Tâm lý của đại đa số người trồng rừng, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số vẫn không muốn phụ thuộc vào các tổ chức trong các khâu trồng, chăm sóc và tiêu thụ các sản phẩm từ rừng. Giá trị rừng trồng được cấp chứng chỉ rừng bền vững (FSC) tuy cao hơn rừng trồng truyền thống nhưng các tiêu chí lại hết sức ngặt nghèo… Đó là những rào cản trong việc triển khai trồng rừng gỗ lớn, rừng được cấp chứng chỉ FSC.
Rừng FSC đem lại nhiều lợi ích thiết thực cho kinh tế, xã hội và môi trường. Ảnh: VD.
“Biết là khó nhưng không thể không làm. Quảng Trị đặt mục tiêu có 25-30 nghìn ha rừng bền vững vào năm 2030. Để thực hiện mục tiêu này, tỉnh đã thực hiện nhiều cơ chế, chính sách hỗ trợ và phát triển ngành lâm nghiệp như triển khai giao đất, giao rừng sớm; đầu tư xây dựng hạ tầng lâm nghiệp; kêu gọi, tạo điều kiện cho nhiều tổ chức, công ty thực hiện các chương trình, dự án, kinh doanh, chế biến gỗ” – bà Nguyễn Hồng Phương, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Quảng Trị cho biết.
Để phát triển rừng được cấp chứng chỉ bền vững, UBND tỉnh Quảng Trị đã chỉ đạo ngành nông nghiệp thực hiện đề án cơ cấu lại ngành lâm nghiệp. Một số kế hoạch trọng tâm được triển khai như giữ ổn định độ che phủ rừng 50%, nâng cao năng suất, chất lượng, giá trị rừng trồng sản xuất thông qua việc ứng dụng các tiến bộ khoa học trong sản xuất, chuyển đổi diện tích rừng trồng gỗ nhỏ sang trồng rừng gỗ lớn, gắn với chứng chỉ rừng...
Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Bến Hải là đơn vị đầu tiên được lựa chọn để triển khai thí điểm trồng rừng bền vững. Ngoài diện tích đất rừng sản xuất được giao, đơn vị này đã liên kết với các hộ dân để trồng rừng bền vững, làm gia tăng giá trị sản phẩm gỗ rừng trồng.
Hiệu quả trồng rừng bền vững từ mô hình thí điểm của Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Bến Hải đã nhận được sự quan tâm của nhiều cá nhân, tổ chức trong và ngoài tỉnh. Nhiều hộ trồng rừng tại các huyện Vĩnh Linh, Gio Linh, Cam Lộ, Hải Lăng…, các công ty lâm nghiệp trên địa bàn đã đến học hỏi và trồng rừng gỗ lớn, siết chặt các khâu trồng và chăm sóc để được cấp chứng chỉ rừng FSC. Tính đến cuối tháng 5/2022, toàn tỉnh Quảng Trị đã có 18 nghìn ha rừng được cấp chứng chỉ rừng bền vững FSC.
Quảng Trị là tỉnh có diện tích rừng tương đối lớn với 119 ha rừng sản xuất, trong đó có 82 nghìn ha keo các loại. Đây được coi là vùng đất tiềm năng trong việc phát triển kinh tế rừng. Tăng diện tích rừng được cấp chứng chỉ bền vững sẽ giúp tăng giá trị từ rừng và có tác động rất lớn đến đời sống người dân.
Bà Nguyễn Hồng Phương, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Quảng Trị cho biết thêm, ngành nông nghiệp tỉnh đang cụ thể hóa nhiều giải pháp phát triển rừng bền vững. Trong đó, tỉnh sẽ tập trung đẩy mạnh phát triển các hợp tác xã lâm nghiệp bền vững nhằm thúc đẩy việc phát triển diện tích rừng trồng được cấp chứng chỉ và gắn kết giữa sản xuất và tiêu thụ sản phẩm. Trồng rừng bền vững tạo thêm việc làm, tăng thu nhập, phát triển kinh tế, giải quyết được vấn đề xã hội, từ đó góp phần bảo vệ môi trường sinh thái.
Rừng FSC là một trong những tiêu chí giúp các sản phẩm từ gỗ xuất khẩu sang những thị trường khó tính. Ảnh: VD.
Ngoài phát triển rừng được cấp chứng chỉ FSC, Quảng Trị hiện đang tập trung phát triển thêm rừng được cấp chứng chỉ PEFC. Về cơ bản PEFC được thành lập từ FSC nhằm tạo điều kiện thuận lợi trong việc chứng nhận lâm nghiệp bền vững áp dụng cho chủ rừng có diện tích nhỏ. Đây là chủ trương của Chính phủ trong việc triển khai Hiệp định thực thi lâm nghiệp, quản trị rừng và thương mại lâm sản, đưa sản phẩm gỗ gia nhập vào thị trường châu Âu mạnh mẽ hơn.
Thay đổi tư duy người trồng rừng để được cấp chứng chỉ rừng bền vững
“Trước nay, người trồng rừng quan niệm, đất không thể làm được gì thì trồng keo, 4-5 năm là có thu hoạch. Tuy nhiên, tư duy trồng rừng bây giờ phải thay đổi, thay vì trồng xong, bỏ bẵng chờ đến ngày thu hoạch thì phải tập trung chăm sóc theo các tiêu chuẩn để được cấp chứng chỉ rừng bền vững, nâng giá trị từ rừng” – bà Nguyễn Hồng Phương, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Quảng Trị.
