Nông dân gỡ bùn bám trên bánh xe kéo trên cánh đồng tại vùng Kherson, Ukraine. Ảnh: AP.
Qua con đường mòn giữa tầng lớp những cỏ dại hướng về nông trại phía Nam Ukraine, Volodymyr Zaiets cẩn thận đánh lái bởi chỉ một sơ suất nhỏ, ông sẽ phải trả giá bằng chính mạng sống của mình tại cánh đồng rải rác mìn.
Cỏ dại mọc cao vút thay thế cho hàng hoa hướng dương từng được gieo trồng trước đó. Khu đất này của ông Zaiets bị hoang hóa kể từ mùa thu 2021 và giờ đây đã trở thành những bãi mìn sót lại sau khi quân đội Nga rút đi.
Zaiets né tránh cảnh báo chính thức và tự phá mìn tại khu đất của mình với mong muốn vớt vát khoảng 15% trong tổng số 1.600ha đất nông nghiệp.
Những người công nhân như Victor Kosituk vẫn miệt mài với công việc dò mìn, nhưng mặt khác họ cũng sẵn sàng bắt đầu công việc trồng trọt với máy kéo. “Chúng tôi phải làm thôi, sao mà phải sợ”, Kosituk nói.
Cuộc xung đột đã đẩy nông dân trồng ngũ cốc ở Ukraine vào tình thế tiến thoái lưỡng nan. Họ phải mạo hiểm sự sống của mình để gỡ mìn trước vụ gieo trồng mùa xuân sắp tới.
Bên cạnh đó, chi phí sản xuất và vận chuyển cũng bị đẩy cao khi các cảng tại Biển Đen bị phong tỏa, trong khi đó, các nước châu Âu áp đặt các hạn chế xuất khẩu đối với ngũ cốc Ukraine để tránh tình trạng quá tải hàng hóa.
Theo các quan chức chính phủ Ukraine và các tổ chức quốc tế, cuộc khủng hoảng kép đang khiến nhiều nông dân phải cắt giảm gieo hạt. Những nút thắt trong vận chuyển ngũ cốc bằng đường bộ và đường biển đang trở thành rào cản và khiến giảm khoảng 20% đến 30% sản lượng ngũ cốc.
Việc giảm sản lượng ngũ cốc mạnh mẽ có thể đe dọa tới an ninh lương thực toàn cầu, ông Pierre Vauthier, người đứng đầu Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên hợp quốc tại Ukraine chia sẻ.
FAO cho biết, 90% các doanh nghiệp nông nghiệp mất nguồn thu và 12% đất nông nghiệp bị “nhiễm” mìn. Đất trồng ngũ cốc giảm khoảng 16 triệu ha năm 2021 và dự kiến sẽ giảm tiếp 10,2 triệu ha trong năm nay.
Việc các cảng ở Biển Đen của Ukraine bị phong tỏa đã tước đi lợi thế vốn có của nước này so với các nước xuất khẩu ngũ cốc khác. Chi phí vận chuyển, hiện cao gấp bốn đến sáu lần so với mức trước chiến tranh, đã khiến việc sản xuất ngũ cốc trở nên đắt đỏ.
