Bệnh chết chậm
Ngoài bệnh thối gốc - chết dây (chết nhanh), trên cây tiêu cần lưu ý đến một bệnh khác trên rễ cũng quan trọng không kém là bệnh “chết chậm” hay “bệnh vàng lá chết dây từ từ”.
Sở dĩ gọi như thế vì từ khi thấy cây sinh trưởng chậm, èo uột, lá vàng, đốt rụng, rễ, gốc thối, phần mạch dẫn nhựa thối nâu đen… đến khi cây chết, kéo dài vài ba tháng đến cả năm.
Bệnh “chết chậm” biểu hiện trong mùa mưa lẫn mùa khô, bệnh có thể do nhiều nguyên nhân gây ra như tuyến trùng rễ, rệp sáp rễ, mối… các đối tượng này chích hút gây vết thương trên rễ, sau đó các loại nấm sống trong đất như Fusarium sp và các loại nấm khác sẽ tấn công làm cho bệnh càng trầm trọng hơn, nếu đất ngập, úng, thoát thủy kém, ít thoáng khí, bón thừa đạm, đất có nhiều mối, rệp sáp… bệnh dễ xuất hiện.
Việc phòng trị bệnh chết chậm cũng tương tự như bệnh chết nhanh, tuy nhiên cần lưu ý trị các đối tượng chích hút hại rễ như tuyến trùng, rệp sáp, mối…
Bệnh rụng lóng - chết dây
Ngoài hai bệnh trên, bà con trồng tiêu cũng cần lưu ý đến bệnh “rụng lóng chết dây” (tiêu cùi). Bệnh này cũng thường thấy trong mùa mưa, nguyên nhân có thể do nấm Rhizoctonia solani hay do vi khuẩn Pseudomonas sp. gây ra. Triệu chứng chung là bệnh làm cho lá bị vàng, thối, rụng, bệnh sau đó lan dần vào lóng làm lóng rụng dần từ trên xuống nằm rải rác dưới dốc tiêu (do đó gọi là bệnh rụng lóng).
Nếu bệnh do nấm gây ra, ta thấy hai đầu mắt lóng bị thâm đen trong khi phần giữa lóng vẫn còn xanh, nếu bệnh do vi khuẩn, quan sát rễ sẽ thấy rễ bị thối nhũng, có mùi hôi, nếu cắt ngang thì thấy mạch bị thâm đen. Bệnh dù do nguyên nhân nào gây hại đi nữa thì cũng khiến cây sinh trưởng chậm lại, tược non ra chậm, năng suất giãm nhiều, có trường hợp bệnh lan thành dịch rất khó phòng trị.
Cũng như bệnh thối gốc - chết dây, nói chung trên tiêu việc phòng bệnh là chính, nhất là một trong hai nguyên nhân gây bệnh rụng lóng là do vi khuẩn. Nếu bệnh do nấm Rhizoctonia solani gây ra thì ta có thể dùng các loại thuốc trừ nấm như Saizole 5SC, Hạt vàng 10WP xịt khi bệnh vừa chớm xuất hiện, nếu bệnh do vi khuẩn Pseudomonas gây ra có thể dùng Hoả tiễn 50SP, Copforce blue… phun khi bệnh vừa chớm phát.
Bệnh tiêu điên
Bệnh “tiêu điên” như vừa mô tả thường thấy trên vườn tiêu 1, 2 năm tuổi, trên vườn cắt ngọn để nhân giống, bệnh có thể do nhiều nguyên nhân: Do cây thiếu/mất cân bằng dinh dưỡng. Do các loại côn trùng chích hút như rầy mềm, nhện đỏ… hút nhựa làm lá biến dạng. Do cây bị bệnh nhiễm siêu vi khuẩn (virus) do các loại côn trùng chích hút truyền bệnh.
