Doanh nghiệp được giao đất nhưng không được sử dụng, chỉ được trông

Công ty Cổ phần Tập đoàn Indevco (TP Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh) đã có văn bản gửi UBND TP Hạ Long về việc xin địa điểm nghiên cứu quy hoạch dự án trồng rừng và chăn nuôi gia súc tại xã Vũ Oai và Hòa Bình, TP Hạ Long.

Đất đai mênh mông nhưng xin trồng rừng, nuôi gia súc không được

Trong văn bản gửi cho TP Hạ Long, Công ty Cổ phần Tập đoàn Indevco cho biết, công ty được UBND tỉnh Quảng Ninh giao làm chủ đầu tư thực hiện dự án Công viên nghĩa trang An Lạc và Dự án Trung tâm xử lý chất thải rắn tại xã Hòa Bình và Vũ Oai (TP Hạ Long). Ngày 28/6/2019, UBND tỉnh Quảng Ninh có Quyết định số 2589/QĐ-UBND về việc phê duyệt điều chỉnh Quy hoạch phân khu chức năng tỷ lệ 1/2000 Công viên nghĩa trang An Lạc và Trung tâm xử lý chất thải rắn với diện tích là 336,57ha trong tổng số 708,5ha đất dự án giao cho doanh nghiệp. 

Sau khi điều chỉnh Quy hoạch của 2 dự án, còn lại 415,8 ha đất ngoài ranh giới của 2 dự án, bao gồm cả diện tích đã có quyết định giao đất và diện tích đã đền bù cho dân nhưng có quyết định giao đất. Để tận dụng phần diện tích đất vành đai, Indevco đã đề nghị chuyển sang dự án trồng rừng và chăn nuôi gia súc.

Trước đề nghị chấp thuận địa điểm nghiên cứu Quy hoạch cho dự án trồng rừng và chăn nuôi gia súc của Indevco, ngày 7/5/2020, ông Phạm Hồng Hà, khi đó là Chủ tịch UBND TP Hạ Long đã ký văn bản phúc đáp, cho biết địa điểm đề xuất nghiên cứu lập quy hoạch khu trồng rừng và chăn nuôi gia súc của Indevco đã nằm trong "Quy hoạch chung xây dựng khu vực phía Nam huyện Hoành Bồ, tỉnh Quảng Ninh đến năm 2040, tầm nhìn năm 2050" được UBND tỉnh Quảng Ninh phê duyệt kèm theo Quyết định số 1989/QĐ-UBND ngày 14/5/2019, địa điểm này thuộc khu vực có chức năng sử dụng là đất nghĩa trang.

Liên quan đến đề nghị trên của Indevco, ngày 7/8/2020, Ban xúc tiến và hỗ trợ đầu tư tỉnh Quảng Ninh cũng có văn bản phúc đáp doanh nghiệp. Ban Xúc tiến và hỗ trợ đầu tư cho biết, theo Quyết định số 2607/QĐ-UBND ngày 28/6/2019 của UBND tỉnh Quảng Ninh phê duyệt điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 huyện Hoành Bồ, khu đất được xác định giữ nguyên hiện trạng là đất nghĩa trang, đất trồng cây lâu năm, đất mặt nước.

"Đối chiếu ranh giới đề nghị nghiên cứu lập quy hoạch Dự án với Bản đồ ban hành kèm theo Quyết định số 3722/QĐ-UBND ngày 19/9/2018 của UBND tỉnh Quảng Ninh về việc phê duyệt kết quả rà soát, điều chỉnh quy hoạch ba loại rừng đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 tỉnh Quảng Ninh và Bản đồ ban hành kèm theo Quyết định số 680/QĐ-UBND ngày 14/3/2016 của UBND tỉnh Quảng Ninh về việc Phê duyệt kết quả kiểm kê rừng năm 2015, sơ bộ xác định được có khoảng 408,22 ha nằm trong quy hoạch rừng sản xuất; diện tích còn lại nằm ngoài quy hoạch ba loại rừng. Như vậy, đề xuất nghiên cứu dự án trồng rừng sản xuất và chăn nuôi gia súc tại xã Vũ Oai, Hòa Bình là không phù hợp với quy hoạch chung xây dựng, quy hoạch sử dụng đất tại khu vực, không đủ cơ sở để xem xét", Ban xúc tiến hỗ trợ và đầu tư tỉnh Quảng Ninh nêu rõ.

Tỉnh lập quy hoạch chồng lấn vào đất đã giao cho doanh nghiệp?

Sau khi nhận được văn bản phúc đáp của TP Hạ Long và Ban xúc tiến hỗ trợ đầu tư tỉnh Quảng Ninh, trao đổi với phóng viên Báo Nông nghiệp Việt Nam, đại diện Công ty Cổ phần Tập đoàn Indevco cho biết phía công ty hoàn toàn không hề được lấy ý kiến hay thông báo trước những quyết định này.

