Biến đổi khí hậu theo chiều hướng cực đoan là thực trạng đã được các chuyên gia cảnh báo trong mấy năm trở lại đây. Điều này ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động nuôi trồng thủy sản nói chung, người nuôi cua biển nói riêng.
Tại Hà Tĩnh, bao đời nay bà con vẫn có thói quen thả giống nuôi quảng canh, phó mặc thời tiết nên đến mùa nắng thường xảy ra dịch bệnh, còn mùa mưa lũ sốc nước, gây thiệt hại nặng nề.
Trước thực trạng đó, năm 2023, Trung tâm khuyến nông Hà Tĩnh chuyển giao kỹ thuật nuôi cua biển 2 giai đoạn thích ứng biến đổi khí hậu cho người dân xã Đỉnh Bàn, huyện Thạch Hà, làm tiền đề cho việc chỉ đạo, tuyên truyền ứng dụng khoa học vào sản xuất; tạo điểm tham quan, học tập và giúp bà con nuôi trồng thủy sản có thêm sự lựa chọn.
Mô hình được triển khai với quy mô ao ở giai đoạn ương 700m2, ao nuôi thương phẩm 10.000m2. Hộ dân tham gia được hỗ trợ về con giống, thức ăn, các loại vật tư khác theo quy định của nhà nước.
Ông Trương Văn Hoàng, hộ thực hiện mô hình cho biết, trước đây, toàn bộ hơn 3ha ao nuôi của gia đình đều nuôi tôm thẻ chân trắng. Tuy nhiên, sau một thời gian nuôi, môi trường suy thoái, ô nhiễm, thời tiết khắc nghiệt, dịch bệnh trên tôm xảy ra liên miên, không mang lại hiệu quả như mong muốn nên năm 2020 gia đình ông cải tạo lại ao hồ và thu gom giống cá hồng đỏ, cá nâu, cua xanh ngoài tự nhiên về thả nuôi quảng canh, xen canh kết hợp.
Với hình thức nuôi này, tuy tốn ít chi phí, không cầu kỳ về kỹ thuật nhưng lợi nhuận mang lại không cao, chủ yếu lấy công làm lãi. Vì thế, khi được Trung tâm khuyến nông Hà Tĩnh giới thiệu về mô hình nuôi cua 2 giai đoạn thích ứng biến đổi khí hậu ông đã đăng ký tham gia.
“Các cán bộ kỹ thuật đã hướng dẫn tôi quy trình từ ương giống giai đoạn đầu đến nuôi thương phẩm. Số lượng giống lúc thả ương giai đoạn đầu 21.000 con, kích cỡ 0,5 cm/con. Sau thời gian ương hơn 1 tháng, nhờ chăm sóc đúng quy trình, cua được cho ăn bằng thức ăn công nghiệp, đảm bảo đầy đủ dinh dưỡng, cua phát triển tốt, đồng đều và đạt kích cỡ từ 1,5 - 2 cm/con", ông Hoàng vừa nhìn vào cuốn nhật ký nuôi trồng vừa chia sẻ.
Theo ông, nhờ được ương dưỡng trước khi thả ra ao nuôi thương phẩm nên ngoài đảm bảo được kích cỡ đồng đều, tỷ lệ sống thì cua cũng thích nghi nhanh với môi trường, chống chịu tốt trước điều kiện bất lợi của thời tiết. Đây cũng là giải pháp mới mà ông Hoàng lần đầu tiên được áp dụng.
“Trước kia thu gom con giống tự nhiên, kích cỡ không đồng đều, phải thả nhiều đợt, quá trình nuôi con lớn ăn con bé nên cũng bị hao hụt nhiều. Tuy nhiên khi đưa phương pháp nuôi cua bằng giống nhân tạo và ương dưỡng trước khi nuôi thương phẩm tôi thấy tỷ lệ sống cũng như tốc độ phát triển cua hơn hẳn cách nuôi quảng canh trước kia”, ông Hoàng phấn khởi nói thêm.
Theo ông Trương Huy Dũng, Phó Giám đốc Trung tâm khuyến nông Hà Tĩnh, mục tiêu chuyển giao mô hình nuôi cua 2 giai đoạn cho người nuôi trồng là để nâng cao tỉ lệ sống, kiểm soát được lượng con giống trước khi thả ra ngoài ao nuôi, từ đó nâng cao năng suất, chất lượng và hiệu quả trong sản xuất.
Sau thời gian nuôi gần 6 tháng, cua đạt kích cỡ thương phẩm từ 0,3 - 0,35 kg/con. Hiện người nuôi đang thu tỉa những con cua đã đầy thịt và chắc để xuất bán dần, còn những con dù đạt kích cỡ thương phẩm nhưng còn ốp thì tiếp tục nuôi nhằm thu hiệu quả kinh tế tối đa.
“Sau khi kiểm tra, nghiệm thu đánh giá kết quả, dự kiến, tỷ lệ sống cua nuôi thương phẩm đạt khoảng 65%, sản lượng thu hoạch khoảng 2 tấn. Sau khi trừ chi phí, hộ dân thu lãi gần 250 triệu đồng”, ông Dũng nhẩm tính.
Xã Đỉnh Bàn, huyện Thạch Hà có diện tích nuôi trồng thủy sản hơn 130ha. Trước kia, diện tích này chủ yếu nuôi tôm thẻ chân trắng, tuy nhiên, khoảng 5 năm trở lại đây dịch bệnh trên tôm nuôi ngày càng gia tăng, môi trường nước ô nhiễm nên nghề nuôi tôm suy thoái. Nhiều hộ dân chuyển đổi sang nuôi các đối tượng khác nhưng hiệu quả kinh tế vẫn không cao do bà con thiếu kinh nghiệm và kiến thức về nuôi trồng thủy sản.
“Việc triển khai mô hình nuôi cua biển 2 giai đoạn thích ứng biến đổi khí hậu trên địa bàn sẽ là cơ hội để người dân tiếp cận thêm khoa học kỹ thuật mới, từ đó áp dụng vào sản xuất nhằm nâng cao thu nhập, ổn định cuộc sống cũng như góp phần phát triển bền vững nghề nuôi trồng thủy sản tại địa phương”, ông Nguyễn Trường Sơn, Phó Chủ tịch UBND xã Đỉnh Bàn nói thêm.