Từ ngày 3- 9/1, Đoàn công tác Bộ NN - PTNT do Thứ trưởng Hồ Xuân Hùng làm trưởng đoàn đi khảo sát, học tập kinh nghiệm thực hiện hậu di dân, tái định cư (TĐC) tại Dự án nhà máy thủy điện Tam Hiệp - Trung Quốc.
Đoàn đã làm việc với Ủy ban Quốc vụ viện Tam Hiệp; lãnh đạo chính quyền; Cục Di dân thành phố Nghi Xương; chính quyền thị trấn Tam Lầu Bình thuộc TP Nghi Xương; lãnh đạo khu Hợp Xuyên và Sở Ngoại vụ thành phố Trùng Khánh. Đoàn đã tiếp xúc với một số hộ TĐC đô thị tại thị trấn Tam Lầu Bình thuộc TP Nghi Xương và một số hộ TĐC nông nghiệp tại thôn Tiến Thất - khu Hợp Xuyên - TP Trùng Khánh.
 |
| Thứ trưởng Hồ Xuân Hùng tìm hiểu chính sách hỗ trợ người dân di dời |
Công trình thủy điện Tam Hiệp - Trung Quốc là công trình thủy điện lớn nhất thế giới có công suất lắp máy là 22.400 MW, hàng năm sản suất được 84,7 tỷ kwh, di dời 1,13 triệu người và 1.630 nhà máy, với tổng vốn đầu tư phê duyệt tháng 5/1993 là 90,09 tỷ nhân dân tệ (trong đó vốn đầu tư xây dựng công trình nhà máy là 50,09 tỷ nhân dân tệ, vốn đầu tư cho di dân là 40 tỷ nhân dân tệ); do các biến động về giá cả, thay đổi lãi suất ngân hàng và tỷ giá hối đoái, nâng tổng vốn đầu tư lên 180 tỷ nhân dân tệ (trong đó vốn xây dựng nhà máy khoảng 95 tỷ nhân dân tệ, vốn dành cho di dân khoảng 85 tỷ nhân dân tệ). Ngoài ra, Chính phủ Trung Quốc còn kêu gọi, yêu cầu các tỉnh, thành phố có tiềm lực kinh tế hỗ trợ thêm 80 tỷ nhân dân tệ để thực hiện di dân; như vậy, tổng vốn đầu tư thực hiện di dân công trình thủy điện Tam Hiệp là 165 tỷ nhân dân tệ.
Về chính sách di dân, TĐC công trình thủy điện Tam Hiệp - Trung Quốc, ngoài việc được bồi thường, hỗ trợ theo quy định và được đầu tư các công trình cơ sở hạ tầng, người dân TĐC được Nhà nước cấp đất ở, vườn là 80m2/người, đất sản xuất 466,7 m2/người, mua BHXH trong 20 năm với kinh phí là 17.000 đến 18.000 nhân dân tệ/người và được hưởng chế độ hưu khi nữ đủ 50 tuổi và nam đủ 60 tuổi và được hỗ trợ 600 nhân dân tệ/người/năm trong 20 năm tính từ khi người TĐC di chuyển đến nơi ở mới. Đối với hộ sản xuất nông nghiệp được hỗ trợ giống cây trồng, vật nuôi chất lượng cao; đối với những lao động có nhu cầu chuyển đổi nghề nghiệp thì Nhà nước hỗ trợ kinh phí đào tạo nghề và giới thiệu việc làm…
Sau 18 năm (1993 - 2010) thực hiện hoàn thành công tác di dân, TĐC, đến nay đã có 30% số dân TĐC có cuộc sống cả về vật chất và tinh thần tốt hơn nơi ở cũ, 50% số dân TĐC có cuộc sống cả về vật chất và tinh thần bằng nơi ở cũ và 20% số dân TĐC có cuộc sống cả về vật chất và tinh thần thấp hơn nơi ở cũ.
Để thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội, nâng cao mức sống của người dân vùng TĐC công trình thủy điện Tam Hiệp, Chính phủ Trung Quốc tiếp tục đầu tư cho giai đoạn hậu TĐC với tổng vốn là 120 tỷ nhân dân tệ trong 10 năm (giai đoạn 2011- 2020), số vốn trên được trích từ thu nhập giá điện hàng năm của công trình thủy điện Tam Hiệp (0,005 tệ/kwh, 0,003 tệ/m3 nước) và phần thuế dành cho địa phương theo quy định của pháp luật. Nhằm tiếp tục thực hiện các chính sách hỗ trợ đời sống, phát triển sản xuất trên và đầu tư sửa chữa, nâng cấp các công trình cơ sở hạ tầng đã xuống cấp sau 18 năm thực hiện di dân, cũng như đầu tư xây dựng một số công trình mới cần thiết phục vụ phát triển kinh tế - xã hội vùng TĐC.
Kết quả khảo sát trên là những nội dung cần được nghiên cứu và tổng kết rút ra bài học kinh nghiệm phục vụ cho việc xây dựng chính sách hậu TĐC Dự án thủy điện Sơn La trong thời gian tới.