Còn về kế hoạch lâu dài của TP Hạ Long đối với diện tích đất này, đại diện Indevco cho biết họ chưa có thông tin chính thức nào. Tại một số cuộc họp thì công ty có tiếp nhận ý kiến cho rằng TP Hạ Long sẽ thu hồi diện tích đất để làm dự án nghĩa trang nhân dân (khoảng 200ha) của thành phố, ngay bên cạnh nghĩa trang An Lạc Viên của Tập đoàn Indevco; phần đất còn lại (khoảng 215ha) sẽ giao cho địa phương tự trồng rừng. Tuy nhiên, đây chỉ là các thông tin trao đổi ngoài lề tại các cuộc họp, không phải thông tin chính thức từ các cơ quan quản lý nhà nước.

Cũng theo đại diện Indevco, trong khoảng thời gian từ năm 2013 đến 2019, tỉnh Quảng Ninh đã có 3 quyết định giao đất cho công ty với tổng diện tích 708,5ha đất làm dự án Công viên nghĩa trang An Lạc và Trung tâm xử lý chất thải rắn tại xã Vũ Oai và Hòa Bình, thuộc huyện Hoành Bồ (cũ), nay thuộc TP Hạ Long. Công ty đã chi ra gần 200 tỷ đồng để bồi thường cho dân. Ngoài ra còn diện tích 43,9ha mà công ty đã bồi thường cho các hộ dân thuộc quy hoạch các dự án và chưa kịp làm thủ tục giao đất. Tổng diện tích là 752,4ha. Đến 28/6/2019 thì điều chỉnh lại quy hoạch phân khu 2 dự án; trong đó, nghĩa trang An Lạc quy hoạch 210ha, nhà máy xử lý rác 126ha, công ty còn 415,8ha đất ngoài ranh giới. Phần đất này trước đó Công ty đã bỏ ra khoảng 88 tỷ đồng để đền bù cho dân, giải phóng mặt bằng.

Chia sẻ với thêm phóng viên, đại diện Tập đoàn Indevco cho biết sau khi cân đối các mục tiêu ngắn, dài hạn của công ty và quy định pháp luật về môi trường đối với dự án xử lý chất thải, yêu cầu trong vòng bán kính 500m từ khu vực xử lý rác thải không được có công trình xây dựng nào khác và bán kính 1.000m không được phạm vào diện tích nhà ở của các hộ dân. Vậy nên suy đi tính lại, Indevco thấy diện tích đất đai này chỉ có thể dùng vào mục đích trồng rừng, chăn nuôi và làm nông nghiệp là hợp lý nhất. Công ty cũng đã gặp một số viện nghiên cứu về nông nghiệp để tính đến việc lập đề án nghiên cứu phát triển mô hình nông lâm kết hợp, để vừa sử dụng được diện tích đất đã đền bù của dân tránh lãng phí, vừa tạo được việc làm phù hợp với người dân địa phương. Lâu dài có thể tính tới các bước tiếp theo để nâng giá trị chuỗi cung ứng, đào tạo nâng cao chuyên môn và thu nhập cho bà con các xã xung quanh dự án.

Khi tính đến ý tưởng đầu tư vào nông nghiệp, đối với Indevco thì đây là lĩnh vực hoàn toàn mới. Vậy nên cần thời gian để nghiên cứu bài bản và ý kiến chuyên môn của các cơ sở nghiên cứu, vì diện tích lớn, đầu tư lớn trong thời gian kéo dài, cần lộ trình đầu tư để đảm bảo dự án có thể tự nuôi sống chính mình và tự tái đầu tư trong các giai đoạn tiếp theo. "Nói thật với nhà báo là nếu không lỡ bỏ tiền ra đền bù giải phòng cho người dân rồi thì công ty cũng chẳng nghĩ đến việc đầu tư làm nông nghiệp tại đây", đại diện Indevco bộc bạch.

Cũng theo đại diện Tập đoàn Indevco, hiện nay, sau khi điều chỉnh quy hoạch đầu năm 2022, dự án Trung tâm xử lý chất thải rắn chỉ còn diện tích hơn 68ha. Ngoài ra, sau khi tặng lại cho TP Hạ Long 92,8ha đất (theo hình thức trả lại đất và không yêu cầu bồi thường các chi phí đền bù giải phóng mặt bằng, san gạt, và các công trình đã đầu tư trên đất) để TP Hạ Long tự xây dựng phương án xử lý gần 1 triệu tấn rác tồn đọng theo chỉ đạo của Tỉnh, thì diện tích còn lại chỉ còn khoảng 370,3ha với giá trị đã đền bù cho người dân là 74 tỷ đồng, đã thực hiện thông qua Trung tâm Phát triển Quỹ đất của huyện Hoành Bồ cũ, nay đã sát nhập vào TP Hạ Long. Phần diện tích này sau khi nhận được ý kiến phản hồi của nhiều cấp về việc từ chối cho công ty nghiên cứu dự án trồng rừng và chăn nuôi gia súc. Gần đây công ty đã đề cập nhiều lần trong các văn bản gửi tỉnh Quảng Ninh và TP Hạ Long, đề nghị thu hồi và đền bù cho công ty theo đúng quy định; đồng thời sớm đưa vào sử dụng theo quy hoạch và kế hoạch của địa phương để không bị lãng phí đất đai cũng như nguồn lực của các bên.

Báo Nông nghiệp Việt Nam sẽ tiếp tục thông tin...