Mưa muộn, sương muối khiến các vườn bưởi vắng quả
Huyện trung du Hoài Ân là “thủ phủ” cây ăn quả của tỉnh Bình Định với diện tích trên 1.650ha, tập trung tại các xã Ân Tường Tây, Ân Tường Đông, Ân Tín, Ân Mỹ, Ân Hảo Đông, Ân Hảo Tây và thị trấn Tăng Bạt Hổ.
Theo Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Hoài Ân, hiện trên địa bàn huyện này có 420ha bưởi đủ mọi lứa tuổi, trong đó có khoảng hơn 100ha đang thời kỳ cho quả. Năm ngoái, vào thời điểm cây bưởi đang cho hoa, trên địa bàn huyện Hoài Ân có mưa lớn và sương muối, hoa bưởi rụng tơi tả khiến vụ bưởi năm nay hầu hết các vườn bưởi đều vắng quả, chỉ có cành lá đung đưa buồn trong gió. Theo đánh giá của ngành chức năng, vụ bưởi năm nay ở Hoài Ân sản lượng bị mất đến 70%.
Nhờ cho ra hoa sớm nên vườn bưởi của ông Bùi Quốc Cường (69 tuổi) ở thôn Liên Hội, xã Ân Hữu (huyện Hoài Ân, Bình Định) năm nay vẫn "được mùa riêng". Ảnh: V.Đ.T.
Ông Bùi Quốc Cường (69 tuổi) ở thôn Liên Hội, xã Ân Hữu (huyện Hoài Ân) đang sở hữu 100 cây bưởi trồng trên diện tích 5 sào đất vườn (500m2/sào), trong đó hiện có 90 cây đang cho quả. Ông Cường cho biết bưởi ra hoa nhiều đợt trong năm, người trồng có thể điều khiển, chọn thời điểm để cây ra hoa, đậu quả theo ý mình. Từ khi cây bưởi ra hoa đến khi thu hoạch quả khoảng 8 tháng.
Năm ngoái, người trồng bưởi ở Hoài Ân đa số đều cho bưởi ra hoa vào tháng 10 tháng 11 âm lịch, bởi thường thì vào thời điểm này ở Bình Định đã hết mưa gió. Ấy vậy mà những tháng cuối năm ngoái trên địa bàn Bình Định có mưa lớn kéo dài, Hoài Ân cũng không ngoại lệ, vùng đất trung du này lại có sương muối khiến bông bưởi rụng tơi tả. Đó là nguyên nhân khiến vụ bưởi năm nay nông dân Hoài Ân thất thu.
Cán bộ kỹ thuật của Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Hoài Ân thăm vườn bưởi của ông Bùi Quốc Cường. Ảnh: V.Đ.T.
Ngoài những diện tích bưởi ra hoa vào thời điểm tháng 10 tháng 11 âm lịch năm ngoái do dính mưa muộn nên năm nay mất năng suất, vẫn có một số chủ nhà vườn ở Hoài Ân do nắm bắt được thuộc tính của cây bưởi nên vớt vát được lứa hoa sau. Do bưởi ra hoa nhiều đợt trong năm nên sau khi hoa bưởi rụng, họ tiếp tục tích cực chăm sóc để sau Tết Nguyên đán Quý Mão 2023 bưởi cho hoa đợt mới. Bưởi đậu quả trong đợt hoa này hiện nay chưa cho thu hoạch. Chỉ riêng những diện tích bưởi được chủ nhà vườn cho ra hoa vào tháng 9 âm lịch năm ngoái né được những cơn mưa muộn vào thời điểm cuối năm nên không bị rụng hoa, hiện đang cho thu hoạch.
Theo chia sẻ của ông Bùi Quốc Cường, sau hàng chục năm chăm sóc 90 cây “bưởi lão”, ông đúc kết được kinh nghiệm nếu muốn thời điểm nào cho bưởi ra hoa thì trước đó 1 tháng bón loại phân hỗn hợp chuyên dùng cho cây bưởi giúp cây sung sức, chỉ 1 tháng sau là ra hoa.
Ông Bùi Quốc Cường khống chế không cho trọng lượng quả bưởi lớn hơn 2,2kg/quả. Ảnh: VĐT.
“Vào tháng 8 âm lịch năm ngoái tôi bón phân hỗn hợp cho cây bưởi, đến tháng 9 chúng đồng loạt ra hoa, đậu quả. Đầu tháng 5 âm lịch năm nay tôi bắt đầu thu hoạch, đến nay thu đã thu quả sắp hết. Nhờ bưởi của tôi ra hoa sớm nên tránh được những đợt mưa lớn và sương muối vào thời điểm cuối năm nên không bị rụng, vụ này vườn bưởi 90 cây của tôi cho được 4 tấn quả. Bưởi thu hoạch trong tháng 5 tháng 6 âm lịch do mới đầu mùa nên bán có giá, hiện HTX Nông nghiệp Thanh Niên ở Hoài Ân thu mua bưởi với giá từ 18.000 - 25.000đ/kg tùy chất lượng”, ông Bùi Quốc Cường cho hay.
Nuôi kiến vàng để diệt sâu, rầy cho bưởi
Vườn bưởi rộng 4.500m2 của ông Bùi Quốc Cường ở thôn Liên Hội (xã Ân Hữu) là một trong số ít diện tích bưởi ở huyện Hoài Ân cho thu nhập khá trong vụ bưởi năm 2023. Theo ông Cường, nhờ vườn bưởi của ông được chăm sóc, quản lý tốt ngay từ đầu nên trong vụ bưởi năm nay mỗi cây cho thu nhập 1 triệu đồng.
