Gần đây nhiều người có người nhà mắc bệnh hiểm nghèo có điện hỏi về nhiều loại thuốc có công hiệu điều trị bệnh ung thư, đặc biệt là một số loại cây cỏ như cây Bán chi liên, Bạch hoa xà thiệt thảo và sự thực tác dụng của cây xạ đen (hiện nay đang có nguy cơ tuyệt chủng vì việc khai thác sử dụng cho việc trị liệu chứng ung thư) mà như nhiều người cho biết ở Hòa Bình có bà lang đã sử dụng loại cây này để chữa trị ung thư cho nhiều kết quả khả quan. Vậy thực hư thế nào? Theo tôi khả năng trị ung thư của xạ đen đang dừng ở khả năng hỗ trợ mà thôi. Vậy cụ thể thế nào dưới đây xin nói đôi nét về lĩnh vực này.
Xạ đen là một loại cây thuốc nam mọc tự nhiên trong các khu rừng của nước ta. Cũng như nhiều loại cây khác cây xạ đen còn được gọi là cây Bách giải, cây Đồng Triều, Bạch Vạn Hoa, cây dây gối, quả nâu, dân tộc Mường gọi là cây ung thư…, tên khoa học là Celastrus hindsu Benth.
Là loại cây được phân bố nhiều ở các nước như Trung Quốc, Miến Điện, Thái Lan…, là loại cây thường mọc ở độ cao từ 1.000 – 1.500 m. Ở nước ta xạ đen thấy chủ yếu tại các vùng đồi gò của các tỉnh Hà Nam, Quảng Ninh, Ninh Bình, Hòa Bình, Vườn quốc gia Cúc Phương, Vườn quốc gia Ba Vì, Thừa Thiên - Huế, Gia Lai... Đây là loại cây không chỉ có tác dụng về mặt y học, cây xạ đen còn có giá trị về mặt kinh tế…
Xạ đen là loại có thân cây dạng dây leo thân gỗ dài 3 – 10m, mọc thành bụi. Cành tròn, lúc non có màu xám nhạt, sau chuyển sang màu nâu, có lông, về sau có màu xanh. Trong nhân dân thường lấy dùng chữa các trường hợp gầy mòn, rối loạn tiêu hóa và khối u, giúp ăn ngon, mát huyết, trị mất ngủ, vàng da…
Đông y cho rằng cây xạ đen có vị đắng chát, tính hàn, có công dụng trong hỗ trợ điều trị và phòng chống ung thư, ức chế và ngăn ngừa sự phát triển của tế bào ung thư, tiêu hạch, tiêu độc, điều trị lở ngứa, mụn nhọt, thanh nhiệt, mát gan, điều hòa hoạt huyết, giảm đau, an thần, tăng cường sức đề kháng cho cơ thể.
Các nghiên cứu khoa học được thực hiện từ năm 1987, khi đoàn bác sĩ Học viện Quân y do GS.TSKH Lê Thế Trung - Chủ tịch Hội Ung thư TP.Hà Nội dẫn đầu đã phát hiện vào chuyến sưu tầm các bài thuốc quý trong dân gian, cây xạ đen mới bắt đầu thu hút sự chú ý của giới khoa học và được đưa về cơ sở này để nghiên cứu. Sau 12 năm nghiên cứu, hiện Học viện Quân y đã chiết xuất được từ loài cây này một loại tinh thể có khả năng ức chế sự phát triển của tế bào ung thư. Qua nghiên cứu về thực vật học, hoá dược, dược lý, nghiên cứu thực nghiệm trên động vật được gây ung thư (theo đề tài cấp Bộ về xạ đen do GS. Lê Thế Trung làm chủ nhiệm), các bác sĩ đã phát hiện ở loài cây này tác dụng hạn chế sự phát triển của khối u ác tính. Hơn nữa, GS. Trung còn cho biết hợp chất lấy từ xạ đen nếu được kết hợp với chất Phylamin (lấy từ một loại thảo dược ở đồng bằng) còn phát huy tác dụng, kéo dài tuổi thọ trung bình của động vật bị ung thư hơn nhiều chất đã qua nghiên cứu thực nghiệm như Trinh nữ hoàng cung hay tỏi Thái Lan. Đến cuối năm 1999, đề tài của các bác sĩ Học viện Quân y được nghiệm thu, cây xạ đen chính thức được công nhận là một trong không nhiều những vị thuốc nam có tác dụng điều trị hỗ trợ bệnh nhân ung thư. Cuối năm 2002, người bệnh mới biết đến loài cây này qua câu chuyện của GS. Trung trên câu chuyện Người đường thời ở VTV3.
Về sau xạ đen đã được các dược sỹ cao cấp của Công ty Cổ phần Dược Vĩnh Phú và Viện dược liệu Trung ương chọn lọc, nghiên cứu, nuôi trồng theo tiêu chuẩn sạch và bào chế trên dây chuyền công nghệ hiện đại làm nên sản phẩm Bách giải trà.
Sau đây là những gợi ý ứng dụng trong việc hỗ trợ điều trị ung thư hay nhằm nâng cao sức đề kháng cơ thể, thanh nhiệt, tiêu độc, mát gan… ngay cả để phòng chữa bệnh người ta thường lấy khoảng 100g rửa sạch cho vào ấm đun sôi khoảng 10 đến 15 phút chắt lấy nước uống hàng ngày. Cụ thể là lấy lá xạ đen thì khoảng 20 đến 30g (nếu lá lẫn cành thì lấy khoảng 50g) rửa sạch cho vào ấm đun sôi lấy nước uống hàng ngày, thường đun khoảng hai lần thấy nước nhạt thì thôi, thay khác.
