Trong thực tế sản xuất lúa, bệnh lem lép hạt thường xuyên xảy ra và xảy ra trong tất cả các vụ lúa. Bệnh có xu thế ngày càng tăng trong điều kiện thâm canh lúa hiện nay, làm ảnh hưởng lớn đến năng suất, đặc biệt làm giảm đáng kể chất lượng lúa gạo của Việt Nam.
Triệu chứng và tác nhân gây bệnh
Bệnh lem lép hạt lúa là tên gọi của hiện tượng hạt lúa bị lửng hoặc lép, bên trong có hạt gạo không no đầy, rất ít gạo hoặc thậm chí không có hạt gạo. Khi hạt lúa bị lửng và lép, có thể kèm theo triệu chứng vỏ hạt lúa và hạt gạo bị đổi màu tùy theo tác nhân gây ra.
Bệnh lem lép hạt lúa do nhiều tác nhân gây ra trong giai đoạn lúa làm đòng đến trỗ bông:
- Do những yếu tố môi trường như: Đất bị chua, ngộ độc phèn hoặc ngộ độc hữu cơ… Thiếu dinh dưỡng, như thiếu các nguyên tố đa, trung và vi lượng… Do thiếu nước. Bị mưa to, gió lớn lúc trỗ. Bị sốc nhiệt độ (nóng, lạnh quá) lúc trỗ.
- Do các loài dịch hại gây ra như: Cỏ dại cạnh tranh dinh dưỡng, ánh sáng và nước. Do các loài vi khuẩn gây hại. Do các loài nấm bệnh. Do nhện gié và các côn trùng gây ra.
Điều kiện thích hợp cho bệnh phát sinh phát triển:
- Đối với các yếu tố ngộ độc, thiếu dinh dưỡng, có thể xảy ra ở tất cả các vụ trong năm. Các yếu tố còn lại tùy theo mùa vụ mà các tác nhân gây lem lép hạt sẽ khác nhau.
Vụ hè thu, nếu bị mưa to, gió lớn, nắng nóng lúc trỗ bông, thời tiết nóng ẩm vụ hè thu cũng rất thích hợp cho các loài vi khuẩn như bạc lá, các nấm như khô vằn, và nhện gié phát triển, cùng với sâu rầy phát triển thì bệnh lem lép hạt thường nặng…
Vụ đông xuân, nếu có điều kiện ruộng bị bón dư phân đạm, lại gieo sạ dày, thời tiết âm u, ít nắng, đêm có sương mù nhiều và se lạnh thì thường bị các loài nấm bệnh như đạo ôn gây hại nặng, gây lem lép hạt…
Các sản phẩm phòng trị bệnh lem lép hại lúa hiệu quả của Công ty Cổ phần BVTV Sài Gòn (SPC).
Biện pháp phòng trừ
- Để phòng trừ lem lép hạt lúa, cần áp dụng tổng hợp các biện pháp sau: Chọn giống lúa kháng sâu và bệnh. Xử lý hạt giống trước khi gieo trồng. Thau chua, rửa mặn, khử độc hữu cơ cho đất. Gieo cấy đúng thời vụ, với mật độ thích hợp. Bón phân đầy đủ và cân đối, cung cấp thêm các loại trung, vi lượng.
- Phòng trừ tốt các loại bệnh hại, côn trùng, nhện gié. Trong thực tế, tác nhân chính gây nên lem hạt trên lúa là do các loài vi sinh vật và nhện gié gây ra. Vì vậy, khi điều kiện thời tiết thích hợp cho bệnh hại và nhện gié phát triển thì phun phòng ngừa một trong các loại thuốc sau vào giai đoạn trước trỗ và sau khi trỗ đều. Cụ thể:
Vụ hè thu với các loại thuốc trừ nấm bệnh như: Saipora super 350SC; bệnh bạc lá như Saipan 2SL/Alpine 80WG; nhện gié như Sulox 80WP/ Saromite 73EC.
Vụ đông xuân với các loại thuốc đạo ôn như Trizole 400SC/ Sagoperfect 320SC.
