Potsdamer Platz, trung tâm của Berlin, gần như trống rỗng vào ngày 4/4/2020, khi mọi người tuân thủ lệnh ở nhà. Ảnh: Emile Ducke/New York Times.
Ngay cả Hàn Quốc, một mô hình thành công trong hạ nhiệt virus, cũng có tỷ lệ tử vong đến 1,7%.
Theo Đại học Johns Hopkins, Đức xác nhận hơn 91.000 ca mắc Covid-19 vào sáng 4/4, đứng thứ tư thế giới sau Hoa Kỳ, Italia và Tây Ban Nha.
Tuy nhiên, số người thiệt mạng do Covid-19 của Đức chỉ có 1.275.
"Có một cuộc nói chuyện về sự bất thường trong tỷ lệ tử vong ở Đức", ông Hendrik Streeck, Giám đốc Viện virus học tại Bệnh viện Đại học Bon cho biết. Giáo sư Streeck nhận được cuộc gọi từ các đồng nghiệp từ Hoa Kỳ và nhiều nơi khác. Họ hỏi "Đức đang làm điều gì khác biệt? Tại sao tỷ lệ tử vong của Đức quá thấp?"
Độ tuổi trung bình của những người nhiễm bệnh ở Đức thấp hơn so với nhiều quốc gia khác. Khi virus bùng phát, nhiều người già bị tấn công và tỷ lệ tử vong, chỉ khoảng 0,2% hai tuần trước, cũng đã tăng lên. Nhưng độ tuổi trung bình mắc bệnh vẫn còn tương đối thấp, ở mức 49.
Ở Pháp, là 62,5 và 62 tại Italia, theo báo cáo quốc gia mới nhất của họ.
Một lời giải thích khác cho tỷ lệ tử vong thấp là Đức đã thử nghiệm nhiều người hơn hầu hết các quốc gia. Điều đó có nghĩa là quốc gia này phát hiện nhiều người hơn với ít hoặc không có triệu chứng, làm tăng số ca nhiễm virus được xác nhận, mà không phải là số người tử vong.
"Điều đó tự động làm giảm tỷ lệ tử vong trên giấy", Giáo sư Hans-Georg Kräusslich, người đứng đầu ngành virus học tại Bệnh viện Đại học ở Heidelberg, một trong những bệnh viện nghiên cứu hàng đầu nước Đức phân tích.
Ngoài lý do nhân khẩu học như độ tuổi, còn một số yếu tố chính khiến tỷ lệ tử vong tại quốc gia này thấp, ví như: thử nghiệm, điều trị sớm và rộng rãi; nhiều giường chăm sóc đặc biệt và người dân tin tưởng vào chính phủ khi làm theo hướng dẫn cách biệt xã hội.
Xét nghiệm
Vào giữa tháng 1, rất lâu trước khi hầu hết người Đức nghĩ về virus, Bệnh viện Charité ở Berlin đã phát triển một bộ kit xét nghiệm và đăng công thức lên mạng.
Thử nghiệm ngay trong xe ở Halle, Đức. Đất nước này đã thực hiện nhiều thử nghiệm hơn bất kỳ quốc gia châu Âu nào khác. Ảnh: Getty Images.
Vào thời điểm Đức ghi nhận trường hợp đầu tiên của Covid-19 vào tháng Hai, các phòng thí nghiệm trên cả nước đã xây dựng một kho dụng cụ xét nghiệm.
Thành phố Heidelberg đã phát minh ra cái gọi là taxi corona. Nhân viên y tế mặc đồ bảo hộ, lái xe quanh những con đường vắng vẻ trong thành phố, kiểm tra các bệnh nhân, nhiễm virus 5-6 ngày, đang cách ly ở nhà.
Họ (nhân viên y tế) làm xét nghiệm máu, tìm kiếm các dấu hiệu cho thấy liệu bệnh nhân sắp rơi vào tình trạng nghiêm trọng. Họ có thể đề nghị nhập viện, ngay cả với bệnh nhân chỉ có triệu chứng nhẹ; cơ hội sống sót sẽ cải thiện rất nhiều nếu nhập viện kịp thời.
