Giảm chi phí nuôi, chế biến cá tra nhờ sản xuất bền vững

Giảm nhiều chi phí nuôi, chế biến, tạo thêm nhiều sản phẩm mới từ cá tra… Đó là những kết quả mà Dự án “Xây dựng chuỗi cung ứng cá tra bền vững tại Việt Nam” (SUPA) do Trung tâm sản xuất sạch hơn Việt Nam (VNCPC), Hiệp hội Chế biến và XK thủy sản Việt Nam (VASEP), cùng các đối tác WWF Việt Nam và WWF Áo, cùng thực hiện, đã đạt được sau 4 năm triển khai thực hiện.

Nuôi cá tra ở Tiền Giang

Theo ông Lê Xuân Thịnh (Quản lý Dự án), trong 4 năm qua, SUPA đã hỗ trợ cho hơn 50 doanh nghiệp, 120 vùng nuôi, 130 hộ gia đình, 12 hợp tác xã và thu hút gần 3.000 lượt người tham dự các chương trình đào tạo, hội thảo kỹ thuật. Những kết quả đạt được rất đáng ghi nhận.

Ở khâu nuôi, Dự án đã nghiên cứu tư vấn, tập huấn nhằm nâng cao tỷ lệ sống, giảm chi phí thức ăn và tác động đến môi trường trong khâu ương và nuôi. Qua đó, góp phần cắt giảm 7 - 10% chi phí sản xuất trong khâu ương nuôi. Dự án hỗ trợ kỹ thuật cho 33 vùng nuôi và HTX đạt các chứng nhận thủy sản bền vững quốc tế.

Với các nhà máy chế biến, Dự án đã hỗ trợ nâng cao năng lực và tư vấn về sử dụng hiệu quả tài nguyên và sản xuất sạch hơn (RE-CP) cho hơn 70 nhà máy giúp cắt giảm trung bình 18 - 20% điện năng, 26 - 30% nước, qua đó cắt giảm 2 - 5 tỷ đồng chi phí sản xuất cho mỗi nhà máy và cắt bỏ hơn 21.000 tấn CO₂ phát thải hàng năm cho 54 nhà máy chế biến cá tra.

Đại diện Cty CP Vĩnh Hoàn (VINH HOAN CORP) cho biết, nhờ dự án, DN này đã sử dụng hiệu quả và tiết kiệm 7% điện năng, gần 30% lượng nước và diện tích cá tra đạt chứng nhận ASC đã tăng gấp đôi từ 70 ha ban đầu.

Đặc biệt, các bên tham gia Dự án đã có nhiều hoạt động góp phần đổi mới sản phẩm cá tra và cải thiện hình ảnh cá tra Việt Nam tại EU. 2 phiên đồng sáng tạo ở EU và 20 phiên với nội dung tương tự được tổ chức tại các TP lớn ở Việt Nam, đã ghi nhận nhiều ý kiến, yêu cầu của các khách hàng đối với mẫu mã bao bì, sản phẩm giá trị gia tăng từ cá tra.

Qua đó, Dự án đã giúp phát triển và chuyển giao 20 sản phẩm mới cho các DN như cá tra viên, burger cuộn, xúc xích cá tra, phile cá tra xông khói... Trong đó có nhiều sản phẩm phát triển từ phụ phẩm như gan cá, pate gan cá, vây tẩm gia vị giòn, snack da cá…

Ở khâu thị trường, Dự án đã làm việc với 47 công ty lớn trong các lĩnh vực nhập khẩu, phân phối và bán lẻ ở châu Âu, tổ chức Hội nghị bàn tròn đầu tiên về tiêu chuẩn ASC/MSC tại Áo năm 2016 và tổ chức các hoạt động quảng bá hình ảnh cá tra Việt Nam tại châu Âu thông qua các hội chợ, ấn phẩm, website, mạng xã hội…

Bên cạnh đó, các nghiên cứu của WWF Áo (trong khuôn khổ Dự án SUPA) về thói quen mua sắm và thái độ của người tiêu dùng châu Âu đối với thủy sản Việt Nam, đã góp phần giúp cho ngành hàng cá tra Việt Nam hiểu rõ hơn về thị trường EU.

Ông Karim (WWF Áo), cho biết, điều tra tại nước này cho thấy 86% người trả lời câu hỏi nói rằng họ có biết về cá tra; 34% trong số họ thường mua và tiêu thụ cá tra; 1/2 số người mua và tiêu thụ cá tra vì hương vị của nó, 1/3 số người mua cá tra vì giá cả hợp lý; 1/4 số người đã mua cá tra trả lời họ muốn thử ăn cá tra 1 lần nữa. Bên cạnh đó, có những ý kiến hoài nghi rằng cá tra có hương vị không ngon bằng các loại thủy sản khác và trại nuôi có sử dụng kháng sinh.

Ông Karim (WWF Áo) khẳng định, khách hàng châu Âu sẵn sàng trả giá cao với sản phẩm cá tra bền vững, thân thiện môi trường. Tuy nhiên, sản phẩm cá tra cần cải thiện chất lượng hơn nữa, chứng minh là sản phẩm tự hào của Việt Nam vì có tính bền vững, có chất lượng cao và chiến dịch truyền thông hình ảnh cá tra cần phải đẩy mạnh hơn để thay đổi nhận thức của người tiêu dùng châu Âu.