Nhiều tàu cải hoán chuyển đổi nghề

Tỉnh Quảng Nam có 63 tàu cá đóng mới theo Nghị định 67 (gồm 24 tàu vỏ gỗ, 2 tàu vỏ composite và 37 tàu vỏ thép) hoạt động các nghề đánh bắt chủ yếu là câu mực khơi, lưới chụp, lưới vây, lưới rê và dịch vụ hậu cần. Trong quá trình hoạt động thì tỉnh này đã có 6 tàu gặp sự cố cháy, chìm tàu và hỏng máy nằm bờ hiện còn 57 vẫn đang hoạt động.

Trong những nghề mà các tàu 67 đang hoạt động thì các tàu hành nghề câu mực khơi và chụp mực làm ăn tương đối hiệu quả, lãi hàng trăm triệu đồng sau mỗi chuyến biển. Còn các loại hình khai thác khác như lưới rê, lưới vây, hậu cần nhìn chung hiệu quả rất thấp thậm chí thua lỗ.

Việc đánh bắt không hiệu quả đồng nghĩa thời gian dài các chủ tàu sẽ không trả nợ đúng hạn cho ngân hàng. Ngân hàng không đòi được nợ còn ngư dân bị đưa vào diện nợ xấu chịu lãi suất cao hơn và nguy cơ bị khởi kiện. Trước tình trạng này, nhiều chủ tàu phải xin cải hoán chuyển đổi ngành nghề sang nghề chụp mực khơi với mong muốn sẽ mang lại hiệu quả.

Ngư dân Lê Văn Năm (52 tuổi, ở thôn Sâm Linh Tây, xã Tam Quang), cho hay tàu 67 của gia đình được đóng vào năm 2015, với số vốn hơn 9,2 tỉ đồng. Tàu mang số hiệu 90959TS, công suất hơn 820 CV. Tàu của ông hành nghề lưới vây nhưng do thiết kế không phù hợp nên liên tục thua lỗ. Vừa qua, ông cải hoán tàu, chuyển đổi sang nghề mành chụp khơi để tiếp tục vươn khơi bám biển, kiếm tiền trả nợ ngân hàng và nuôi sống gia đình.

“Tàu thì đánh bắt kém hiệu quả, nợ ngân hàng thì ngày một tăng nên khiến ngư dân gần như đi vào ngõ cụt. Trước những khó khăn này, tôi cũng như nhiều ngư dân khác trên địa bàn đành phải cải hoán từ nghề lưới vây sang nghề chụp mực khơi”, ngư dân Năm chia sẻ.

Việc các tàu 67 khai thác không hiệu quả là do nhiều nguyên nhân khác nhau trong đó có lý do là từ trước tới nay những nghề như lưới vây tại địa phương này đa số sử dụng các tàu nhỏ. Khi sử dụng các tàu lớn theo Nghị định 67 thì người dân chưa quen, vẫn khai thác theo cách truyền thống. Cùng với đó, so với các địa phương khác thì dàn lưới vây của các tàu ở Quảng Nam có chiều dài, chiều rộng nhỏ hơn cộng với ngư trường khai thác không thuận lợi dẫn đến hiệu quả không cao.

Bên cạnh những tàu lưới vây thì các tàu làm dịch vụ hậu cần ở tỉnh này cũng không được như mong đợi. Ngư dân Phạm Thanh Trung (51 tuổi, ở thôn Sâm Linh Đông, xã Tam Quang, huyện Núi Thành), cho biết năm 2016, ông đóng con tàu vỏ sắt theo Nghị định 67 của Chính phủ. Tàu mang số hiệu 90659TS, công suất 880 CV, làm nghề dịch vụ hậu cần với số vốn đầu tư 16 tỉ đồng chủ yếu là nguồn vốn vay từ ngân hàng.

Sau hai năm hành nghề cung cấp nhiên liệu, nhu yếu phẩm và mua hải sản cho các tàu của ngư dân khác nhưng gặp nhiều khó khăn dẫn đến thua lỗ. “Do hoạt động không hiểu quả, năm 2018 tôi đã vay mượn đâu tư thêm 3 tỉ đồng để cải hoán dịch vụ hậu cần sang lưới chụp mực khơi với hy vọng nghề mới sẽ đánh bắt có hiệu quả để có tiền trả cho ngân hàng”, ngư dân Trung nói.

Ông Ngô Tấn, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT tỉnh Quảng Nam cho biết, đến thời điểm hiện tại tỉnh có khoảng 10 tàu đã xin cải hoán nghề vì đánh bắt không hiệu quả. Khó khăn trong công tác chuyển đổi nghề vẫn là vấn đề về vốn. Theo báo cáo của ngư dân thì một tàu muốn chuyển qua nghề khác thường tốn kinh phí từ 2 – 4 tỷ đồng. Mà số tiền này ngư dân phải tự bỏ tiền ra.

“Những tàu đóng theo Nghị định 67 nếu hoạt động kém hiệu quả thì cho phép cải hoán để chuyển nghề nhưng phải làm đúng quy trình. Những tàu nào vay ở ngân hàng nào thì chủ tàu phải đến ngân hàng đó đặt vấn đề về mục tiêu, thay đổi ngành nghề của tàu cá. Khi ngân hàng chấp thuận thì ngư dân phải xin làm thiết kế cải hoán công năng của tàu sau đó sẽ bỏ tiền ra để thực hiện. Mọi quy trình cải hoán phải được xin phê duyệt từ UBND tỉnh”, ông Tấn nói.