Cựu Tổng thống Jimmy Carter nhận giải Nobel Hòa bình tại Oslo City Hall hồi tháng 12/2002. Ảnh: Trung tâm Carter.
Vào năm 2023, Trung tâm Carter tiết lộ, Tổng thống thứ 39 của Mỹ đang chiến đấu với một dạng bệnh ung thư da. Ông đã trải qua những năm cuối đời được chăm sóc tại nhà riêng. Ông là Tổng thống sống lâu nhất trong lịch sử nước Mỹ.
Trung tâm Carter thông báo sẽ tổ chức các buổi lễ tưởng niệm tại Atlanta và thủ đô Washington, DC. Sau đó, thi hài ông Carter sẽ được an táng tại Plains thuộc Georgia. Nước Mỹ sẽ sớm tiến hành tang lễ cấp quốc gia để tưởng nhớ sự ra đi của cựu Tổng thống Carter.
Ông Jimmy Carter sinh ngày 1/10/1924 với tên khai sinh là James Earl Carter, Jr., tại Plains thuộc bang Georgia. Ông là thành viên đảng Dân chủ, là Tổng thống thứ 39 từ năm 1977 đến năm 1981, sau khi đánh bại Tổng thống đương nhiệm Gerald Ford (thuộc đảng Cộng hòa) trong cuộc bầu cử năm 1976.
Trong nhiệm kỳ của mình, ông Carter ban đầu tìm cách tiếp tục chính sách giảm căng thẳng với Liên Xô, nhằm giảm bớt căng thẳng địa chính trị của Chiến tranh Lạnh. Tháng 6/1979, ông và nhà lãnh đạo Liên Xô Leonid Brezhnev đã ký thỏa thuận Đàm phán Giới hạn Vũ khí Chiến lược II (SALT II), tìm cách hạn chế cuộc chạy đua vũ trang giữa hai siêu cường. Tuy nhiên, hiệp ước này phải vấp phải sự phản đối tại Thượng viện Mỹ và không được phê chuẩn, phần lớn là do căng thẳng leo thang sau cuộc xung đột ở Afghanistan của Liên Xô vào cuối năm 1979.
Nhiệm kỳ Tổng thống của ông Carter được đánh dấu bằng những thành tựu của các thỏa thuận Trại David năm 1978 giữa Israel và Ai Cập, mang lại sự ổn định cho Trung Đông.
Ông cũng mở đường cho việc bàn giao kênh đào Panama cho chính quyền Panama vào năm 1999. Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump gần đây đã đe dọa sẽ đảo ngược quyết định này và khôi phục quyền kiểm soát của Mỹ đối với tuyến đường thủy quan trọng này.
Đối với chính sách trong nước, ông Carter tập trung vào việc giảm lạm phát và ủng hộ các chính sách bảo vệ môi trường. Là một phần trong quá trình tái tổ chức chính phủ, ông đã thành lập Bộ Năng lượng và Bộ Giáo dục.
Năm cuối cùng tại vị của ông đã bị hủy hoại bởi cuộc khủng hoảng con tin ở Iran, nơi những người ủng hộ Cách mạng Hồi giáo giam giữ các nhà ngoại giao Mỹ trong 444 ngày. Các con tin được thả vào tháng 1/1981, chỉ vài phút sau khi Ronald Reagan tuyên thệ nhậm chức Tổng thống Mỹ tiếp theo.
Sau khi mãn nhiệm, ông Jimmy Carter cống hiến hết mình cho các nỗ lực nhân đạo, thành lập Trung tâm Carter vào năm 1982, tập trung vào việc thúc đẩy dân chủ và nhân quyền. Năm 2002, ông được trao giải Nobel Hòa bình cho các dự án nhân đạo của mình trên toàn thế giới, từ Ethiopia và Eritrea đến Bosnia và Haiti.
