Đập ngăn mặn Vĩnh Phước phục vụ tưới cho hàng trăm ha cây trồng và tạo nguồn nước sinh hoạt cho thành phố Đông Hà. Ảnh: Võ Dũng.
Đập ngăn mặn Vĩnh Phước trên sông Vĩnh Phước, đoạn đi qua phường Đông Lương, thành phố Đông Hà (tỉnh Quảng Trị) được xây dựng năm 1992. Đến năm 1998, công trình được duy tu sửa chữa khắc phục phần tràn. Năm 2013, công trình tiếp tục được nâng cấp, sửa chữa phần cửa cống.
Đây là công trình có nhiệm vụ ngăn mặn, giữ ngọt để cấp nước tưới cho 400 ha lúa của phường Đông Lương, Đông Lễ, Phường 2, Thành phố Đông Hà (qua Trạm bơm Lai Phước) và xã Triệu Ái, huyện Triệu Phong (qua các trạm bơm tưới đội 1, đội 2, đội 3).
Ngoài ra, đập ngăn mặn Vĩnh Phước còn đảm bảo giữ nước ngọt, cấp nước sinh hoạt cho Thành phố Đông Hà với công suất 20.000 m3/ngày đêm; đảm bảo yêu cầu giao thông đường thủy cho thuyền 1,5 tấn.
"Về lâu dài, cần đánh giá chính xác mức độ xuống cấp, hư hỏng để có hướng khắc phục phù hợp", ông Lê Quang Lam - Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi tỉnh Quảng Trị cho hay.
Dù đã nhiều lần được khắc phục, sửa chữa, nâng cấp nhưng sau hơn 30 năm đưa vào sử dụng, công trình đập ngăn mặn Vĩnh Phước xuống cấp nghiêm trọng, nhiều hạng mục bị hư hỏng không thể vận hành. Đặc biệt, sau mùa mưa lũ năm 2023, thân đập ngăn mặn Vĩnh Phước bị xói rỗng tạo hàm ếch gây sụt lún, rò rỉ nước. Phần bê tông mặt tràn và mái thượng lưu bị gãy sập, hư hỏng với chiều dài gần 30 m.
Với thực trạng này, nguy cơ nước mặn rò rỉ qua đập, xâm nhập lên phía thượng nguồn sông Vĩnh Phước rất cao, ảnh hưởng nghiêm trọng nguồn nước phục vụ dân sinh, sản xuất nông nghiệp. Nếu không được sửa chữa kịp thời, đập ngăn mặn Vĩnh Phước sẽ không thực hiện được nhiệm vụ ngăn mặn, giữ ngọt; việc tạo nguồn cấp nước tưới sản xuất vụ hè thu cũng như cấp nước sinh hoạt cho Thành phố Đông Hà sẽ gặp rất nhiều khó khăn.
Sau hơn 30 năm đưa vào sử dụng, đập ngăn mặn Vĩnh Phước đã xuống cấp nghiêm trọng. Ảnh: Võ Dũng.
Ông Lê Quang Lam, Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi tỉnh Quảng Trị cho hay, hiện nay, đơn vị đã phối hợp với Công ty TNHH MTV Quản lý, khai thác công trình thủy lợi kiểm tra, đánh giá tình hình hư hỏng và lập hồ sơ báo cáo kinh tế kỹ thuật sơ bộ về sửa chữa, đảm bảo an toàn công trình đề nghị Sở Nông NN-PTNT báo cáo UBND tỉnh.
Sau khi tiếp nhận báo cáo từ Sở NN-PTNT, UBND tỉnh Quảng Trị cũng đã có văn bản chỉ đạo việc xử lý hư hỏng đập ngăn mặn Vĩnh Phước. UBND tỉnh Quảng Trị giao Sở NN- PTNT tiến hành kiểm tra, đánh giá chất lượng để có thể xác định chính xác mức độ xuống cấp và lập đầy đủ hồ sơ theo quy định, đề xuất giải pháp nâng cấp, sửa chữa, đảm bảo an toàn sử dụng công trình lâu dài.
Thực trạng này khiến người dân lo lắng. Ảnh: Võ Dũng.
Cũng theo ông Lam, trước mắt, để đảm bảo cấp nước phục vụ dân sinh và sản xuất nông nghiệp vụ hè thu năm 2024, ngành nông nghiệp đã đề nghị Sở Tài chính xem xét, tham mưu UBND tỉnh bố trí kinh phí để khắc phục, sửa chữa một số hạng mục cấp bách của công trình trước mùa mưa lũ năm 2024.
“Tỉnh cần mời các chuyên gia có chuyên môn và trang thiết bị chuyên dùng tiến hành kiểm tra, đánh giá chất lượng mới có thể xác định chính xác mức độ xuống cấp và lập đầy đủ hồ sơ cũng như đề xuất giải pháp nâng cấp, sửa chữa để đảm bảo sử dụng ổn định, bền vững công trình này”, ông Lam cho hay.