“Muốn bưởi bán có giá, nhà vườn phải canh cho quả có trọng lượng đừng vượt quá 2,2kg/quả, cũng không được thấp hơn 1,4kg/quả để bán được với giá bưởi loại 1. Những quả bưởi dưới 1,4kg/quả hoặc trên 2,2kg/quả sẽ được thu mua với giá bưởi loại 2, nhà vườn thất thu. Nếu gần thu hoạch thấy vườn bưởi phát triển khỏe quá thì phải bón phân kali sớm để hãm sức tăng trọng của quả. Tôi chăm sóc vườn bưởi rất kỹ lưỡng nên cho quả rất đều, ít có quả bị rớt xuống loại 2”, ông Cường cho hay.
Hiện người trồng bưởi ở xã Ân Hữu đã tham gia HTX Nông nghiệp Thanh Niên nên được HTX bao tiêu ổn định với giá tốt. Ảnh: V.Đ.T.
Khi đến thăm nhà ông Cường, chúng tôi đã thấy trên hè để sẵn một bao bưởi vợ chồng ông chuẩn bị gửi cho người bà con ở xa làm quà quê. Chúng tôi nhờ vợ công Cường trút bao bưởi ra để “mục sở thị” sự đồng đều của những quả bưởi. Quả thật, hàng chục quả bưởi trong bao to gần như đều nhau, cứ 1 cặp quả có trọng lượng 3,5kg, đúng chuẩn loại 1.
“Với khí hậu miền Trung, bắt đầu từ tháng giêng hàng năm là bưởi đã cho thu hoạch, tùy vào thời điểm chủ nhà vườn cho cây ra hoa. Tuy nhiên, nếu nhà vườn nào canh cho bưởi thu hoạch từ tháng 4 đến tháng 9 âm lịch sẽ bán được giá vì bưởi thu hoạch trong giai đoạn này rất ngon. Nếu thu hoạch vào tháng Giêng, bưởi sẽ không ngọt, múi lại bị giòn, khô nên người tiêu dùng không thích, giá bán thấp”, ông Cường chia sẻ.
Ông Cường chuẩn bị phân hữu cơ để bón cho bưởi. Ảnh: V.Đ.T.
Đi thăm vườn bưởi thu hoạch đã gần hết quả của ông Cường, chúng tôi thấy dưới mỗi gốc bưởi ông đã để sẵn 1 bao phân hữu cơ còn cột chặt miệng, chưa mở ra. Ông Cường giải thích: “Những bao phân này tôi chuẩn bị sẵn vậy thôi chứ chưa bón bây giờ, bởi nếu bón bây giờ cây sẽ sung, bung hoa ngay”.
Vừa dắt chúng tôi đi thăm vườn bưởi, ông Cường vừa tâm sự: Trước đây, khi chưa trở thành thành viên của HTX Nông nghiệp Thanh Niên, ông chăm sóc vườn bưởi của mình theo kiểu truyền thống, tiện đâu làm đó nên bưởi cho năng suất kém và rất bấp bênh chứ không ổn định như bây giờ. Từ khi là thành viên của HTX Nông nghiệp Thanh Niên, định kỳ hàng tuần ông mở zalo để xem thông báo tình hình sâu bệnh, xem hướng dẫn cách phòng trừ, quy trình bón phân từng giai đoạn để cây bưởi phát triển do cán bộ kỹ thuật của HTX cập nhật.
“Thu hoạch xong tôi làm cỏ sạch dưới mỗi gốc bưởi rồi bón phân chuồng, mỗi gốc bón 1 bao từ 30 - 45kg. Khi đã chọn thời điểm cho cây bưởi ra hoa, trước đó 1 tháng tôi bón phân hỗn hợp chuyên dùng để cây có sức bung hoa. Sau đó tôi bón đợt phân thúc để quả tăng trưởng. Trước khi thu hoạch tôi bón phân kali, đây là đợt phân cuối cùng của vụ. Theo quy trình, mỗi năm tôi chỉ bón 4 đợt phân”, ông Cường cho hay.
Những ổ kiến vàng trên những cây bưởi của ông Cường dọn sạch sâu, bọ, rầy nên ông không phải bơm thuốc BVTV phòng trừ sâu bệnh cho bưởi. Ảnh: V.Đ.T.
Trong lúc đi dạo vườn bưởi, ông Cường căn dặn: “Anh đừng đứng dưới những ổ kiến vàng tôi nuôi trên cây, lũ kiến rớt xuống cắn phù mình đó”. Nhìn kỹ trên những tán cây bưởi, tôi thấy có nhiều cụm lá dính lại với nhau, bên ngoài những con kiến vàng to đùng chạy quanh những lá bưởi.
Ông Cường giải thích: “Lũ kiến tiết trong người chúng ra một chất keo làm dính những chiếc lá lại với nhau để làm ổ. Lũ sâu, bọ, rầy là món ăn khoái khẩu của kiến nên tôi không cần bơm thuốc BVTV mà những cây bưởi cũng không bị sâu bệnh gây hại. Bưởi không sử dụng thuốc BVTV nên được siêu thị và các cửa hàng chuyên bán trái cây thu mua mạnh. Chỉ có điều khi thu hoạch anh em HTX Nông nghiệp Thanh Niên leo lên cây cắt quả bị lũ kiến đốt sưng người. Sau này tôi phải sắm vợt, sắm dao cắt có cán dài. Muốn cắt quả bưởi nào người cầm dao cứ đứng dưới đất mà cắt, 1 người đứng cầm vợt hứng bên dưới để quả bưởi không bị rớt xuống đất”.
