Trung Quốc đang tìm cách gia tăng ảnh hưởng và sự hiện diện ở Trung Đông nhằm cạnh tranh với Mỹ và Nga, cũng như phục vụ lợi ích ngày càng lớn trong khu vực. Bên cạnh tăng cường đầu tư và thương mại, Trung Quốc cũng chú trọng hoạt động xuất khẩu vũ khí tới khu vực, động thái khiến Israel có nhiều lý do để lo ngại, theo Middle East Monitor.
Trung Quốc bắt đầu xuất khẩu vũ khí sang Trung Đông từ giữa thập niên 1970. Số liệu của Viện nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI) của Thụy Điển cho biết tổng giá trị xuất khẩu vũ khí Trung Quốc tới khu vực này đạt ngưỡng 12,73 tỷ USD vào năm 2017.
 |
| Tên lửa C-802 Trung Quốc trong một đợt tập trận của Iran. Ảnh: Fars News. |
Nhờ tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ, Bắc Kinh đã đầu tư nhiều tỷ USD vào ngành công nghiệp vũ khí trong nước, tăng cường năng lực tự phát triển vũ khí hiện đại. Ngành công nghiệp quốc phòng Trung Quốc đang cải thiện chất lượng sản phẩm và năng lực sản xuất trong mọi lĩnh vực.
Trung Quốc dần bắt kịp ngành công nghiệp vũ khí Nga và phương Tây trong một số lĩnh vực. Các tên lửa nội địa và xuất khẩu của Trung Quốc được cải tiến đáng kể, trong đó hầu hết tên lửa đạn đạo và tên lửa hành trình đều có hiệu suất tương đương các sản phẩm của Nga và phương Tây.
Các cuộc xung đột ở Trung Đông khiến nhu cầu nhập khẩu vũ khí tăng mạnh. Vũ khí Trung Quốc ngày càng hấp dẫn khách hàng trong khu vực nhờ mức giá rẻ và không kèm theo các điều kiện ràng buộc. Chuyên gia Yoram Evron tại Viện nghiên cứu An ninh Quốc gia (INSS) của Israel cho rằng việc Bắc Kinh tăng cường xuất khẩu vũ khí sang Trung Đông sẽ đặt ra thách thức lớn với Tel Aviv.
Một trong những khách hàng lớn của Trung Quốc là Iran, quốc gia thường xuyên đối đầu với Israel. Tehran nhiều lần bị cáo buộc chuyển vũ khí cho những nhóm vũ trang có quan điểm chống Tel Aviv như Hezbollah và Hamas.
Trong cuộc chiến Lebanon năm 2006, lực lượng Hezbollah đã phóng một tên lửa diệt hạm được cho là mẫu C-802 Trung Quốc và làm hư hại nặng tàu hộ vệ INS Hanit của Israel.
Hầu hết vũ khí Trung Quốc xuất khẩu tới Trung Đông được phát triển từ phiên bản nội địa, chưa được triển khai rộng rãi trên thế giới, khiến quân đội Israel gặp nhiều khó khăn trong việc nhận dạng và đối phó với chúng.
Bắc Kinh và Tel Aviv chưa thiết lập kênh đối thoại về vấn đề pháp lý xung quanh xuất khẩu vũ khí sang các nước Trung Đông. Điều này khiến Trung Quốc không chịu các điều kiện ràng buộc như Mỹ và có thể đẩy mạnh xuất khẩu vũ khí tới bất cứ bên nào có nhu cầu, giúp các lực lượng vũ trang trong khu vực thu hẹp khoảng cách về tiềm lực và công nghệ quân sự với Israel.
Trung Quốc đang tăng cường xuất khẩu khí tài trong các lĩnh vực Israel có ưu thế như máy bay không người lái. Tel Aviv có thể vấp phải sự cạnh tranh quyết liệt trong việc xuất khẩu vũ khí, trong đó có nhiều thị trường màu mỡ như Arab Saudi, Các tiểu vương quốc Arab Thống nhất và Ai Cập.
"Israel cần cố gắng mở các kênh đối thoại với Trung Quốc trong vấn đề xuất khẩu vũ khí sang Trung Đông. Họ có thể bày tỏ quan điểm và lo ngại của mình, giảm thiểu rủi ro có thể phải đối mặt trong tương lai", chuyên gia Evron nhấn mạnh.