Tiến sĩ Christian Drosten, Trưởng bộ phận nghiên cứu virus tại Charité cho biết, lý do tại sao Đức có tỷ lệ tử vong rất thấp thời điểm này có thể được giải thích phần lớn bởi thực tế là quốc gia đang thực hiện một số lượng lớn các chẩn đoán trong phòng thí nghiệm, cũng như có nhóm phát triển xét nghiệm đầu tiên.
Cho đến nay, Đức đang tiến hành khoảng 350.000 xét nghiệm virus Corona mỗi tuần, nhiều hơn bất kỳ quốc gia châu Âu nào khác.
Thử nghiệm sớm và rộng rãi cho phép nhà chức trách ngăn chặn lây nhiễm cộng đồng nhờ cách ly các trường hợp đã biết. Nó cũng cho phép cứu sống nhiều người hơn do phát hiện sớm.
"Khi được chẩn đoán sớm, người bệnh có được điều trị sớm - ví dụ như dùng máy thở trước khi tình trạng xấu đi. Nhờ đó cơ hội sống sót cao hơn rất nhiều", Giáo sư Kräusslich cho biết. "Nhân viên y tế, những người nguy cơ cao nhiễm bệnh và lây lan virus, thường xuyên được kiểm tra".
Để hợp lý hóa thủ tục, một số bệnh viện đã bắt đầu thực hiện các xét nghiệm blockchain (chuỗi khối). Theo đó, tăm bông của 10 nhân viên cùng lúc được xét nghiệm và chỉ theo dõi xét nghiệm riêng lẻ nếu có kết quả dương tính.
Vào cuối tháng Tư, các cơ quan y tế cũng có kế hoạch thực hiện một nghiên cứu kháng thể quy mô lớn, thử nghiệm các mẫu ngẫu nhiên của 100.000 người trên khắp nước Đức mỗi tuần để đánh giá khả năng miễn dịch đang hình thành.
"Một chìa khóa để đảm bảo xét nghiệm trên diện rộng là bệnh nhân không phải trả tiền", giáo sư Streeck nói.
Nhân viên y tế tại các bệnh viện Đức được kiểm tra xét nghiệm virus thường xuyên, nhờ đó chống lây nhiễm tốt hơn so với các bệnh viện ở nhiều quốc gia khác. Ảnh: Sascha Schuermann/Getty Images.
Điều này, theo ông, là một sự khác biệt đáng chú ý với Hoa Kỳ trong vài tuần đầu tiên của đợt bùng phát. "Dự luật cứu trợ Covid-19 được Quốc hội Mỹ thông qua vào tháng trước không cung cấp xét nghiệm miễn phí".
"Dù là người trẻ tuổi nhưng nếu không có bảo hiểm y tế mà cổ họng ngứa ngáy cũng không có khả năng đi khám bác sĩ. Và do đó có nguy cơ lây nhiễm cho nhiều người hơn", ông cho biết.
Theo dõi
Vào một ngày thứ Sáu cuối tháng Hai, Giáo sư Streeck nhận được tin rằng lần đầu tiên, một bệnh nhân tại bệnh viện của ông ở Bon có kết quả xét nghiệm dương tính với virus Corona. Thanh niên 22 tuổi không có triệu chứng, tham gia một sự kiện lễ hội nơi có nhiều người dương tính Covid-19, đã bị chủ lao động yêu cầu làm xét nghiệm.
Ở hầu hết các quốc gia, bao gồm cả Hoa Kỳ, xét nghiệm phần lớn giới hạn ở những bệnh nhân ốm yếu nhất, vì vậy, nếu anh ta ở các nước đó, rất có thể sẽ bị từ chối xét nghiệm.
Nhưng điều đó không xảy ra ở Đức. Ngay khi kết quả kiểm tra được đưa ra, trường học đã đóng cửa, và tất cả trẻ em và nhân viên được lệnh ở nhà với gia đình trong hai tuần. Khoảng 235 người tiếp tục được xét nghiệm.
“Kiểm tra và theo dõi là một chiến lược thành công ở Hàn Quốc và chúng tôi đã cố gắng học hỏi từ đó”, Giáo sư Streeck nói. “Đức cũng học được từ việc hiểu sai từ sớm: Chiến lược truy tìm tiếp xúc nên được sử dụng mạnh mẽ hơn nữa”.
