Mứt dừa trông thấy mà... kinh

Hàng chục tấn mứt dừa chế biến ngay trên nền đất ẩm thấp, cạnh kênh rạch được tẩm bột màu không rõ nguồn gốc… là sản phẩm của “làng mứt dừa” xã Tiên Thủy, huyện Châu Thành (Bến Tre) đang tung ra bán Tết.

Theo lời giới thiệu của K, một tay chuyên buôn mứt dừa Bến Tre đi các tỉnh, chúng tôi tìm đường đến nhà ông D ở “làng mứt dừa” Tiên Thuỷ. Đây là thời điểm các cơ sở mứt dừa đang chạy “tổng lực” để đủ nguồn hàng bán đi. Ngay từ cổng vào hàng chục công nhân mải miết tách cơm dừa chuyển qua công đoạn thái nhỏ thành từng dây trắng muốt trông cực kỳ hấp dẫn.

Ông D dẫn chúng tôi đi xem quy trình làm mứt dừa. 4 lò phừng phực lửa, các công nhân không bảo hộ lao động, mồ hôi mồ kê nhễ nhại tất bật đảo “sản phẩm” trong chảo đang quyện vào nhau, mùi dừa tỏa ra cực kỳ hấp dẫn. “Phải nhanh tay không thì đóng bánh ngay, đấy chú xem hàng của tôi đảm bảo vệ sinh bậc nhất nơi này” – ông D tự tin. Vờ như ưng ý sản phẩm của cơ sở, chúng tôi được ông D mời ngồi ngay giữa xưởng bàn “hợp tác kinh doanh” và thưởng thức những đĩa mứt dừa với đủ màu xanh, hồng, vàng, trắng trông khá sặc sỡ. 

Công nhân đang chế biến mứt dừa ngay dưới nền đất ở cơ sở ông D

Tại khu vực SX, những công nhân của cơ sở ông D vớt cơm dừa được ngâm ở những chiếc thùng nhựa ra chậu, sau đó múc đường bỏ vào và trộn đều trước khi cho vào lò nấu. Khi đường chảy ra, các công nhân tay cầm hai cây đũa dài đảo liên tục cho đến khi dừa chín thì được bê ra ngoài và tiếp tục đảo cho đến khi nguội. Lúc bấy giờ dừa được đổ trên một tấm bạt. Từ đây, công nhân bốc và đóng thành từng bao (5kg/bao) để giao cho khách lấy sỉ. “Cơ sở tôi nhỏ nhưng mỗi ngày cũng xuất xưởng trên dưới 1 tấn mứt” – ông D cho biết.

Tận mắt chứng kiến cảnh làm mứt dừa, chúng tôi không khỏi giật mình bởi các công nhân mồ hôi nhễ nhại nhỏ từng giọt xuống chảo dừa thành phẩm, còn vật dụng làm mứt thì cáu bẩn, từng lớp đất bám đen sì, ruồi nhặng bay loạn xạ. Gọi là “xưởng” nhưng xung quanh không có tường bao, nước thối dưới kênh rạch bốc mùi nồng nặc. Chưa hết, ngay bên cạnh là nhà vệ sinh, thỉnh thoảng những cơn gió lùa vào xưởng phát ra mùi thum thủm.

Đóng gói mứt dừa thành phẩm trong môi trường tệ hại

Đặc biệt chúng tôi thấy các công nhân bỏ từng thìa bột màu vào chảo dừa để biến sản phẩm từ trắng ngần sang màu hồng hoặc xanh, vàng. Ông D cho biết, toàn bộ phẩm màu đó được mua ở chợ Kim Biên (TPHCM) về, không hề thấy nhãn mác hoặc thời hạn sử dụng. “Tôi dùng loại bột màu này không hại bằng cơ sở của bà K.T vừa mới bị lập biên bản do dùng bột chống mốc bỏ vào mứt” – ông D lại tự khoe.

Bột màu không nhãn mác để tẩm mứt dừa

Vờ chấp nhận giá 24.000đ/kg mứt dừa của cơ sở ông D đưa ra, chúng tôi hẹn hôm sau quay lại đặt hàng để tiếp tục tìm hiểu ở một số các cơ sở trong “làng mứt dừa”. Nhưng đi đến đâu, những công đoạn sản xuất mứt dừa ở đây cũng đều “rập khuôn” giống y chang cơ sở của ông D, cũng dùng các vật dụng dơ bẩn, công nhân không bảo hộ, tẩm bột màu không nhãn mác. Theo tìm hiểu, “làng mứt dừa” Tiên Thuỷ có 8 cơ sở làm mứt dừa, bí và khoai lang. Mỗi ngày các cơ sở cho ra lò ít nhất là 500kg mứt thành phẩm, còn nhiều nhất lên tới 4 tấn.

Không chỉ làm mứt, cơ sở còn tận dụng tối đa chất thừa của dừa bán kiếm lợi. Trong đó phải kể đến việc vớt chất thừa của dừa từ hố ga lên. Theo lời ông D đến cuối ngày công nhân rửa xưởng, nước thải sẽ chảy ra hố ga. Tại đây dừa cặn nổi lên mặt nước. Để tận dụng, các cơ sở cho công nhân vớt vào thùng sau đó bán cho những người đi thu gom với giá 4,5 ngàn đồng/kg. “Mỗi ngày cơ sở tôi cũng gom được khoảng trên dưới 10kg” – ông D cho biết.