Nhu cầu về thực phẩm sạch của người tiêu dùng rất lớn.
Tổ điều hành Diễn đàn Kết nối nông sản 970 (Diễn đàn 970) của Bộ NN-PTNT phối hợp với UBND, Sở NN-PTNT, Sở Công Thương, Sở Giáo dục và Đào tạo của các tỉnh, thành phố trọng điểm trên cả nước đồng tổ chức Diễn đàn trực tuyến Kết nối thực phẩm an toàn với các bếp ăn tập thể.
Khó truy xuất, khó cạnh tranh
Chia sẻ tại Diễn đàn trực tuyến Kết nối thực phẩm an toàn với các bếp ăn tập thể ngày 20/9, bà Trần Thị Nhị, đại diện trường mầm non Trù Hựu, xã Trù Hựu, huyện Lục Ngạn, tỉnh Bắc Giang thông tin hiện nay, nhà trường đang tổ chức ăn bán trú tại trường cho 100% học sinh tại trường với gần 600 em.
Hiện nay, nguồn cung ứng thực phẩm cho nhà trường chủ yếu là các sản phẩm nông sản tại địa phương do người dân địa phương trực tiếp sản xuất. Nhà trường tiếp nhận thực phẩm qua 2 hình thức là trực tiếp thu mua từ người dân và qua đầu mối thu gom.
"Chính vì vậy công tác truy xuất nguồn gốc cho thực phẩm vẫn chưa được triển khai. Đó cũng là nỗi băn khoăn và lo ngại của nhà trường về nguồn thực phẩm không đảm bảo. Ngoài ra hiện nay, mức ăn của nhà trường không cao, giá cả cho các bữa ăn là nỗi băn khoăn của cả nhà trường và phụ huynh học sinh”, bà Trần Thị Nhị chia sẻ.
Còn theo ông Võ Việt Dũng, Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Y dược - Thực phẩm Nam Hà Nội, hiện nay, nhu cầu về thực phẩm sạch của người tiêu dùng rất lớn nhưng đối các doanh nghiệp sản xuất bài bản, chuyên nghiệp lại đang gặp rất nhiều khó khăn.
“Xã hội, các cơ quan quản lý Nhà nước cũng như người tiêu dùng luôn mong muốn sản phẩm được truy xuất nguồn gốc, đảm bảo vệ sinh an toàn. Tuy nhiên, do nhiều yếu tố tác động, các nhà sản xuất thực phẩm đầu tư một cách bài bản, đáp ứng được các tiêu chuẩn khắt khe rất khó cạnh tranh với các hộ gia đình nhỏ lẻ hiện đang sản xuất theo hướng phi tiêu chuẩn", ông Võ Việt Dũng nêu vấn đề.
Chia sẻ thêm về vấn đề các mô hình sản xuất thực phẩm nhỏ lẻ hiện nay, đại diện doanh nghiệp cho biết, nhiều sản phẩm có giá rẻ là do không đáp ứng được các tiêu chuẩn về an toàn vệ sinh thực phẩm.
Qua đó làm lẫn lộn thực phẩm truy xuất nguồn gốc, thực phẩm sạch với thực phẩm được sản xuất phi tiêu chuẩn, không tuân theo các tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm do yếu tố giá rẻ luôn hấp dẫn người tiêu dùng.
Trách nhiệm với cộng đồng, xã hội
Theo ông Nguyễn Quốc Toản, Cục trưởng Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản (Bộ NN-PTNT), để có thể xây dựng các chuỗi liên kết để cung ứng thực phẩm an toàn vào các bếp ăn tập thể, đầu tiên, cần phải xác định mọi sản phẩm thực phẩm khi đưa vào trường học hay các khu công nghiệp cần đảm bảo việc truy xuất nguồn gốc. Đó là điều kiện tiên quyết để phục vụ nhu cầu cho thị trường nội địa.
Ông Nguyễn Quốc Toản: Truy xuất nguồn gốc thực phẩm hiện nay chưa được thực thi một cách đầy đủ, toàn diện.
"Tuy nhiên công tác truy xuất nguồn gốc thực phẩm hiện nay chưa được thực thi một cách đầy đủ, toàn diện. Do vậy cần nêu cao trách nhiệm giám sát của hội phụ huynh trong môi trường trường học, của ban quản lý trong các khu công nghiệp, khu chế xuất”, ông Toản cho hay.
Tiếp đó, cần nắm được định mức ăn của mỗi học sinh, mỗi người công nhân vì đây là những yếu tố chi phối số lượng đầu vào của thực phẩm cho các bếp ăn tập thể.
"Chúng ta cần thiết kế được những suất ăn đảm bảo dinh dưỡng, vi chất cần thiết cho các em học sinh, người công nhân. Để có thể làm được điều này rất cần sự quan tâm, phối hợp của Bộ Y tế, Sở Y tế các địa phương, từ đó có sự điều chỉnh chính sách về tài chính, hỗ trợ các trường học, các khu công nghiệp…”, ông Nguyễn Quốc Toản nói.
Cùng với đó, hiện nay Việt Nam đang có đa dạng các đơn vị cung ứng, để có thể hoàn thiện chuỗi cung ứng thực phẩm an toàn, các đơn vị đó cần tự nâng cao năng lực cạnh tranh, giảm giá thành sản xuất. Nếu giảm được giá thành, các đơn vị có thể tiếp cận được khu vực vùng sâu vùng xa.
Song song, cần minh bạch và trách nhiệm trong việc cung cấp các suất ăn. Cụ thể, cần minh bạch dạng hình sản phẩm, quản lý chất lượng, không gian thị trường cạnh tranh giữa các đơn vị cung ứng.
Cuối cùng, vấn đề đặt ra với văn hóa tiêu dùng không còn mới nhưng nếu không tổ chức thực hiện sát sao sẽ tạo ra thói quen không tốt của người tiêu dùng, tác động tiêu cực đến ngành chăn nuôi, trồng trọt cũng như tổ chức kinh doanh của các doanh nghiệp, các đơn vị cung ứng. Theo đó, các địa phương cần có những kế hoạch triển khai cụ thể nhằm cải thiện tư duy, lối suy nghĩ, hình thành cộng đồng người tiêu dùng văn minh.
