Trước năm 1993, thân sinh ông Nguyễn Ngọc Chuyên (khu dân cư Bảo Ninh, thị trấn Hợp Châu, Tam Đảo, Vĩnh Phúc) khai hoang được một mảnh đất. Đến năm 1998, cụ cho ông Chuyên mảnh đất này. Năm 2002, khi cưới vợ, ông làm 2 gian nhà cấp 4 và ở đó đến năm 2011 thì được thông báo thửa đất bị giải tỏa để làm nút giao thông ngã ba Đồng Tĩnh đi ĐT 302 Tây Thiên.
Chấp hành thông báo, gia đình ông Chuyên về sống cùng với bố mẹ, không xây dựng, phát triển gì thêm ở mảnh đất nói trên.
Căn cứ vào “phiếu lấy ý kiến của khu dân cư về nguồn gốc và thời điểm sử dụng đất”, ngày 4/9/2018, UBND thị trấn Hợp Châu đã lập “biên bản xác định nguồn gốc đất, hiện trạng sử dụng đất, thời điểm sử dụng đất”, với thành phần tham gia xác định là lãnh đạo UBND thị trấn Hợp Châu, công chức địa chính thị trấn và trưởng các khu dân cư Bảo Thắng, Bảo Phác, Bảo Ninh. Thửa đất của ông Chuyên ghi “ số thửa 112, tờ bản đồ số 02, diện tích 263 m2, đất ở 263 m2. Vị trí thửa đất phù hợp với quy hoạch khu dân cư. Có nhà ở và các công trình phụ trợ, sinh sống ổn định từ tháng 8/2002”. Điều này phù hợp với kết quả kiểm đếm năm 2011 của ban bồi thường hỗ trợ tái định cư.
Căn cứ vào biên bản trên, ngày 28/10/2019, UBND thị trấn Hợp Châu có báo cáo số 122, nói rõ thửa đất số 112 của ông Chuyên là đất ở, đề nghị UBND huyện Tam Đảo bồi thường cho ông Chuyên theo giá đất ở và giao đất tái định cư cho ông. Ngày 26/3/2020, UBND huyện Tam Đảo ra quyết định số 179, phê duyệt phương án bồi thường diện tích đất bị thu hồi làm đường.
Thửa đất của ông Chuyên được bồi thường theo giá đất ở, và ông được nhận 2 suất đất tái định cư. Ông đã bốc được 2 ô mang số F3 và E10. Nhưng thấy 7 hộ cùng được xét duyệt với mình thì được giao đất, còn gia đình mình thì không. Ông Chuyên làm đơn tố cáo ông Nguyễn Đức Công, giám đốc BQL dự án Đầu tư Xây dựng huyện Tam Đảo đã không thực hiện đúng quyết định 179 của UBND huyện, làm thiệt hại đến quyền lợi của ông.
Nhưng ông Công chẳng bị làm sao mà sau đó không biết bị sức ép nào mà trong các ngày 21/9/2020; 5/4/2021; 2/6/2021, UBND thị trấn Hợp Châu liên tiếp có các báo cáo số 111; 20; 48 cùng về việc xác định nguồn gốc đất của ông Chuyên. Tuy nhiên trong các báo cáo này, đa số người dân trong khu dân cư đều nói về nguồn gốc và hiện trạng thửa đất của ông Chuyên như báo cáo số122.
Cả 3 báo cáo số 111; 20; 48 đều bị bác bỏ. Đến ngày 27/8/2021, UBND thị trấn Hợp Châu tiếp tục có báo cáo số126, với nội dung ngược hẳn các báo cáo trên. Thửa đất của ông Chuyên đang từ đất ở biến thành đất trồng cây. Ngay lập tức UBND huyện đã “căn cứ vào báo cáo số 126 của UBND thị trấn Hợp Châu” để ra quyết định điều chỉnh quyết định số 179. Theo quyết định điều chỉnh này, đất của ông Chuyên biến thành đất trồng cây, được áp giá đền bù theo giá đất nông nghiệp và không được nhận đất tái định cư.
Thừa ủy quyền của UBND huyện Tam Đảo, ông Nguyễn Đức Công, giám đốc BQL dự án Đầu tư Xây dựng huyện Tam Đảo, đã làm việc với chúng tôi. Trả lời câu hỏi “Vì sao có một thửa đất mà phải cần đến 5 báo cáo của xã ?”, ông Công cho biết : - Sau khi báo cáo số 122 của xã và quyết định số 179 áp giá đền bù của huyện được niêm yết công khai tại UBND xã, có nhiều ý kiến về nguồn gốc đất của ông Chuyên không đúng với thực tế sử dụng, nên xã phải làm lại báo cáo.
Nhưng ông Nguyễn Viết Thành, công chức địa chính thị trấn Hợp Châu, lại khẳng định “danh sánh những hộ được bồi thường đất được niêm yết công khai tại UBND thị trấn. Chỉ khi hết thời hạn niêm yết mà không ai có ý kiến gì, thì UBND huyện mới ra quyết định số 179”.
Theo chúng tôi, điều ông Thành nói có căn cứ. Cũng giống như việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ). Danh sách những người được cấp sổ đỏ được niêm yết công khai tại UBND xã, phường 15 ngày. Sau 15 ngày đó mà không ai có ý kiến gì thì cấp có thẩm quyền mới cấp sổ đỏ, chứ không ai cấp sổ trước rồi mới niêm yết sau.
Và cũng giống như việc niêm yết danh sách các hộ được cấp sổ đỏ, nếu hết thời hạn niêm yết về giá bồi thường đất, thì bất cứ ý kiến nào cũng không được chấp nhận nữa.
Một điều hết sức lạ lùng nữa là báo cáo 126 của UBND thị trấn được lập dựa theo 3 biên bản, mỗi biên bản ghi ý kiến của một người phụ nữ (những biên bản trước đều chỉ có 1 bản ghi ý kiến của nhiều người). Cả 3 phụ nữ đều là người cao tuổi. Cả 3 đều nói là ông Chuyên không ở liên tục trên thửa đất đó, nhà được làm sau khi có thông báo thu hồi.
Sáng ngày 21/4/2022, BQL dự án Đầu tư Xây dựng huyện đã mời ông Chuyên lên, thông báo sẽ giao cho ông một thửa đất theo hình thức có thu tiền sử dụng đất không qua hình thức đấu giá. Thấy ông Chuyên gật đầu, lập tức một cuộc họp gồm UBND thị trấn và đủ các ban ngành, đoàn thể được tổ chức. Biên bản được lập. Tất cả đều “thống nhất cao” sẽ giao cho ông Chuyên 129,5 m2 đất ở với giá 1,2 triệu đồng/m2, và yêu cầu ông Chuyên… rút đơn tố cáo ông Nguyễn Đức Công.
Nhưng ông Chuyên không nghe : -Tôi đã được bồi thường theo giá đất ở, đã bốc thăm được 2 suất đất tái định cư, mà các ông còn giật ra khỏi tay tôi. Nay nếu tôi rút đơn, thì các ông chỉ xé cái biên bản hôm nay, là tôi lại trắng tay. Đất của tôi được bồi thường theo giá đất ở, được tái định cư theo quy định của luật đất đai năm 2013 và nghị định 43/2014 của chính phủ. Khi các ông thực hiện đúng quyết định số179 của UBND huyện, thì tôi sẽ rút đơn.
