Sân chơi mới của các đại gia
Vào tháng Giêng năm nay, tạp chí The Land Report của Mỹ - chuyên theo dõi các giao dịch đất đai đã công bố danh sách thường niên “100 chủ đất lớn nhất nước Mỹ”. Theo đó, tạp chí này đã tiết lộ việc vợ chồng nhà từ thiện kiêm chủ tịch tập đoàn Microsoft- tỷ phú Bill Gates đang đứng tên sở hữu một trong những danh mục đất nông nghiệp tư nhân lớn nhất ở Mỹ, với tổng tài sản khoảng hơn 690 triệu USD.
Hai tỷ phú Mỹ Bill Gates và Warren Buffett đều có tên trong danh sách những người sở hữu nhiều đất nông nghiệp nhất nước Mỹ. Ảnh: MarketWatch
Theo The Land Report, đứng ở vị trí đầu danh sách này là Chủ tịch tập đoàn truyền thông Liberty Media John Malone, người sở hữu tới 2,2 triệu mẫu Anh đất trang trại và rừng (1 mẫu Anh = 4.047m2 hay 0,4 ha). Có nghĩa là ông John Malone đã mua gom tới 890.308,413 ha đất nông nghiệp.
Người sáng lập kênh truyền hình CNN, ông trùm truyền thông Mỹ Ted Turner hiện xếp ở vị trí thứ hai với 2 triệu mẫu đất trang trại. Trong khi đó giám đốc điều hành tập đoàn Amazon Jeff Bezos đứng ở vị trí thứ 25 khi đứng tên sở hữu 420.000 mẫu đất canh tác, chủ yếu ở phía tây Texas.
Ông Bill Gates hiện xếp ở vị trí thứ 49 nhưng dự báo diện tích đất nông nghiệp mà ông sở hữu sẽ còn tăng lên.
Biên tập viên của tạp chí The Land Report, Eric O'Keefe cho biết, trong quá trình điều tra đã phát hiện một lô đất nông nghiệp 14.500 mẫu ở bang Washington và người mua là một công ty nhỏ ở Louisiana, thuộc quỹ Cascade Investments của tỷ phú Bill Gates. Như vậy, tính sơ sơ khối tài sản là đất nông nghiệp của ông Bill Gates hiện có ở nhiều bang như Illinois, Iowa, Louisiana, California và nhiều nơi khác chưa được công khai vào danh mục đầu tư của ông chủ Microsoft.
Theo tính toán của biên tập viên O'Keefe, Bill Gates đang sở hữu ít nhất 242.000 mẫu đất nông nghiệp tại Mỹ, trong đó các lô lớn là ở bang Louisiana (69.071 mẫu), Arkansas (47.927 mẫu) và Arizona (25.750 mẫu).
Emily Norton, giám đốc mảng Nghiên cứu Nông thôn tại công ty bất động sản Savills cho hay: Tỷ phú Bill Gates đã dành nhiều năm để đa dạng hóa khối tài sản trị giá 129 tỷ USD của mình thông qua quỹ Cascade Investments. Ông Michael Larson, người điều hành công ty quản lý tài sản này có trụ sở tại Washington, kiêm giám sát khoản tài trợ 50 tỷ USD của Quỹ Bill & Melinda Gates từng tiết lộ ‘Việc sắp xếp rất đơn giản’ còn tạp chí Phố Wall viết trong một hồ sơ năm 2014 ‘Ông Larson kiếm tiền và ông Gates cho đi’".
Bà Norton cho biết thêm: “Các nhà đầu tư hiện đang đổ xô vào các mô hình tư duy kinh tế mới, nơi mà tài nguyên đất đai được quản lý theo cách mang lại lợi nhuận nhiều hơn”.
Nông dân… Bill Gates
Việc mua gom nhiều đất nông nghiệp của ông Bill Gates hiện vẫn chưa được công khai mục đích. Ảnh: Getty
"Đất nông nghiệp như một ‘cứu cánh’ tuyệt vời để đa dạng hóa danh mục đầu tư công nghệ cao. Đó là một đối trọng hợp lý với tỷ suất sinh lợi đã được chứng minh. Ngoài ra, với quy mô đầu tư của Bill Gates, ông ấy sẽ có nhiều cơ hội để xây dựng đội ngũ các nhà quản lý nông nghiệp cấp cao khi nền nông nghiệp Mỹ đang được chuyển đổi bằng việc nông dân tăng cường ứng dụng các công nghệ mới và dữ liệu lớn để giúp họ quản lý mùa màng của mình. Điều đó có nghĩa là năng suất sẽ tốt hơn do việc giảm sử dụng phân bón và thuốc trừ sâu. Với các kỹ thuật thích hợp, carbon từ thực vật phân hủy có thể được lưu giữ an toàn trong đất, thay vì đi vào khí quyển dưới dạng carbon dioxide”, chuyên gia O'Keefe cho biết.
Chuyên gia O'Keefe viết: "Bill Gates, người đồng sáng lập Microsoft có một cái tôi khác biệt. Hiện ‘nông dân Bill Gates’ đã trở thành một trong những người sở hữu nhiều đất nông nghiệp nhất nước Mỹ. Trước đó ông đã quyết định rời bỏ công việc hàng ngày tại Microsoft vào năm 2008 để tìm cách giúp đỡ những người nghèo nhất thế giới và giải quyết những thách thức về môi trường của hành tinh”.
