Theo quy định tại Điều 55 của Luật Chăn nuôi năm 2018 và Điều 23, 24, Nghị định 13/2020/NĐ-CP của Chính phủ, cơ sở chăn nuôi quy mô từ 300 vật nuôi trở lên phải được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện chăn nuôi.
Theo đó, tỉnh Hà Tĩnh có 47 cơ sở chăn nuôi bắt buộc phải có loại giấy tờ quan trọng này, tuy nhiên đến nay, mới chỉ có 16 cơ sở được cấp giấy chứng nhận (15 cơ sở chăn nuôi lợn và 1 cơ sở chăn nuôi bò), đạt tỷ lệ 34%.
Lãnh đạo Chi cục Chăn nuôi và Thú y Hà Tĩnh cho rằng, hiện nay nhiều chủ cơ sở còn thờ ơ, chưa nhận thức được tầm quan trọng về các quy định trong chăn nuôi nên họ không xây dựng, trình hồ sơ xin cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện chăn nuôi.
Khi cơ quan chức năng đến kiểm tra, rõ ràng các cơ sở không đủ điều kiện sẽ bị xử lý theo quy định (Điều 26, Nghị định 14/2021/NĐ-CP), phạt tiền từ 15 - 20 triệu đồng.
Ngoài ra, còn có nhiều bất lợi khác như: khi có dịch bệnh không nhận được sự hỗ trợ, đồng hành của ngành chức năng; hạn chế trong việc xây dựng thương hiệu, cạnh tranh trên thị trường, nhất là xuất khẩu sang các nước phát triển; không hình thành được các mối liên kết, các chuỗi giá trị trong ngành chăn nuôi…
“Vẫn biết hồ sơ thủ tục khá phức tạp và mất nhiều thời gian nhưng đã là quy định thì người chăn nuôi phải chấp hành. Đầu tiên là bảo vệ cho đàn vận nuôi của gia đình sau đó là ngành chăn nuôi toàn tỉnh.
Hiện tại, để được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện chăn nuôi, các doanh nghiệp, HTX phải đáp ứng 6 tiêu chí, gồm: vị trí xây dựng trang trại phù hợp với quy định pháp luật; số đơn vị vật nuôi đáp ứng yêu cầu mật độ chăn nuôi của địa phương; có đủ nguồn nước đảm bảo cho hoạt động chăn nuôi; có giải pháp bảo vệ môi trường theo quy định pháp luật; chuồng trại, trang thiết bị chăn nuôi phù hợp với từng loại vật nuôi và có hồ sơ ghi chép, lưu trữ quá trình hoạt động chăn nuôi”, lãnh đạo Chi cục Chăn nuôi và Thú y Hà Tĩnh nói.
Ghi nhận thực tế tại một số trang trại chăn nuôi quy mô lớn ở huyện Nghi Xuân, Can Lộc, Đức Thọ, hầu hết chủ các cơ sở đều than thở, hồ sơ xin cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện chăn nuôi phức tạp, tốn kém và mất nhiều thời gian nên rất cần có sự đồng hành, vào cuộc của sở, ngành và chính quyền các cấp.
Ông Lê Văn Bình, Giám đốc HTX Nông nghiệp Nga Hải, xã Xuân Mỹ, huyện Nghi Xuân - người đang trên hành trình xin cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện chăn nuôi cho biết, từ năm 2011, HTX chăn nuôi lợn theo hình thức liên kết với Công ty CP Chăn nuôi C.P. Việt Nam.
Bình quân, mỗi năm HTX xuất chuồng từ 2.500 - 3.000 con lợn thương phẩm. Dù đã nhiều lần đi làm thủ tục cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện chăn nuôi nhưng đến nay, HTX vẫn chưa thể có loại giấy tờ bắt buộc này vì đang thiếu quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư để đánh giá tác động môi trường.
“Để được cấp giấy chứng nhận phải thực hiện cùng lúc nhiều hồ sơ, báo cáo các loại. Nếu không nhận được sự giúp đỡ, tạo điều kiện của các cấp, ngành thì khó mà hoàn thành. Bởi vậy, ở một số tiêu chí khó, HTX cần sự đồng hành, thậm chí là “cầm tay chỉ việc” hướng dẫn cụ thể từ các cơ quan quản lý nhằm đảm bảo hồ sơ phù hợp với yêu cầu của luật ”, ông Bình nhấn mạnh.
Còn chủ một trang trại chăn nuôi gà ở huyện Hương Khê cho rằng, riêng việc hoàn tất các báo cáo theo quy định đã có thể tiêu tốn thời gian cả năm trời, đó là chưa kể các thủ tục về giấy phép xây dựng, đánh giá tác động môi trường... Ngót nghét gần một năm qua ngược xuôi xin cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện chăn nuôi, đến nay, chủ trang trại vẫn chưa thể sở hữu nó vì đang thiếu “Hợp đồng xử lý chất thải nguy hại”.
“Hồ sơ phức tạp, mất nhiều tháng để hoàn tất nên tôi cũng như nhiều cơ sở chăn nuôi ở Hà Tĩnh rất ngán khi đề cập đến vấn đề này. Có lẽ vì thế mà không ít cơ sở đành chấp nhận rủi ro, thậm chí là vi phạm quy định trong quá trình chăn nuôi”, chủ trang trại nhận định.
Theo thống kê, hiện tỷ trọng chăn nuôi trong nông nghiệp của tỉnh Hà Tĩnh chiếm đến gần 54%. Thời gian gần đây, do ảnh hưởng của bão giá chi phí đầu vào và thị trường đầu ra giảm mạnh nên hoạt động chăn nuôi của người dân gặp nhiều khó khăn, thậm chí nhiều cơ sở phải “treo chuồng” trong nhiều tháng liền.
Để giảm giá thành sản xuất, tăng tính cạnh tranh của sản phẩm trên thị trường, các trang trại tại Hà Tĩnh cần nâng cao ý thức trong việc hoàn thiện quy trình chăn nuôi theo hướng an toàn dịch bệnh, an toàn vệ sinh thực phẩm.
Riêng cơ quan quản lý nhà nước và chính quyền địa phương, tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến kiến thức, nhất là những nội dung về phát triển, kinh doanh chăn nuôi an toàn, bền vững. Đồng thời, xử lý nghiêm đối với các doanh nghiệp, trang trại đang vi phạm quy định Luật chăn nuôi nhằm tăng tính răn đe.