Linh hoạt thích ứng

Cuộc đổi thay trên vùng đất khó

Những cánh đồng chuối già Nam Mỹ bạt ngàn, xanh tốt đã, đang và sẽ tiếp tục mở ra một hướng đi mới hiệu quả hơn ở vùng đất Phổ Nhơn (Thị xã Đức Phổ, Quảng Ngãi) vốn cằn cỗi, bạc màu. Tại đây, những tiến bộ khoa học, kỹ thuật mới trong canh tác chuối đã được ứng dụng để tạo ra những sản phẩm chất lượng, đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu.

“Để có được thành công ngày hôm nay, là sự nỗ lực rất lớn và cũng là tâm huyết của những cán bộ, công nhân của công ty”, ông Trần Nguyên Giang, Phó Giám đốc Công ty Cổ phần Nông lâm nghiệp 24/3 Quảng Ngãi mở đầu câu chuyện về cây chuối già Nam Mỹ bén rễ tại Quảng Ngãi.

Ba năm trở về trước, một khu vực rộng lớn với diện tích hàng trăm ha ở Phổ Nhơn đi đâu cũng chỉ bắt gặp các loại cây trồng truyền thống như keo, sắn hay mía. Dù biết những loại cây này có giá trị kinh tế thấp nhưng điều kiện thổ nhưỡng nghèo nàn, nước tưới khan hiếm tại đây khó có thể canh tác được loại cây gì hiệu quả cao hơn.

Đó cũng chính là trăn trở của những cán bộ Nông trường 24/3 (cũ), làm sao để chọn được loại cây trồng phù hợp. Qua thời gian dài đi khắp nơi tìm hiểu, tham quan các mô hình, Giám đốc Công ty Cổ phần Nông lâm nghiệp 24/3 Quảng Ngãi lúc đó là ông Lê Dưỡng nhận thấy được tiềm năng từ cây chuối già Nam Mỹ. Đến năm 2019, ông Dưỡng đã thuê đội ngũ kỹ thuật về khảo sát, đầu tư hạ tầng bắt tay vào xây dựng mô hình để phát triển cây trồng này.

“Địa hình nơi đây giống như một đồi bát úp, một năm có đến 6 tháng khô hạn. Trong khi đó, chuối là loại cây cần rất nhiều nước, trung bình 1 gốc cần từ 25 – 30 lít nước mỗi ngày. Vậy nên, để đáp ứng điều này, chúng tôi đã phải xây dựng đến 3 trạm bơm lấy nước từ dưới sông lên rồi đầu tư hệ thống tưới nhỏ giọt nhằm đảm bảo độ ẩm cho vùng trồng. Nói chung, so với các nơi khác thì chi phí ban đầu thực hiện mô hình này rất lớn”, ông Giang chia sẻ.

Như lời ông Trần Nguyên Giang, Phó Giám đốc Công ty Cổ phần Nông lâm nghiệp 24/3 Quảng Ngãi, đội ngũ cán bộ, nhân viên công ty đã đặt cả tâm huyết vào mô hình này. Tất cả những kỹ thuật tốt, hiện đại nhất đã được sử dụng để những mầm chuối đầu tiên vươn lên xanh ngắt. Sau gần 1 năm, thành quả thu được là những buồng chuối trĩu quả, đẹp mắt. Thời điểm xuất bán, doanh nghiệp nước ngoài sau khi kiểm tra đã rất hài lòng về sản phẩm chuối già Nam Mỹ của công ty, đồng ý ký hợp đồng thu mua.

“Năm 2020 là năm đầu tiên công ty xuất khẩu chuối ra nước ngoài với 2 thị trường chính là Trung Quốc và Hàn Quốc. Mỗi nước có những tiêu chuẩn nhập khẩu khác nhau và rất khắt khe. Do đó, để đáp ứng được yêu cầu của họ là không hề dễ dàng, phải can thiệp nhiều kỹ thuật phức tạp từ lúc xuống giống cho đến thu hoạch. Có thể nói, chúng tôi đã hết sức nâng niu vườn chuối này mới được thành quả như vậy”, ông Giang nói.

Cũng theo ông Giang, năm 2020 có thể nói là 1 năm thành công của đơn vị khi mô hình trồng chuối già Nam Mỹ đáp ứng được kỳ vọng. Dù lần đầu tiên giống cây này có mặt ở Quảng Ngãi nhưng với việc áp dụng đúng các kỹ thuật, phù hợp với điều kiện thời tiết, khí hậu của địa phương nên sản phẩm tạo ra đạt chất lượng cao.

Với diện tích mô hình 25ha, năm 2020, Công ty Cổ phần Nông lâm nghiệp 24/3 Quảng Ngãi đã xuất khẩu ra nước ngoài sản lượng trên dưới 800 tấn, mức giá trung bình khoảng 6.200 đồng/kg, đem lại cho đơn vị một nguồn thu không nhỏ. Không những vậy, sản phẩm chuối già Nam Mỹ của Quảng Ngãi cũng dần khẳng định được danh tiếng trên thị trường.

