2 
Lần đầu tiên người dân Hà Tĩnh nuôi thành công cua nước lợ trong nhà. Ảnh: Thanh Nga.
Anh Phạm Thanh Sơn, quê ở tỉnh Nam Định bén duyên chị Phan Thị Lý, người con mảnh đất ven biển thôn Song Long, xã Cương Gián, huyện Nghi Xuân khi cả hai cùng đi xuất khẩu lao động ở nước ngoài. Sau khi kết hôn, anh Sơn về Hà Tĩnh cùng vợ đầu tư nuôi cua trong hồ quảng canh. Tuy nhiên, do đặc thù thời tiết khắc nghiệt, nhiệt độ thay đổi liên tục, nguồn nước nuôi quảng canh không được xử lý nên dịch bệnh xảy ra thường xuyên, cua chậm lớn dẫn đến hiệu quả kinh tế hạn chế.
Năm 2022, thông qua nhiều kênh thông tin, anh chị vào Nam, ra Bắc học tập kinh nghiệm chuyển hướng sang xây dựng mô hình nuôi cua trong hộp nhựa.
Quá trình nuôi cho thấy cua nuôi trong hộp nhựa sinh trưởng, phát triển tốt. Ảnh: Thanh Nga.
6.000 hộp nhựa đầu tiên đặt từ Cà Mau được đưa về lắp đặt trên diện tích gần 600m2. Mỗi hộp nhựa hình chữ nhật, dài 40cm, rộng 22cm và cao 30cm, được chia thành 2 ngăn, mỗi ngăn thả một con cua. Hiện tổng lượng giống anh chị thả nuôi đạt 1.200 con.
"Tham quan các mô hình tôi thấy họ xếp hộp nhựa thành nhiều tầng nhưng thiết kế như vậy sẽ khó cho cua ăn và kiểm soát dịch bệnh. Chúng tôi đã cải tiến chỉ xếp thành giàn một tầng, vừa thuận tiện trong công tác vệ sinh vừa theo dõi quá trình sinh trưởng của cua dễ dàng", chị Phan Thị Lý nói.
Theo chị, phương pháp nuôi cua biển trong nhà có ưu điểm nổi bật là không cần nhiều lượng nước đầu vào nhờ nguyên lý tuần hoàn, sục khí tạo oxy. Khi đưa nước vào hộp nuôi cua, thức ăn thừa, chất cặn bẩn thải ra và đi qua hệ thống lọc thô, sau đó ra bể vi sinh và hệ thống khử khuẩn bằng tia UV.
Hiện chủ hộ đang bắt đầu thu hoạch cua cuốn chiếu. Ảnh: Thanh Nga.
Đặc biệt, chúng tôi sử dụng thêm hạt nhựa kaldnes (là bề mặt cho phép vi khuẩn cư trú, hoạt động một cách tự nhiên theo vòng đời của chúng) trong hệ thống tuần hoàn. Những vi sinh vật sống nhờ hạt nhựa kaldnes có vai trò như san hô để lọc thức ăn thừa và chất thải, giúp môi trường sống của cua sạch hơn. Nhờ vậy, nguồn nước được tái sử dụng gần như tối đa. Điều đó giúp hải sản có tỷ lệ sống cao, năng suất tăng, không gây ô nhiễm môi trường.
"Nuôi cua nước lợ trong hộp nhựa quan trọng nhất là nguồn nước phải đảm bảo đủ độ pH, độ mặn và nhiệt độ môi trường nước phù hợp, dao động từ 25 - 30 độ C. Bởi vậy, hằng ngày, chúng tôi phải thường xuyên kiểm tra, đo các chỉ số để điều chỉnh kịp thời, đảm bảo điều kiện sống cho cua”, anh Sơn nhấn mạnh, đồng thời cho rằng, yếu tố con giống cũng phải đặt lên hàng đầu.
Dự kiến lứa cua đầu tiên, hộ anh Sơn xuất bán khoảng 500 con. Ảnh: Thanh Nga.
Toàn bộ cua gia đình anh thả nuôi được mua lại từ người dân khai thác được tại các vùng nước lợ trên địa bàn tỉnh. Cua giống tự nhiên có ưu thế là khỏe mạnh, ít dịch bệnh, sinh trưởng nhanh.
Cua ban đầu được thả các bể lớn, khi đủ kích cỡ sẽ cho vào các hộp nhựa riêng để chăm sóc, tránh để chung hộp chúng dễ ăn thịt lẫn nhau, nhất là cua mới lột vỏ. Thức ăn của cua chủ yếu là hải sản tươi như: cá trích, ngao, vẹm, ốc...
“Đến thời điểm này chúng tôi đã đầu tư hơn 700 triệu đồng vào trại nuôi cua. Quá trình theo dõi cho thấy, cua sinh trưởng nhanh, tỷ lệ sống đạt hơn 90%. Cứ 15 ngày cua lột một lần, mỗi lần lột, trọng lượng sẽ tăng 50g - 100g. Sau khoảng 2 tháng nuôi, trọng lượng cua sẽ đạt từ 300g - 400g/con, lúc đó chúng tôi sẽ tiến hành thu hoạch”, anh Sơn chia sẻ.
Hạt nhựa kaldnes được sử dụng trong hệ thống tuần hoàn xử lý nước. Ảnh: Thanh Nga.
Hiện thương lái đang thu mua giá cua thịt dao động từ 600 - 700 nghìn đồng/kg, cua lột 800 - 850 nghìn đồng/kg (có chất dinh dưỡng cao gấp 20% so với cua thịt), ước vụ cua đầu tiên, xuất bán khoảng 500 con, gia đình anh Sơn thu về hơn 100 triệu đồng.
Ông Bùi Phi Long, Chủ tịch Hội Nông dân xã Cương Gián, cho biết, trại cua nuôi trong hộp nhựa của gia đình anh Phạm Thanh Sơn là mô hình đầu tiên trên địa bàn toàn tỉnh. Đây là mô hình nuôi trồng thủy sản sạch, áp dụng quy trình kỹ thuật chặt chẽ. Mô hình được kỳ vọng sẽ phát triển bền vững để những hộ khác học hỏi kinh nghiệm, nhân rộng trong tương lai.
