Như NNVN đã đưa tin về tình hình bệnh lùn trên lúa gây thiệt hại nặng nề tại các tỉnh miền Bắc khiến bà con nông dân hết sức lo lắng, chiều qua Bộ NN-PTNT đã có cuộc họp khẩn nhằm đưa ra kết luận chính thức về nguyên nhân gây bệnh! Nhiều ý kiến và quan điểm đã được đưa ra bàn bạc xung quanh tác nhân cũng như cơ chế lây truyền của bệnh, tuy nhiên vẫn chưa ngã ngũ.
Thống nhất gọi là bệnh VL-LXL
Báo cáo tại cuộc họp, Cục BVTV cho biết từ ngày 16-19/9, Cục đã tiến hành kiểm tra và lấy mẫu tại một số tỉnh ở miền Bắc. Đến nay, đã phát hiện 5 tỉnh có diện tích lúa nhiễm bệnh vàng lùn-lùn xoắn lá( VL-LXL) gồm: Nghệ An, Thanh Hóa, Nam Định, Thái Bình và Ninh Bình với trên 13 nghìn ha lúa nhiễm bệnh. Hơn 8 nghìn ha bị bệnh rất nặng và có khả năng mất trắng. Theo dự đoán, số diện tích lúa bị bệnh sẽ còn tăng lên trong thời gian tới vì ở một số địa phương cũng đang phát hiện một số diện tích lúa nghi nhiễm bệnh như Sơn La, Bắc Giang...
Cục BVTV đã chính thức có công bố về nguyên nhân gây bệnh. Theo Cục BVTV, lấy mẫu rầy nâu tại các diện tích lúa bị bệnh ở 6 tỉnh (có thêm Bắc Giang) có lúa bị bệnh đưa đi xét nghiệm tại TT BVTV phía Nam. Kết quả xét nghiệm bằng phương pháp Elisa cho thấy trong tổng số 18 mẫu giám định thì có 8 mẫu cho kết quả dương tính với virus VL-LXL. Còn theo một kết quả khác của 72 mẫu rầy lấy tại Nghệ An được xét nghiệm tại Viện IRRI (Viện Lúa quốc tế) cho thấy có tới 59 mẫu dương tính với loại virus này. Như vậy, tỉ lệ các mẫu thử dương tính với virus VL-LXL tại Viện IRRI cao hơn rất nhiều so với các TT xét nghiệm trong nước.
| Trước lo ngại của nông dân về nguy cơ bệnh lây lan, lãnh đạo Bộ NN- PTNT cho biết nguồn lây bệnh chủ yếu của bệnh VL-LXL là rầy nâu. Vì vậy từ nay đến hết vụ đông, cần chỉ đạo bà con diệt và cách li cho được các loại rầy không cho chúng tồn tại sang vụ ĐX năm sau, đặc biệt là tại các ruộng lúa chét không làm vụ đông. Nếu để rầy mang bệnh tồn tại sang vụ ĐX, thiệt hại sẽ hết sức nghiêm trọng. Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Bùi Bá Bổng cho biết, Bộ Tài chính đã đồng ý hỗ trợ 4 triệu/ha lúa bị bệnh VL-LXL tại Nghệ An theo đề xuất của Bộ NN-PTNT. Hôm qua, Thủ tướng Chính phủ cũng đã ký quyết định hỗ trợ không thu tiền 8 tấn thuốc trừ rầy nâu cho tỉnh Nghệ An để phòng chống dịch VL-LXL. |
Viện BVTV: “Vẫn âm tính với virus VL- LXL”
Viện BVTV, đơn vị được Bộ NN-PTNT giao trọng trách “bắt bệnh” lúa lùn tại miền Bắc lại nêu một quan điểm khác về nguyên nhân gây bệnh. Ông Ngô Vĩnh Viễn – Viện trưởng cho rằng, nếu chỉ dựa vào kết quả xét nghiệm virus bằng phương pháp Elisa thì chưa đủ độ tin cậy để khẳng định rằng bệnh này hoàn toàn là do virus VL-LXL gây ra. Bởi phương pháp này chỉ cho phép phát hiện ra virus VL-LXL tồn tại trên rầy ở diện tích lúa bị bệnh mà thôi, còn cơ chế bệnh lây lan như thế nào, tác nhân gây bệnh ra sao thì chưa thể khẳng định được.
Ông Viễn cho rằng, các TT xét nghiệm tại miền Bắc của Viện BVTV hiện nay được đánh giá là hiện đại nhất Đông Nam Á, ngang tầm với Mỹ. Tuy nhiên qua nhiều lần xét nghiệm mẫu rầy tại các mẫu thử ở miền Bắc đều cho kết quả âm tính. Đây là điều hoàn toàn trái ngược với các kết quả của IRRI và TT BVTV phía Nam. Theo ông Viễn, muốn biết đích xác nguyên nhân gây bệnh cần phải trải qua đủ thời gian tái tạo lại hoàn toàn quá trình phát triển giống như cây lúa bị bệnh. Ông Viễn cho biết hiện tại, Viện BVTV đã lập hẳn một tổ chuyên trách gồm 19 người triển khai công tác này. Mẫu rầy tại các mẫu thử đang được đưa về viện và nghiên cứu trong nhà kính với độ cách li rất cao.
Ở một khía cạnh khác, ông Viễn cho biết nếu căn cứ theo các biểu hiện bên ngoài thì cũng chưa hẳn kết luận đây là bệnh VL-LXL hay không vì bệnh mang nhiều đặc điểm khác xa với VL-LXL. Thứ nữa là bệnh VL-LXL thường phát sinh rất sớm từ lúc lúa còn non. Trong khi đó bệnh này lại chỉ có biểu hiện rõ nhất vào thời kỳ lúa sắp trổ đòng. “Qua nghiên cứu và khảo sát, tôi cho rằng bệnh rất giống với bệnh lùn sọc đen trên lúa – một loại bệnh hiện đang bùng phát rất mạnh tại các vùng phía nam Trung Quốc. Hiện tại, chúng tôi đã cử người mang mẫu sang vùng dịch này của Trung Quốc và phối với các chuyên gia của họ tiến hành nghiên cứu đối chứng” – ông Viễn cho biết.
