nhà, trong đó có 10 nhà tạm, còn lại là nhà kiên cố và bán kiên cố. Mặc dù đã nhận được sự đầu tư từ các chương trình hỗ trợ hộ nghèo về nhà ở nhưng do tình trạng dân cư phân bố rải rác, không đồng đều, chủ yếu tập trung ở các tuyến đường giao thông chính như đường liên thôn 1, 2; đường giao thông nông thôn nội vùng, đường Hồ Chí Minh... nên việc xây dựng nhà ở tại địa phương thiếu quy hoạch cụ thể, không có thiết kế mẫu, không có hệ thống thoát nước bảo đảm quy định. Theo đề án, đến năm 2015, xã sẽ hoàn thành tiêu chí nhà ở dân cư, tuy nhiên, do điều kiện sống của bà con đặc biệt khó khăn, tốc độ chuyển dịch cơ cấu kinh tế còn chậm, tỉ lệ hộ nghèo cao..., việc hoàn thành tiêu chí này theo đúng đề án xem ra là rất khó.

Trong số các địa phương của tỉnh Quảng Bình, huyện Quảng Ninh hiện chưa có xã nào đạt tiêu chí nhà ở dân cư. Số liệu thống kê từ Phòng NN-PTNT huyện cho thấy, hiện tại huyện còn 502 nhà tạm, dột nát. Tuy nhiên, rào cản của Quảng Ninh trong khi thực hiện tiêu chí nhà ở dân cư không nằm ở vấn đề xoá nhà tạm, dột nát mà nằm ở 80% nhà đạt chuẩn của Bộ Xây dựng. Nguyên nhân là do Quảng Ninh vẫn còn nhiều nhà cấp 4 đã được xây dựng từ khá lâu và đang xuống cấp, chủ yếu tập trung vào các hộ neo đơn, khó khăn. Tại các xã điểm của huyện như Võ Ninh, Vĩnh Ninh, Xuân Ninh, đa phần người dân đã xây được nhà kiên cố bảo đảm “3 cứng”. 

Thế nhưng, khi xét về tiêu chí diện tích và khuôn viên, công trình phụ trợ... thì gần nửa số hộ không đạt. Phần lớn các hộ gia đình này đều mới xây dựng nên niên hạn sử dụng hơn chục năm nữa mới tính đến cải tạo và xây dựng lại. Do đó, sẽ không quá ngạc nhiên khi theo kế hoạch, đến hết năm 2015 toàn huyện chỉ có 9/15 xã đạt tiêu chí nhà ở dân cư, các xã còn lại ít nhất đến hết năm 2018 mới hoàn thành.