Tơ hồng xanh còn gọi là vô gia đằng, thanh ti đằng, vô đầu đằng, quá thiên đằng, phi dương đằng, vô căn thảo, vô địa sinh căn..., với tên khoa học Cassytha filiformis L., thuộc họ Long não (Lauraceae).
Tơ hồng xanh mọc hoang ở các đồi núi, thường sống bán ký sinh trên các cây bụi, có tiết diện lớn hơn tơ hồng vàng. Tơ hồng xanh là dây leo thân thảo nhẵn, có thân tréo nhau, dạng sợi, màu xanh sẫm (ngọn non có màu vàng).
Lá rất nhỏ, tiêu giảm thành vẩy. Hoa nhỏ, trắng, không cuống, xếp thành bông dài 1,5-5cm. Quả hạch hình cầu, bao trong ống hoa cùng lớn lên và hoá nạc, tựa như một quả mọng.
Hoa quả ra tháng 11-12. Tơ hồng xanh có thể thu hái dây quanh năm, chủ yếu vào mùa hè - thu. Cắt ngắn, rửa sạch và phơi trong bóng râm, bó lại dùng. Liều dùng từ 15-30g, dạng thuốc sắc.
Theo Ðông y, tơ hồng xanh có vị ngọt đắng, tính hàn, có độc nhẹ, vào các kinh can và thận. Có tác dụng thanh nhiệt, lợi thấp, lương huyết giải độc. Dùng chữa người gầy rộc do can nhiệt, ho do nóng phổi, hoàng đản, cháy máu cam, tiểu tiện ra máu, viêm nhiễm niệu đạo, ung thũng, lở loét...
Sau đây là một số công dụng của tơ hồng xanh.
- Chữa mộng tinh, di tinh, xuất tinh sớm: Tơ hồng xanh 60g, xương sống lợn đực 150, thêm 100ml rượu tốt vào ninh chín ăn.
- Chữa viêm thận mạn tính: Tơ hồng xanh, cỏ bờm ngựa, cỏ ban, mỗi vị 30g, sắc uống.
- Chữa thận hư mắt mờ, liệt dương, chân tay yếu mỏi: Tơ hồng xanh 10-20g sắc uống hằng ngày, có thể phối hợp với cà gai leo, ngũ gia bì, dây gắm, dây đau xương.
- Chữa kiết lỵ: Tơ hồng xanh 30g, sắc nước uống (theo sách "Phúc Kiến trung thảo dược").
- Chữa chảy máu cam: Tơ hồng xanh 15-30g, thịt lợn nạc 50g, thêm nước và rượu (mỗi thứ một nửa) hầm lên ăn.
- Chữa bỏng lửa: Tơ hồng xanh nghiền thành bột mịn, trộn với dầu vừng bôi vào chỗ bị bỏng.
- Chữa trẻ nhỏ hoàng đản: Tơ hồng xanh 15-30g, nấu với đậu phụ thành món canh ăn với cơm hàng ngày.
- Chữa tiểu tiện nhỏ giọt, nước tiểu lẫn máu: Tơ hồng xanh 15-30g, sắc với nước, thêm đường đen vào uống trong ngày.
- Chữa trẻ suy dinh dưỡng, lòng bàn chân bàn tay nóng, tinh thần uể oải: Tơ hồng xanh 60g, đổ ngập nước sắc lấy còn nửa bát, chia thành 2 phần uống trong ngày.
- Bị ghẻ, chàm, mụn nhọt lở loét: Tơ hồng xanh (vừa đủ) nấu nước rửa.
- Viêm thận, sỏi bàng quang: Tơ hồng xanh 30-60g, mộc thông 20g sắc uống.
- Chữa eczema và mụn nhọt: Giã tơ hồng xanh (còn tươi) và đun sôi trong nước để rửa.
Chú ý: Tơ hồng xanh rất nhiều công dụng. Tuy nhiên loài dây này có độc nhẹ không nên dùng quá liều và phụ nữ có thai không được dùng.
