Bài 1: Về Cổ Nhuế nghe dân nói…
Chuyện bắt đầu từ dự án đô thị mới Nam Cường tại thôn Hoàng, xã Cổ Nhuế (Từ Liêm, Hà Nội) người dân mất 122.768 m2 đất, được huyện và xã khẳng định mức đền bù 108.000 đ/m2. Người dân đi khiếu nại, và theo Quyết định 242 ngày 29/12/2006 của UBND TP thì xã Cổ Nhuế được xếp loại xã giáp ranh, có mức đền bù riêng (giá đền bù 108.000 đ/m2 dành cho các xã có tên theo quy định của thành phố, không có tên xã Cổ Nhuế). Trong lúc kiến nghị của người dân mất đất chưa được giải quyết, huyện và xã vẫn ép người dân nhận mức tiền đền bù 108.000 đ/m2 thì người dân phát hiện một dự án khác trong địa bàn xã: Dự án Đầu tư xây dựng khu đô thị mới Cổ Nhuế -Xuân Đỉnh theo QĐ189 ngày 9/1/2003 của UBND TP Hà Nội thu hồi 226.494 m2 tại xã Cổ Nhuế và Xuân Đỉnh. Trong dự án này, có 6 hộ anh em họ hàng nhà ông chủ tịch xã Cổ Nhuế Nguyễn Tiến Thành, là Nguyễn Hữu Nghi, Nguyễn Hữu Dũng, Nguyễn Thị Vườn, Nguyễn Thị Canh, Nguyễn Thị Tám và Nguyễn Thị Mùi được HĐGPMB huyện xác nhận là đất nông nghiệp thuộc xã giáp ranh, tiếp giáp khu dân cư, được trả mức bồi thường là 1.208.000 đ/m2, gấp tới 11 lần so với đất của xã viên HTX nông nghiệp (đất kẹt giữa khu dân cư và quốc lộ lớn). Khi người dân chất vấn chủ tịch xã, thì ông trả lời “đất của cha ông để lại”. Nhà nước đền bù chỉ có giá đất thổ canh và thổ cư, nay cứ như chủ tịch xã Cổ Nhuế nói, thì còn có thêm giá đất của hộ cá thể do ông cha để lại. Vậy là gần 100 hộ xã viên thôn Hoàng đã theo gương gia đình ông chủ tịch xã, làm đơn xin ra HTX để được trở thành hộ cá thể, được hưởng đền bù giá đất cá thể.
Không chỉ gần 100 hộ gia đình xã viên thôn Hoàng làm đơn xin ra HTX, cùng dự án khu đô thị mới Cổ Nhuế- Xuân Đỉnh, hai hộ gia đình là ông Phí Kim Tài và bà Nguyễn Thị Ánh Tuyết phản ánh, diện tích 300 m2 đất của gia đình bà Tuyết và 416 m2 đất của gia đình ông Tài là đất của ông cha để lại, hai hộ trên có quyền sử dụng hợp pháp, đã được đóng thuế giá đất ở, không là đối tượng thu hồi nhưng dự án vẫn thu hồi. Không chỉ thu hồi đất sai đối tượng, địa phương còn áp giá đền bù sai cho 2 gia đình, không bồi thường theo giá đất ở mà bồi thường theo giá đất nông nghiệp tiếp giáp khu dân cư mức đền bù 1.008.000đ, trong khi đó đất của 6 gia đình họ hàng nhà ông chủ tịch là đất nông nghiệp nằm ở ngoài luỹ tre làng lại được đền bù vị trí hạng 3 (1.208.000 đ/m2).
Hộ bà Hoàng Thị Bảy ở xóm 1 khiếu nại gia đình bà có 432m2 đất nông nghiệp hạng 2, hộ cá thể. Từ năm 1996-2000 gia đình bà đều có tên trong sổ bộ SBDNN hộ cá thể, nhưng từ năm 2001 xã Cổ Nhuế đã chuyển hộ bà Bảy sang sổ bộ thuế SĐNN của hộ xã viên là không đúng. Hộ bà Chu Thị Lê, có giấy tờ mua đất của bố bà là ông Chu Bất Ngu. Mảnh vườn này 1.083 m2 có tên ông Chu Bất Ngu là chủ sử dụng trong sổ địa chính của xã năm 1960. Hiện đang xảy ra tranh chấp chủ sử dụng mảnh đất này giữa gia đình bà Chu Thị Lê và UBND xã. Gia đình bà Lê lại đưa ra một số văn bản, chứng lý chứng minh nguồn gốc mảnh đất này thuộc gia đình mình, khẳng định đất này không đưa vào HTX, cũng không hiến tặng, mua bán cho ai và không bị xã thu hồi dưới bất kỳ hình thức nào. Không rõ vì sao từ năm 1986 lại thuộc về UBND xã? Trong khi chưa giải quyết xong việc tranh chấp đất đai giữa gia đình bà Lê và UBND xã Cổ Nhuế, thì ông chủ tịch xã đã ký 2 quyết định trái luật, cảnh cáo và cưỡng chế đối với gia đình bà Lê.
Một số hộ xã viên là gia đình chính sách ở Cổ Nhuế, trong đó có hộ Chu Thị Anh Hoa, con liệt sĩ Chu Viết Liêm, cháu Bà mẹ Việt Nam Anh hùng Chu Thị Ba khiếu nại về việc từ năm 1990 gia đình bà có đơn xin đất dãn dân, cuộc họp dân và chính quyền đã được duyệt trong diện ưu tiên cấp bách . Đến năm 2000 xã có đợt cấp đất dãn dân nhưng gia đình vẫn không được cấp. “Năm 2001 bà nội tôi qua đời, năm 2002 mẹ tôi cũng qua đời, tôi là con gái duy nhất của liệt sĩ, cháu nội của Bà mẹ Việt Nam Anh hùng mà lỡ nào xã bỏ rơi gia đình chính sách không cấp đất cho gia đình tôi”.
Về Cổ Nhuế nghe dân khiếu nại nhiều điều. Chúng tôi đã đăng ký làm việc với ông chủ tịch xã Cổ Nhuế Nguyễn Tiến Thành ngày 29/8/2007, ông Thành từ chối, đề nghị chúng tôi ghi lại những vấn đề cần làm việc để ông bố trí lịch gặp vào buổi khác. (Còn nữa)
Trần Trung Trực
