Nhìn thẳng sự thật san hô bị chết để có giải pháp bảo tồn

Sáng 12/8, Đoàn công tác Bộ NN-PTNT do Thứ trưởng Phùng Đức Tiến dẫn đầu đã làm việc Ban quản lý Vịnh Nha Trang (tỉnh Khánh Hòa) về công tác quản lý, thiết lập khu bảo tồn vịnh Nha Trang.

Ông Huỳnh Bình Thái, Trưởng Ban Quản lý Vịnh Nha Trang, cho biết, Ban quản lý Vịnh Nha Trang được thành lập theo quyết định 2259 của UBND tỉnh Khánh Hòa. Ban quản lý gồm có đội vệ sinh môi trường, phòng bảo tồn, đội cứu hộ, đội tuần tra bảo vệ và một số ngành có liên quan trên vịnh Nha Trang.

Đơn vị này có chức năng giúp việc cho UBND TP Nha Trang trên việc quản lý, khai thác các giá trị trên vịnh, cũng như bảo vệ, bảo tồn danh lam thắng cảnh, vẻ đẹp sinh học. Cùng với đó làm đầu mối cho các cơ quan chức năng để tổng hợp vịnh Nha Trang.

Đây là đơn vị sự nghiệp, tự thu tự chi, với nguồn thu chính là thu phí danh lam thắng cảnh, trong đó phí lặn tại khu vực bảo tồn biển là 60 ngàn đồng/người, phí lên đảo khu vực Hòn Mun trong khu bảo tồn là 20 ngàn đồng/người và thu giá dịch vụ qua bến tàu du lịch Nha Trang là 3.000 đồng/người.

Về công tác bảo tồn biển, theo ông Huỳnh Bình Thái, thời gian qua, Ban quản lý đã phát huy hết thế mạnh, đặc biệt thực hiện xã hội hóa cùng với các doanh nghiệp và người dân để bảo vệ, bảo tồn các khu vực.

Đối với san hộ trong Vịnh Nha Trang bị chết, Trưởng Ban Quản lý vịnh Nha Trang cho rằng, có nhiều nguyên nhân. Trong đó nguyên nhân chính được đánh bởi tác động thiên nhiên từ 2 cơn bão (cơn bão số 12 năm 2017 và cơn bão số 9 năm 2021) khiến suy giảm rạn san hô khu vực ven bờ. Khu vực ven bờ có những rạn san hô cách mực nước chỉ khoảng 0,5-1m, nên khi sóng đánh đã làm tất cả các rạn san hô bay hết lên bờ.

Ngoài nguyên nhân trên, một số tác nhân khác gây ảnh hưởng đến rạn san hô trong vịnh mà theo đánh giá của các nhà khoa học và UBND tỉnh Khánh Hòa đó là tác động yếu tố do con người.

“Hiện Ban quản lý đang quản lý diện tích 249,6km2 Vịnh Nha Trang, nhưng chỉ một phương tiện tuần tra, quân số gồm 13 người thì rất khó để bảo vệ hết toàn bộ khu vực. Chúng tôi đã thành lập đội tuần tra 24/24 giờ, kết hợp với lực lượng biên phòng để tổ chức hoạt động. Tuy nhiên cũng không thể tránh được các tình trạng đánh bắt thủy sản trái phép. Nhưng hiện tượng đánh bắt này cũng rất là ít”, ông Thái nói.

Thị sát trên Vịnh Nha Trang, trong đó có đến khu vực Hòn Mun, nơi có rạn san hộ bị chết trắng, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến trao đổi với lãnh đạo Ban quản lý Vịnh về nguyên nhân san hộ nơi đây bị tẩy trắng hóa và mất bao nhiêu thời gian để phục hồi lại?

Trả lời vấn đề trên, ông Đàm Hải Vân, Phó Trưởng Ban Quản lý vịnh Nha Trang, cho biết, san hô bị tẩy trắng có 2 nguyên nhân. Một là do biến đổi khí hậu. Hai là do sâm biển gai gây nên. Theo khảo sát các nhà khoa học, một số san hô tẩy trắng có khả năng phục hồi lại mất từ 6 tháng đến 1 năm. Còn san hô bị chết thì không thể phục hồi.

Vậy ông đánh giá biến đổi khí hậu là những chỉ tiêu gì khiến san hô tẩy trắng?, Thứ trưởng hỏi.

Ông Đàm Hải Vân đáp: Vừa rồi nhiệt độ nước biển tăng (0,5-1 độ C vào năm 2019) cùng với bị ngọt hóa. Vinh Nha Trang có 2 con sông gồm Sông Cái và Quán Trường đổ ra biển. Vào những đợt mưa lũ nước ngọt đều đổ ra đây. Tuy nhiên nơi đây được thiên nhiên ưu đãi có dòng hải lưu chạy nên làm trung hòa nước ngọt. Vì thế san hô cũng đỡ bị thiệt hại.

Sau khi nghe các thông tin trên, Thứ trưởng cho rằng, việc sản hô chết cần có nghiên cứu đánh giá cụ thể, chứ không thể đổ thừa hết do biến đổi khí hậu. “Chúng ta phải nhìn thẳng vào sự thật, đánh giá vào sự thật, chứ không đồ thừa do bão, biến đổi khí hậu. Tất cả dồn vào do biến đổi khí hậu, chúng ta không thấy cái nào chủ quan, khách quan thì làm sao khắc phục được”, Thứ trưởng nhấn mạnh.

Rời khu vực Hòn Mun, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cùng đoàn Công tác Bộ NN-PTNT tiếp tục khảo sát rạn san hô ở khu vực Hòn Chồng, thuộc vịnh Nha Trang.

Theo lãnh đạo Ban Quản lý vịnh Nha Trang, hiện san hô nơi đây phục hồi rất tốt, với diện tích khoảng 10 ha.

Chiều nay, Đoàn công tác Bộ NN-PTNT tiếp tục làm việc với UBND tỉnh Khánh Hòa xung quanh vấn đề này.