13.000 tấn thanh long quả tươi sang Trung Quốc mỗi ngày

Xuất khẩu thanh long Việt Nam sang Trung Quốc tại cửa khẩu Móng Cái, Quảng Ninh

Trước thông tin do thương lái Trung Quốc ngừng thu mua khiến giá thanh long tại Việt Nam sụt giảm mạnh, trao đổi với chúng tôi, lãnh đạo Cục BVTV khẳng định, qua số liệu thống kê tại hệ thống KDTV đặt tại các cửa khẩu phía Bắc cho thấy, hiện bình quân mỗi ngày Việt Nam vẫn xuất khẩu khoảng 13.000 tấn thanh long quả tươi sang thị trường Trung Quốc.

Cụ thể, năm 2017 Việt Nam XK được 1,5 triệu tấn thanh long tươi, trong đó hơn 1,3 triệu tấn là xuất sang Trung Quốc. Riêng 9 tháng đầu năm 2018, chúng ta đã XK 1,32 triệu tấn thanh long quả tươi sang Trung Quốc. Trong đó, qua cửa khẩu Lào Cai 692.000 tấn, Lạng Sơn 335.000 tấn, TP.HCM 280.000 tấn và Móng Cái (Quảng Ninh) 20.000 tấn.

Theo Cục trưởng Cục BVTV Hoàng Trung, ngay khi có thông tin thanh long rớt giá, theo chỉ đạo của lãnh đạo Bộ NN-PTNT, Cục BVTV lập tức cử lãnh đạo trực tiếp đi thực tế tại hệ thống KDTV ở các cửa khẩu và các doanh nghiệp đang có hoạt động XK thanh long sang thị trường Trung Quốc để kịp thời nắm bắt tình hình, tham mưu Bộ và Chính phủ. Tuy nhiên, thực tế cho thấy mọi hoạt động giao thương giữa hai quốc gia không có gì quá bất thường. Hiện mỗi ngày Việt Nam XK trung bình 13.000 tấn quả thanh long tươi qua các cửa khẩu tại biên giới phía Bắc.

Về nguyên nhân giá thanh long giảm, theo ông Lê Sơn Hà, Trưởng phòng KDTV (Cục BVTV), cũng giống như câu chuyện nhãn, vải giá vài nghìn đồng/kg thì mặt hàng thanh long hiện cũng phân chia ra nhiều chủng loại. Trong khi mặt hàng thanh long đạt tiêu chuẩn XK vẫn được các doanh nghiệp thu mua khẳng định giá dao động từ 20.000 - 25.000 đồng/kg.

Thanh long miền Nam bán tại các sạp hàng rong Hà Nội có giá từ 10.000 - 20.000 đồng/kg

Tuy nhiên, cũng có mặt hàng thanh long giá vài nghìn đồng/kg, thậm chí đổ bỏ không có người ăn bởi đây là sản phẩm có phẩm cấp thấp, chất lượng mẫu mã không đủ điều kiện XK cũng như không đạt tiêu chuẩn bán tại hệ thống cửa hàng, siêu thị, chỉ có thể đem chế biến hoặc bán hàng rong nên giá thu mua tại vườn giảm xuống rất sâu.

Bên cạnh đó, nhân dịp Quốc khánh Trung Quốc 1/10/2018 (Trung Quốc quy định cho nghỉ lễ Quốc khánh 10 ngày), rất nhiều doanh nhân Trung Quốc về nuớc nghỉ lễ nên xuất hiện thông tin cộng hưởng Trung Quốc ngừng mua thanh long với mục đích xấu nhằm ép giá bà con nông dân. Song, tình hình XK từ ngày 2/10 trở lại đây có xu hướng tăng lên với khối lượng XK đạt khoảng 13.000 tấn/ngày.

Theo khuyến cáo của Cục BVTV, Trung Quốc hiện đang là thị trường NK chính quả thanh long tươi của Việt Nam với thị phần chiếm khoảng 90%.

Tuy nhiên, chính quyền Trung Quốc ngày càng tăng cường kiểm soát NK theo hình thức biên mậu, nâng cao yêu cầu KDTV, ATTP cũng như truy xuất nguồn gốc đối với quả tươi NK, trong đó có mặt hàng thanh long của Việt Nam.

Hiện nay, Trung Quốc đang tiến hành xây dựng hàng rào có kèm theo camera giám sát nhập lậu, NK theo hình thức biên mậu tại nhiều khu vực biên giới với Việt Nam và trong thời gian tới Trung Quốc sẽ chỉ cho phép NK quả tươi theo hình thức chính ngạch tại các cửa khẩu được chỉ định. Việc NK theo hình thức biên mậu như trước đây sẽ từng bước bị ngăn chặn triệt để.

Ngoài ra, tại nội địa Trung Quốc cũng đang phát triển trồng thanh long tại một số tỉnh Quảng Tây, đảo Hải Nam (hiện nay đã đạt khoảng hơn 20.000ha và dự kiến đạt hơn 30.000ha vào đầu năm 2019) cũng như thuê đất trồng thanh long tại Lào và Campuchia nên sẽ ảnh hưởng đến XK thanh long của Việt Nam trong thời gian tới.

Ảnh: N.H

Trước tình hình trên, Cục BVTV kiến nghị Bộ NN-PTNT giao Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản nghiên cứu chi tiết về thị trường, thu thập thông tin cụ thể về tình hình trồng và tiêu thụ thanh long tại Trung Quốc. Làm việc với Bộ Ngoại giao thúc đẩy đàm phán để phía Trung Quốc mở thêm các cửa khẩu cho phép NK quả tươi, đặc biệt là thanh long của Việt Nam.

Về phía mình, lãnh đạo Cục BVTV cho biết sẽ tiếp tục hợp tác chặt chẽ với cơ quan kiểm dịch thực vật của Trung Quốc nhằm tạo điều kiện nhanh nhất về thủ tục, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp Việt Nam XK. Bên cạnh đó, Cục sẽ thường xuyên bám sát, nắm bắt thông tin xề XNK nông sản của Việt Nam tại các cửa khẩu để kịp thời báo cáo đề xuất với Bộ những giải pháp tháo gỡ khó khăn vướng mắc, tạo thuận lợi cho XK nông sản.