Cá trê có tên khoa học là Clarias fuscus, là loài cá nước ngọt, có da trơn, nhẵn bóng. Đầu dẹt bằng, thân và đuôi dẹt bên, mang cá là một bộ phận đặc biệt gọi là hoa khế, làm cho cá có thể sống trên cạn được lâu. Miệng rộng, hướng ra phía trước, có răng sắc nhọn, có 4 đôi râu dài, mắt nhỏ. Cá trê thường có màu hơi vàng và nâu đen.
Theo Đông y, thịt cá trê có vị ngọt, tính bình, không độc, có tác dụng bổ huyết, giảm đau, sinh tân, ích khí, thúc đẩy việc tạo sữa, lợi tiểu, tiêu thũng, bổ huyết. Thịt cá trê giúp tăng cường sinh lực, bổ khí huyết, chữa được đau lưng, mỏi gối, chóng mặt, di tinh, giúp da dẽ hồng hào tươi nhuận, giúp cho tinh thần được thư thái. Đặc biệt, ăn thường xuyên cá trê khắc phục được chứng suy giảm tình dục, nhất là với người cao tuổi.
Sau đây là một số món ăn vị thuốc từ cá trê:
- Giúp hồi phục cơ thể: Ăn cá trê um (om), hầm hay nấu cháo.
- Bổ thận, kiện tỳ, dưỡng huyết, điều kinh, huyết hư, kinh ít: Cá trê 2 con (chừng 300 g), đậu đen 150 g. Cá trê bỏ mang, ruột, rửa sạch, chặt ra mỗi con 3-4 khúc, đậu đen rửa sạch. Hầm đậu đen với nước vừa đủ, cho cá trê vào nấu chín, cho gia vị và ăn lúc nóng.
- Giúp chống suy giảm tình dục: Cá trê 1-2 con làm sạch (giữ đầu) để ráo nước. Đậu đen 40 g ngâm nước 4-5 giờ rồi vớt ra để ráo. Phi dầu ăn với tỏi, gừng cho thơm, cho cá trê vào đảo vài lần, tiếp đến cho nước sôi để nguội và đậu đen vào nấu cho sôi, sau đó đun nhỏ lửa trong một giờ cho nhừ đậu và cá.
- Bổ huyết, nhuận phế, ích khí, đen tóc, làm da hồng hào tươi nhuận: Cá trê một con 300 g; mạch đông 16 g; sa sâm, tỳ bà diệp, đậu ván tươi mỗi thứ 12 g; hạnh nhân 8 g; đẳng sâm 20 g; gừng tươi 2 lát. Cá trê bỏ ruột làm sạch. Gừng giã nhuyễn ướp cá. Các vị thuốc bỏ vào túi vải, cho vào nồi với 1 lít nước, đậy kín, sắc độ 1 giờ rồi bỏ túi ra, thả cá vào nấu thêm cho chín, khoảng 1 giờ nữa, bắc ra ăn nóng.
-Mất ngủ, biếng ăn, chân tay tê nhức: Cá trê 400 g, đậu đen xanh lòng, đậu xanh nếp 200 g, trần bì một miếng bỏ xơ, ý dĩ 20 g, gạo nếp 20 g, đường, muối, hành tím, rau mùi, tiêu bột mỗi thứ một ít xay mịn nấu cháo nhừ nhuyễn.
-Ù tai, kém mắt: Cá trê vàng một con khoảng 300 g, rau giền xanh một nắm, rau giền tía một nắm. Nấu canh rau giền, cắt tiết cá trê vào, rồi bỏ cá trê vào lúc canh đang sôi mạnh. Cá chín bắc xuống, mở nắp chờ bớt nóng rồi ăn. Có thể nấu canh cá trê rau ngót như trên.
-Chảy máu cam: Làm sạch cá trê, bỏ hết lòng, để nguyên con ướp muối, xì dầu để sẵn. Nấu cơm cạn, để cá trên cơm hấp cho thật chín. Khi ăn tỉa lấy thịt trộn cơm ăn.
-Tiểu đường: Thường xuyên ăn canh cá trê với rau lủi (kim thất) sẽ giảm lượng đường trong máu.
-Giải nhiệt, giải cảm: Cá trê làm sạch, cắt khúc hoặc để cả con ướp nước riềng, nghệ, bột nêm, nước mắm cho thấm đều. Bắc chảo dầu ăn phi hành củ cho thơm, cho cá vào đảo qua rồi cho nước sôi ngập cá đậy vung và đun nhỏ lửa um cho cá chín nhừ ăn nóng với cơm.