Tuy nhiên, với việc đầu tư vào lĩnh vực này, khi được hỏi trong một diễn đàn: Tại sao ông lại mua quá nhiều đất nông nghiệp, ông Gates cho rằng nó không liên quan đến biến đổi khí hậu, và khẳng định khoa học hạt giống và phát triển nhiên liệu sinh học là động lực chính của thương vụ này.
"Ngành nông nghiệp rất quan trọng. Với những hạt giống năng suất cao hơn, chúng ta có thể tránh nạn phá rừng và giúp châu Phi đối phó với khó khăn về khí hậu mà họ đang phải đối mặt. Không rõ nhiên liệu sinh học có thể rẻ đến mức nào, nhưng nếu chúng rẻ thì nó có thể giải quyết được vấn đề khí thải CO2", ông Bill Gate cho biết.
Vào tháng 1 năm nay, Quỹ Bill & Melinda Gates thông báo đang xúc tiến lập một tổ chức phi lợi nhuận mang tên Gates Ag One có sứ mệnh "tăng tốc hỗ trợ các nông hộ nhỏ tại các nước đang phát triển, trong đó đa số là phụ nữ sẽ được tiếp cận các kỹ năng mới về sản xuất và thị trường nhằm cải thiện bền vững năng suất cây trồng và thích ứng biến đổi khí hậu".
Theo giáo sư kinh tế nông nghiệp Bruce Sherrick, tại Đại học Illinois: Khoảng 60% diện tích đất canh tác hàng hóa ở vùng Trung Tây được cho thuê bởi các chủ sở hữu là các nhà đầu tư như Bill Gates. Mặc dù thị trường đất nông nghiệp toàn cầu vẫn còn rất phân mảnh, nhưng hoạt động đầu tư của các tổ chức tài chính và các cá nhân giàu có liên tục tăng lên kể từ cuộc khủng hoảng tài chính.
Trong khi đó, nhiều chuyên gia lại cho rằng, động thái của ông Bill Gates được thúc đẩy bởi nhu cầu trung hòa carbon để đáp ứng danh mục đầu tư bền vững, đồng thời tăng năng suất và doanh thu nông nghiệp.
Các nhà phân tích hy vọng các biện pháp giảm phát thải carbon và đa dạng sinh học sẽ trở nên chính thức hơn, bằng việc có thể áp dụng các loại thuế carbon mới.
Đất nông nghiệp ngày càng giá trị
Từ trước đến nay, hầu hết mọi lĩnh vực mà Bill Gates tham gia đầu tư đều bị tác động bởi một thuyết âm mưu nào đó và danh mục đất nông nghiệp cũng không là ngoại lệ. Một số người cho rằng, ông Bill Gates đang đổ nhiều tiền mua sắm đất nông nghiệp để ấp ủ những thử nghiệm trong tương lai khi dân số đô thị bùng nổ hoặc tạo ra những nguồn thực phẩm mới.
Vợ chồng ông Bill Gates thăm một cánh đồng ở quận Abuja, Nigeria hồi năm 2006. Ảnh: B&MF
Nhưng trên thực tế, lý do của động thái này có thể còn tầm thường hơn nhiều: Đó là một khoản đầu tư tốt, với độ biến động thấp, không ràng buộc chặt chẽ với thị trường chứng khoán và có thể được triển khai như là một giải pháp phòng ngừa lạm phát.
Ngoài ra giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu cũng là một động lực quan trọng khác, với việc các nhà đầu tư đổ tiền vào một loại tài sản mà lợi nhuận dài hạn từ việc tăng năng suất được mong đợi khi sự gia tăng dân số thúc đẩy nhu cầu về thực phẩm chất lượng ngày càng cao.
Quỹ tín thác đầu tư bất động sản đất nông nghiệp (REIT) Farmland Partners, đang sở hữu 156.500 mẫu tại 16 bang ở Mỹ cho hay, đã chứng kiến giá trị các giao dịch tăng hơn gấp đôi kể từ tháng 11 năm ngoái và hiện đang giao dịch ở mức cao nhất mọi thời đại kể từ khi IPO năm 2014.
Gladstone Land, một REIT đất nông nghiệp khác đang sở hữu 127 trang trại với diện tích 94.000 mẫu cũng tiết lộ các giao dịch bùng nổ ở mức cao nhất mọi thời đại.
Hiện giá đất nông nghiệp ở khu vực bang Washington nơi tỷ phú Bill Gates mua gom đang lên rất cao, với giá từ 10.000 USD đến 15.000 USD/mẫu, cao hơn mức trung bình của toàn bang khoảng 2.000 USD.
Trên quy mô toàn cầu, chỉ số đất nông nghiệp theo nghiên cứu của hãng Savills cho thấy, tỷ lệ tăng trưởng kép hàng năm lên tới 11% từ năm 2002 đến năm 2019. Theo dữ liệu của Preqin, các quỹ đất nông nghiệp đã huy động được 5,7 tỷ USD trong năm 2019, trước khi dòng tiền đổ vào đây giảm xuống còn 2 tỷ USD vào năm 2020.
