Vũ Chấn là xã vùng cao tại huyện miền núi Võ Nhai, tỉnh Thái Nguyên, dân cư chủ yếu là đồng bào dân tộc ít người. Trong những năm gần đây, nhiều hộ gia đình tại đây có những bứt phá mạnh mẽ trong chuyển đổi cây trồng vật nuôi mang lại hiệu quả kinh tế cao, nổi bật là mô hình trồng hoa thiên lý của gia đình ông Hoàng Sơn Thắng, xóm Đồng Đình.
Việc ông Thắng cải tạo ruộng lúa và đầu tư gần 100 triệu đồng để trồng trên 1.500 gốc thiên lý thực sự khiến cho người dân trong vùng quan tâm. Đến huyện vùng cao Võ Nhai, hỏi đến mô hình hoa thiên lý hầu như người dân nào cũng biết để chỉ đường, bởi lẽ đây là mô hình thực sự mới lạ với vùng đồng bào.
Đưa chúng tôi đi thăm ruộng hoa, ông Thắng phấn khởi cho biết, gần đây ông có dịp đi thăm các bạn đồng ngũ hồi đi bộ đội tại mấy tỉnh Nghệ An, Hải Dương, được dẫn đi xem mấy mô hình trồng hoa thiên lý. Hỏi chuyện chủ vườn, ông thấy đây là loại cây dễ trồng, thị trường tốt và hiệu quả cao, có thể học tập. Sau chuyến đó, ông đã quay lại học hỏi kinh nghiệm và mua cây giống về trồng tại quê nhà.
The ông Thắng, cây thiên lý dễ trồng, dễ chăm, là loại cây lâu năm, càng những năm sau càng năng suất, sau 4 tháng trồng đã cho thu hái hoa, thời gian thu hoạch kéo dài tới 6 tháng/năm. Giá hoa thiên lý trên thị trường hiện từ 40.000 - 60.000 đồng/kg, rất dễ bán. Cái lợi nữa là loại cây này rất dễ nhân giống từ thân, chủ vườn hoàn toàn có thể tự chủ động cây giống để mở rộng diện tích.
Ông Hoàng Sơn Thắng chia sẻ: "Thực tế, đầu tư vào cây thiên lý không nhiều, cây que làm giàn đều tận dụng sẵn có của các hộ, cây giống cũng có thể tự túc. Kỹ thuật quan trọng nhất là làm luống cao chống ngập úng. Về hiệu quả, thiên lý đạt từ khoảng 30 đến 32 triệu đồng/sào/năm, nếu so với cấy lúa 2 vụ, bán thóc chỉ được 1,4 triệu đồng/sào/năm".
Nhận thấy triển vọng kinh tế của cây hoa thiên lý, hiện có 4 hộ xóm Đồng Đình và 2 hộ xóm La Cang học theo ông Thắng chuyển đổi đất trồng lúa sang trồng hoa thiên lý với tổng diện tích khoảng 5 mẫu.
Anh Hoàng Văn Hoan, 44 tuổi, cho biết gia đình cải tạo 3 sào đất lúa để trồng hoa thiên lý hàng hóa và đang đặt rất nhiều hy vọng vào loại cây trồng mới này. Các hộ đều nghiêm túc học hỏi kỹ thuật sản xuất theo hướng hữu cơ. Nước tưới được dùng nước giống khoan, thuốc bảo vệ thực vật dùng các chế phẩm thảo dược. Chính nhờ cách chăm sóc này, hoa thiên lý của xóm được coi như một loại rau đặc sản quý, rất nhiều người muốn mua.
Hiện, với mục tiêu nâng cao năng lực sản xuất, gia tăng sức cạnh tranh trên thị trường, các hộ đã thành lập Tổ hợp tác, luôn chủ động đổi mới phương thức sản xuất, tuân thủ quy trình canh tác theo tiêu chuẩn VietGAP, thân thiện môi trường, tạo ra sản phẩm hoa thiên lý đặc sản chất lượng cao. Xã Vũ Chấn đang tiến hành xây dựng thương hiệu cho sản phẩm “Hoa thiên lý Đồng Đình” hứa hẹn mở hướng đi bền vững cho người dân trong vùng.