Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội phối hợp với Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam và Tổ chức Lao động quốc tế tổ chức Hội thảo quốc tế với chủ đề "Nâng tầm kỹ năng lao động Việt Nam trong tình hình mới" theo hình thức trực tiếp, kết hợp với trực tuyến.
Theo Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐTBXH), Tổng cục Thống kê và Tổ chức Lao động quốc tế (ILO), đến hết quý II/2021, lực lượng lao động của Việt Nam là khoảng 51,1 triệu người, trong đó tỷ lệ lao động đã qua đào tạo chỉ đạt 26,1%. Số lao động chưa qua đào tạo, chưa được công nhận trình độ kỹ năng (kỹ năng, đào tạo) là 73,9%.
Con số này cho thấy nhu cầu được đào tạo lại cũng như đào tạo nâng cao về kỹ năng cho người lao động là một nhiệm vụ quan trọng, nhất là trong bối cảnh những tác động tiêu cực của đại dịch Covid-19 đang hạn chế các cơ hội phát triển kỹ năng của người lao động, tạo ra nhiều thách thức tiềm ẩn trong việc tiếp cận việc làm thỏa đáng khi thị trường việc làm đang bị thu hẹp.
Theo ông Nguyễn Chí Trường - Vụ trưởng Vụ Kỹ năng nghề (Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp), để nâng tầm kỹ năng lao động Việt Nam đến năm 2030, phải đặt tầm nhìn nâng cao nội lực, sức mạnh nội sinh cho phát triển đất nước bằng sức mạnh của kỹ năng và năng lực hành nghề của người lao động.
Đồng thời đặt mục tiêu về trình độ kỹ năng nghề theo cơ cấu về bậc trình độ, ngành nghề, số lượng, chất lượng bảo đảm nhu cầu đa dạng của thị trường lao động, của người dân và yêu cầu ngày càng cao nhân lực có kỹ năng và năng lực hành nghề phát triển đất nước và hội nhập quốc tế trong bối cảnh mới…
Kỹ năng nghề là nhân tố quan trọng, quyết định tăng trưởng nền kinh tế. Lực lượng lao động có kỹ năng nghề tạo nên sức cạnh tranh của nền kinh tế, tận dụng tốt làn sóng đầu tư từ doanh nghiệp nước ngoài. Tuy nhiên, bên cạnh ưu điểm, lao động nước ta có những hạn chế về chuyên môn kỹ thuật, năng suất lao động còn thấp.
"Trong bối cảnh hiện nay, Việt Nam cần có giải pháp chiến lược, nâng tầm kỹ năng lao động trong tình hình mới, đổi mới, nâng cao năng lực nguồn nhân lực nước nhà. Tạo điều kiện cho doanh nghiệp, người lao động cùng phát triển…", ông Hoàng Quang Phòng - Phó Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp (VCCI) cho hay.
Cách mạng công nghiệp 4.0 cũng đã đẩy nhanh quá trình chuyển đổi việc làm, do vậy việc nâng cao kỹ năng cho người lao động là rất cần thiết để phát triển thị trường lao động. Ảnh minh họa.
Chuyên gia kinh tế cao cấp của Ngân hàng Thế giới (WB), bà Abla Sair cũng đặt vấn đề làm thế nào để cho người sử dụng lao động tham gia trong việc nâng cao kỹ năng cho người lao động. Doanh nghiệp cần tham gia chủ động trong các hoạt động đào tạo kỹ năng cũng vì lợi ích của riêng họ.
Tuy vậy, sự tham gia của doanh nghiệp trong phát triển kỹ năng còn hạn chế so với những gì họ thực hiện. Khảo sát của WB cho thấy, 46% doanh nghiệp không có hợp tác với cơ sở giáo dục nghề nghiệp Việt Nam trong việc nâng cao kỹ năng nghề nghiệp.
WB cho rằng, cần thiết phải có sự tham gia của doanh nghiệp để phát triển kỹ năng cho người lao động. Hiện, nhiều cơ sở giáo dục nghề nghiệp cũng mong muốn phối hợp doanh nghiệp nhưng cũng gặp phải nhiều rào cản trong việc kết nối như nhân sự, tài chính, thiếu chính sách hỗ trợ...
Đại diện Văn phòng ILO tại Việt Nam Nguyễn Hồng Hà cho rằng, phát triển kỹ năng cho người lao động luôn là ưu tiên hàng đầu trên thế giới. Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao là con đường để Việt Nam hiện thực hóa mục tiêu đề ra.
Tuy nhiên, với 51,1 triệu người lao động, song tỷ lệ lực lượng lao động qua đào đạo rất thấp, con số này cho thấy nhu cầu đào tạo lại, nâng cao kỹ năng cho người lao động rất lớn, nhất là đại dịch Covid-19 cũng đang thách thức việc tiếp cận việc làm của người lao động khi thị trường lao động Việt Nam đang bị thu hẹp.
Theo chuyên gia đến từ ILO, triển vọng phục hồi việc làm là thách thức với nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam. Bên cạnh đó, Cách mạng công nghiệp 4.0 cũng đã đẩy nhanh quá trình chuyển đổi việc làm, do vậy việc nâng cao kỹ năng cho người lao động là rất cần thiết.
Vì vậy, xây dựng chính sách, chương trình đào tạo, đầu tư vào lĩnh vực đào tạo việc làm cần đặt lên hàng đầu. Đồng thời, thúc đẩy các cơ hội cho người lao động dựa trên lợi thế kinh tế địa phương nhằm phát triển kỹ năng học tập một lần là đủ sang học tập suốt đời, nâng cao năng lực cho người lao động, thích ứng với cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0.