"Tất cả những người trở về Đức từ Ischgl, một khu nghỉ mát trượt tuyết của Áo đồng thời là ổ dịch, chẳng hạn, nên được theo dõi và xét nghiệm", Giáo sư Streeck nói.
Hệ thống chăm sóc sức khỏe cộng đồng mạnh mẽ
Trước khi đại dịch Covid-19 quét qua Đức, Bệnh viện University Hospital ở Giessen đã có 173 giường chăm sóc đặc biệt được trang bị máy thở.
Trong những tuần gần đây, bệnh viện nỗ lực để tạo thêm 40 giường và tăng số nhân viên đang ở chế độ sẵn sàng làm việc ở những đơn vị chăm sóc đặc biệt thêm tới 50%.
“Hiện tại, chúng tôi có rất nhiều năng lực, chúng tôi đang tiếp nhận các bệnh nhân đến từ Italia, Tây Ban Nha và Pháp”, Susanne Herold, chuyên gia về bệnh nhiễm trùng phổi tại University Hospital, đã giám sát việc tái cấu trúc bệnh viện, nói. “Chúng tôi rất mạnh trong lĩnh vực chăm sóc đặc biệt”.
Trên khắp nước Đức, bệnh viện mở rộng khả năng chăm sóc tích cực. Và họ bắt đầu nâng lên cấp độ cao hơn.
Công nhân xây dựng cải tạo một phòng triển lãm ở Berlin thành bệnh viện dã chiến điều trị cho bệnh nhân Covid-19. Ảnh: Shutterstock.
Vào tháng Một, Đức có khoảng 28.000 giường chăm sóc đặc biệt được trang bị máy thở, tương đương 34 trên 100.000 người dân. Trong khi đó, ở Italia chỉ có 12, và 7 ở Hà Lan. Cho đến nay, có 40.000 giường chăm sóc đặc biệt có sẵn ở Đức.
Một số chuyên gia thận trọng lạc quan rằng các biện pháp giữ cách biệt xã hội có thể hạ nhiệt virus lây lan quá nhanh, đủ để giúp hệ thống chăm sóc sức khỏe Đức vượt qua đại dịch mà không tạo ra sự khan hiếm các thiết bị cứu sinh như máy thở.
Giáo sư Streeck cho biết, “điều quan trọng là chúng tôi có hướng dẫn cho các bác sĩ về thực hành cách phân chia giữa các bệnh nhân nếu họ phải làm như vậy. Nhưng tôi hy vọng chúng ta sẽ không bao giờ cần dùng tới điều đó”.
Thời gian để số lượng lây nhiễm tăng gấp đôi đã chậm lại trong khoảng 8 ngày. "Nếu nó chậm hơn một chút, trong khoảng từ 12-14 ngày", Giáo sư Herold nói, "các mô hình cho thấy có thể tránh được sự phân chia bệnh nhân. Và như vậy, số ca lây nhiễm sẽ đi xuống".
Tin tưởng vào chính phủ
Ngoài thử nghiệm hàng loạt và sự chuẩn bị của hệ thống chăm sóc sức khỏe, nhiều người còn xem lãnh đạo của Thủ tướng Angela Merkel, là một lý do khiến tỷ lệ tử vong được giữ ở mức thấp.
Bà Merkel đã liên lạc rõ ràng, bình tĩnh và thường xuyên trong suốt cuộc khủng hoảng, khi bà áp đặt các biện pháp cách biệt xã hội ngày càng khắt khe hơn đối với đất nước.
Các đường phố xung quanh Sieestor, hay Victory Arch, ở Munich vắng tanh. Ảnh: Laetitia Wrapson/New York Times.
Các hạn chế, vốn rất quan trọng để làm chậm sự lây lan của đại dịch, đã gặp phải rất ít sự phản đối chính trị và được áp dụng rộng rãi.
Xếp hạng mức ủng hộ dành cho thủ tướng đã tăng vọt. “Có lẽ thế mạnh lớn nhất của chúng tôi”, Giáo sư Kräusslich nói, “là các quyết định hợp lý ở cấp cao nhất kết hợp với sự tin tưởng mà dân chúng dành cho chính phủ”.
