Giống lợn hung Sìn Hồ (Lai Châu ) - loài lợn đặc hữu của bà con dân tộc nơi đây đang đứng bên bờ vực tuyệt chủng. Lợn hung có thịt thơm ngon, tỷ lệ nạc cao trên 80%, thịt mỡ ăn giòn, chắc, khả năng chống chọi với bệnh tật của giống lợn này cũng cao hơn hẳn so với các giống lợn khác. Tuy nhiên nguồn gen quý hiếm này đang có nguy cơ mất đi. 
Lợn hung Sìn Hồ
Đặc điểm của lợn hung là mõm dài, lưng võng, bụng thon, chân nhỏ, lông màu vàng, hung nhạt có 6 điểm trắng tại trán, 4 chân và đuôi, mật độ lông dày và dài, lông bờm đậm, có cá thể lông dựng đứng trông giống như lợn rừng, khối lượng cơ thể trưởng thành có trọng lượng tối đa từ khoảng 70 đến 80 kg; sức sản xuất trung bình, ngoại hình thể chất khá đồng nhất, thích nghi với tập quán sinh sống ở địa phương.
Được biết năm 2008, Viện Chăn nuôi Quốc gia từng phối hợp với Phòng NN- PTNT, Trạm Khuyến nông Sìn Hồ, đi điều tra và phát hiện giống vật nuôi quý hiếm này đang có nguy cơ mất đi trong vùng lòng hồ thuộc Dự án di dân TĐC thủy điện Sơn La. Qua điều tra phát hiện giống lợn hung có tại một số xã vùng thấp như Nậm Cha, Nậm Hăn nhưng tập trung nhiều nhất ở hai xã ở vùng cao là Hồng Thu và Phìn Hồ.
Thống kê của Trạm Khuyến nông Sìn Hồ năm 2008, tổng số đàn lợn của huyện là 45.551 con, trong đó tỷ lệ lợn hung chiếm khoảng 2%. Đứng trước thực trạng số lợn hung ngày càng mất đi và lai tạp với các loại lợn khác, năm 2009 Viện Chăn nuôi đã kết hợp với Trạm Khuyến nông Sìn Hồ, triển khai phương án nuôi, bảo tồn tại hai bản Phìn Hồ và Seo Lèng 1 của xã Phìn Hồ. Số cá thể lợn hung được chọn nghiên cứu thí điểm là 10 cá thể, trong đó 8 lợn cái, 2 lợn đực, được chọn và nuôi ở 8 hộ gia đình. Thời gian thực hiện từ 1/4 đến 31/12/2009.
Kết quả: Sau thời gian thực hiện, trong 8 nái thì 7 nái đã phối thành công và sinh sản như sau: số lượng giống thuần chủng 49 cá thể; tỷ lệ lông màu đen 22 cá thể, hung 27 cá thể. Theo đánh giá của Viện Chăn nuôi, dự án nuôi, bảo tồn giống lợn hung đã thành công đúng với tiến độ cũng như yêu cầu kỹ thuật đề ra.
Qua trao đổi với ông Nguyễn Duy Giang - Phó trưởng Trạm Khuyến nông huyện Sìn Hồ, được biết sau đợt nghiên cứu thí điểm ở Phìn Hồ đến nay, Viện Chăn nuôi vẫn chưa có phản hồi gì về việc bảo tồn, cũng như kế hoạch phát triển giống lợn quý hiếm này. Hiện cũng không có một số liệu thống kê nào về giống lợn đặc hữu này.
Mặc dù có chất lượng thịt thơm ngon, giá bán cao, nhưng thực tế để bảo tồn và phát triển giống lợn quý này đến nay vẫn chưa có kế hoạch hay nghiên cứu khoa học nào về phương thức chọn lọc và nhân giống, cũng như nuôi dưỡng, quản lý thì việc mai một và tuyệt chủng là điều dễ hiểu.
Chúng tôi có mặt tại gia đình anh Lù A Thào - nguyên trưởng bản Seo Lèng 1, một trong 8 hộ được chọn nuôi thí điểm năm 2009 thì được biết hiện nay cả bản chỉ có duy nhất gia đình anh là còn giống lợn này nhưng cũng đã bị lai tạp đi rất nhiều. Anh Vàng A Giót - cán bộ phụ trách Khuyến nông - khuyến lâm xã cho biết: Năm 2009, xã cũng đã phổ biến kế hoạch bảo tồn giống lợn hung, nhưng rồi sau một thời gian không thấy nói gì nữa.
Tìm hiểu nguyên nhân vì đâu mà giống lợn này ngày một hiếm đi, anh Giót cho biết lý do lợn chậm lớn, trọng lượng không cao; tỷ lệ sinh rất thấp, chỉ 6,5 con/ổ. Hiện nay bà con chỉ phát triển giống lợn ỉ, lông mượt, mõm ngắn, dễ ăn và tỷ lệ sinh cao từ 10 đến 15 con/ổ. Theo anh Giót, nguyên bản giống lợn hung may chăng chỉ còn ở 2 bản là Ngài Chồ và Pa Phang 1 vì đây là những bản xa, giao thông đi lại khó nên các nhà hàng đến tìm mua cũng ít.
Lần theo đầu mối hiếm hoi trên, chúng tôi tìm đến bản Ngài Chồ (xã Phìn Hồ) - một bản có 31 hộ, 153 nhân khẩu, xa quốc lộ, dường như cuộc sống của bà con vẫn còn mang nặng tính tự cung tự cấp. Ông Vàng A Sình, trưởng bản, người có nhiều năm gắn bó với giống lợn hung, cho biết: Lợn hung có nguồn gốc từ lợn rừng, tập tính rất tự nhiên, bà con nuôi theo phương thức thả rông, chúng thích tự kiếm ăn và ở không cần chuồng trại. Cả bản hiện nay chỉ còn 8 cá thể lợn hung.
