Nhiệt độ tăng cao do biến đổi khí hậu ảnh hưởng tới năng suất lúa ở Philippines. Ảnh: TL.
Các chuyên gia từ Đại học Bang Bắc Carolina (Mỹ), khi tập trung nghiên cứu năng suất của các loại lúa khác nhau được trồng tại các trang trại ở Philippines, đã phát hiện ra rằng nhiệt độ tăng cao gây bất lợi cho năng suất lúa.
Cuộc điều tra tập trung vào năng suất lúa và điều kiện khí quyển từ năm 1966 đến năm 2016 ở Trung Luzon, một vùng trồng lúa chính của Philippines.
Các nhà nghiên cứu đã phân tích ba giống lúa được trồng trong suốt 50 năm, bao gồm các giống truyền thống; các giống hiện đại ban đầu, được lai tạo cho năng suất cao hơn; các giống hiện đại gần đây đã được lai tạo để có các đặc tính cụ thể như khả năng chống nóng hoặc chống sâu bệnh.
Đồng tác giả nghiên cứu, Giáo sư Roderick Rejesus, cho biết, tập dữ liệu phong phú này cho phép các nhà nghiên cứu xem những gì đang thực sự xảy ra ở cấp trang trại, thay vì chỉ quan sát hành vi ở cấp tổng hợp cao hơn như ở các tỉnh hoặc huyện.
Ở cấp độ trang trại, dường như có một khoảng cách năng suất giữa cách cây lúa thực hiện trong các thử nghiệm nhân giống và trong các trang trại. Theo đó, hiệu suất ở trang trại của các giống gần đây được lai tạo để có khả năng chịu đựng tốt hơn với các áp lực môi trường lại không khác biệt tương đối về mặt thống kê so với các giống cũ hơn.
Như vậy, các nỗ lực nhân giống lúa có thể chưa phát huy hết tiềm năng để có thể tạo ra các giống mới có hiệu suất tốt hơn về mặt thống kê so với các giống cũ trong môi trường nông trại.
Giáo sư Rejesus cho rằng, việc xác định tác động của nhiệt độ lên năng suất lúa là điều quan trọng để hiểu liệu các nỗ lực chọn tạo giống lúa có giúp giải quyết các thách thức môi trường mà xã hội hiện đại phải đối mặt, bao gồm cả sự nóng lên toàn cầu hay không. Phát hiện này có thể được áp dụng cho các quốc gia trồng lúa khác, như Việt Nam, vì thời điểm tung ra các giống lúa khác nhau có phần giống với Philippines.
Các tổ chức nhân giống cây trồng cũng có thể học hỏi từ kiểu phân tích này. Bởi nó cung cấp hướng dẫn về nơi mà các nhà hoạch định chính sách có thể phân bổ kinh phí nghiên cứu để cải thiện hơn nữa khả năng chịu nhiệt độ cao của các giống lúa sẵn có cho nông dân.
Giáo sư Rejesus có kế hoạch đánh giá các phương pháp canh tác và đổi mới nông nghiệp khác ảnh hưởng đến năng suất cây trồng, chẳng hạn như các loại cây có thể trồng trái vụ để giữ cho đất khỏe mạnh. Kế hoạch nhằm điều tra xem liệu chúng có thể giảm thiểu tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu hay không.
