Chi trả dịch vụ môi trường rừng ở Yên Bái

Từ năm 2012 người dân trồng rừng và bảo vệ rừng bắt đầu được hưởng tiền dịch vụ môi trường rừng do người sử dụng điện chi trả thông qua các nhà máy thủy điện. Đây là một nguồn thu cần thiết khuyến khích người dân bảo vệ rừng tốt hơn...

Rừng Yên Bái nằm trên lưu vực sông Đà, sông Chảy và sông Hồng. Theo thống kê, đến năm 2012 tổng diện tích rừng của Yên Bái là 415.103 ha, trong đó rừng tự nhiên 23.337 ha, rừng trồng 172.521 ha, độ che phủ đạt 59,6%, diện tích rừng được nhận tiền dịch vụ môi trường rừng là 180.000 ha.

Đây là nơi giữ nước và cung cấp nước cho các nhà máy thủy điện có công suất lớn như Thác Bà, Hòa Bình, Huổi Quảng, Văn Chấn...; ngoài ra có rất nhiều thủy điện vừa và nhỏ nằm dọc các con suối như Nặm Kim, Ngòi Thia, Nặm Hát, Nặm Đông...

Thủy điện Mường Kim xây dựng trên suối Nặm Kim

Năm 2012 tiền dịch vụ môi trường rừng là 20,6 tỷ, số tiền chi trả trung bình cho các lưu vực sông Đà 320.000 đ/ha, sông Chảy 33.000 đ/ha, sông Hồng 28.000 đ/ha. Trong đó Ban Quản lý rừng phòng hộ huyện Mù Cang Chải được chi trả 9,3 tỷ, Khu Bảo tồn loài & sinh cảnh Mù Cang Chải 6,5 tỷ, Ban Quản lý rừng phòng hộ Trạm Tấu 6,9 tỷ. 

Đến ngày 30/4/2013 toàn bộ số tiền dịch vụ môi trường rừng năm 2012 đã phát hết cho người dân. Năm 2013 một số nhà máy thủy điện mới bước vào hoạt động, dự kiến số tiền dịch vụ môi trường rừng chi trả cho người dân khoảng 30 tỷ.

Ngoài tiền dịch vụ môi trường rừng, người dân còn được hưởng tiền khoán BVR là 200.000 đ/ha, trừ chi phí quản lý người dân thực nhận đối với lưu vực sông Đà là 476.200 đ/ha, lưu vực sông Hồng là 211.750 đ/ha.

So với nhiều năm trước đây người dân BVR đã có nguồn thu đáng kể, chính điều đó đã hạn chế được tình trạng phá rừng làm nương rẫy, nhất là các trận cháy rừng đã giảm hẳn. Huyện Mù Cang Chải được ví là “chảo lửa cháy rừng”, năm cháy nhiều nhất 35 vụ, diện tích rừng cháy trên 700 ha, mùa khô năm 2012 - 2013 chỉ xảy ra 1 trận cháy, diện tích rừng thiệt hại 8,8 ha, huyện Trạm Tấu cũng chỉ xảy ra 1 trận cháy rừng, diện tích thiệt hại 4,9 ha.

Thu nhập của người dân không chỉ có tiền BVR, mấy năm qua người dân còn tham gia khai thác nhựa thông, tỉa thưa rừng. Năm 2013 huyện Trạm Tấu khai thác 100 tấn nhựa thông, tỉa thưa 561 m³ gỗ giúp người dân có việc làm và tăng thu nhập.

Rừng trồng ở huyện Mù Cang Chải

Tuy nhiên, theo ông Đinh Thanh Ba - GĐ Ban QLRPH Trạm Tấu, huyện có trên 4.000 hộ dân với diện tích 32.893 ha được hưởng dịch vụ môi trường rừng, thì trung bình mỗi hộ dân chỉ được 1,7 triệu đồng. Trong khi đó giá cả đều tăng, nhu cầu cuộc sống của người dân mỗi ngày một cao. Nhà nước cần tăng tiền dịch vụ môi trường rừng cũng như tăng mức khoán BVR...

Ông Lê Mạnh Hùng - GĐ Ban Quản lý rừng phòng hộ Mù Cang Chải cho biết: Chúng tôi đang quản lý 46.944 ha rừng các loại, do nằm ở sườn tây của dãy Hoàng Liên Sơn, gió Lào thổi suốt 6 tháng mùa khô, việc trồng rừng đã khó, việc bảo vệ rừng còn khó hơn. Nếu không bảo vệ tốt, chỉ cần một trận cháy rừng thì hàng trăm ha rừng bị xóa sổ.

Nếu 1 ha rừng mỗi ngày chi trả cho người dân bảo vệ 1.000 đ thôi thì riêng tiền khoán bảo vệ đã là 365.000 đ/ha. Vì thế Nhà nước cần tính toán thêm chỗ này, để người dân BVR tốt hơn...