Thích ứng linh hoạt

Tiếp nối thành công của năm 2020, bước sang năm 2021, Công ty Cổ phần Nông lâm nghiệp 24/3 Quảng Ngãi tăng diện tích trồng lên 40 ha. Với việc mở rộng thêm diện tích cùng với khu vực đã trồng trước đó qua 1 năm chất đất có những biến đổi, công ty tiếp tục khảo sát lại vùng trồng, kiểm tra dinh dưỡng trong đất, căn cứ vào đó để can thiệp kỹ thuật, bổ sung các loại phân bón phù hợp, đảm bảo điều kiện tốt nhất cho cây chuối phát triển đạt yêu cầu.

Với biện pháp này, cùng với việc thường xuyên theo dõi, đầu tư chăm sóc tỷ mẩn theo từng giai đoạn phát triển của cây nên vụ chuối năm 2021, toàn bộ vườn trồng đều sinh trưởng tốt. Trong 2 tháng (tháng 6 và tháng 7/2021), những đơn hàng xuất khẩu của công ty đều rất thuận lợi.

Mặc dù vậy, những tháng tiếp theo, tình hình dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp. Các mặt hàng nông sản, trái cây Việt Nam cũng bị ảnh hưởng, hoạt động xuất khẩu gặp những khó khăn nhất định, có thời điểm bị đình trệ. Trong khi diện tích chuối của công ty đang bước vào thời điểm thu hoạch. Lúc này, bài toán đặt ra là phải tìm được giải pháp để tiêu thụ sản phẩm, giảm thiểu tối đa thiệt hại.

Trước tình hình này, lãnh đạo Công ty CP Nông lâm nghiệp 24/3 Quảng Ngãi đã quyết định chuyển hướng tiêu thụ sang thị trường trong nước. Đơn vị nhận định, nhu cầu tiêu thụ nội địa thường sử dụng sản phẩm chuối đã chín thay vì còn xanh như thị trường nước ngoài. Đây là cơ sở để đưa ra những giải pháp thay đổi, thích ứng.

“Ngay sau đó, chúng tôi đã đầu tư xây dựng 4 lò để ủ chuối chín phục vụ cho thị trường tiêu thụ trong nước. Sau khi liên hệ, kết nối được với các đại lý ở 3 tỉnh Quảng Ngãi, Quảng Nam và TP Đà Nẵng, cùng với sự hỗ trợ của chính quyền địa phương, các xe hàng của công ty đã vận chuyển đi tiêu thụ thuận lợi, đảm bảo hàng không bị ùn ứ.

Tại 3 tỉnh này, sản phẩm chuối già Nam Mỹ là mặt hàng mới, cùng với chất lượng thơm ngon, khác với các loại chuối tại địa phương nên người dân rất ưa chuộng. Hầu hết các đại lý đều tiêu thụ hết hàng”, ông Trần Nguyên Giang, Phó Giám đốc Công ty Cổ phần Nông lâm nghiệp 24/3 Quảng Ngãi cho biết.

Được biết, trong năm 2021, tính cả xuất khẩu và tiêu trong nước, sản lượng chuối già Nam Mỹ của công ty này đạt hơn 1.000 tấn. So với xuất khẩu, giá tiêu thụ trong nước trung bình khoảng trên dưới 4.500 đồng/kg. Trong thời điểm dịch bệnh, nhiều mặt hàng khác tắc đầu ra thì việc toàn bộ sản phẩm của Công ty Cổ phần Nông lâm nghiệp 24/3 Quảng Ngãi vẫn ít chịu ảnh hưởng, có thể xem là một thành công ngoài mong đợi.

Theo ông Trần Nguyên Giang, năm 2021 là một năm thực sự khó khăn của các doanh nghiệp nhưng đơn vị đã vượt qua được. Trong thời gian tới, việc thích ứng dần với dịch bệnh giúp cho nhiều công ty giảm bớt được khó khăn, thị trường xuất khẩu sẽ dần ổn định trở lại. Đây cũng là điều kiện để Công ty Cổ phần Nông lâm nghiệp 24/3 Quảng Ngãi có những bước tiến mới, tăng hiệu quả sản xuất.

“Sản phẩm quan trọng là chất lượng, nếu chất lượng tốt thì không e ngại về vấn đề tiêu thụ. Công ty chúng tôi cũng có đủ tiềm lực để tạo ra những sản phẩm chất lượng, đáp ứng tiêu chuẩn khắt khe nhất để xuất khẩu. Tuy nhiên, khó khăn nhất của đơn vị là hiện tại đất đai vẫn còn phân tán manh mún.

Do vậy, chúng tôi rất mong chính quyền địa phương tạo điều kiện để sử dụng được nguồn đất tập trung. Việc này sẽ thuận lợi trong việc đầu tư ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất để trở thành một điểm sáng trong ngành nông nghiệp của tỉnh. Từ đó hình thành các chuỗi liên kết với người dân, giúp họ nâng cao hiệu quả kinh tế. 

"(Ông Trần Nguyên Giang, Phó Giám đốc Công ty Cổ phần Nông lâm nghiệp 24/3 Quảng Ngãi).