Nuôi dế trong mùa lạnh

Trong khi các hộ nuôi dế quanh vùng đều không thể nuôi được dế trong mùa lạnh thì riêng trại dế của ông Vũ Văn Tỷ ở thôn Linh Đông 3 (xã Tiền Phong, huyện Vĩnh Bảo, TP Hải Phòng) vẫn duy trì được đàn dế, hằng ngày vẫn có dế thương phẩm bán ra thị trường.

“Chẳng nuôi gì bằng nuôi dế!”

Thời điểm này ông Tỷ bán 150 nghìn đồng/kg dế, thấp hơn nhiều so với cùng kỳ năm ngoái (khi đó, giá từ 230 - 250 nghìn đồng/kg). Trong mấy năm nuôi dế thương phẩm, ông Tỷ bán được giá cao nhất là 300 nghìn đồng/kg, thấp nhất là 80 nghìn đồng/kg.

“Với nhà nông, chẳng có cây con gì cho thu nhập cao bằng con dế, giá thấp nhất vẫn cho lãi, vì gần như chẳng mất chi phí gì ngoài công chăm sóc. Giống thì tôi mua lần đầu rồi cho chúng đẻ, cứ thế nhân lên. Mà cũng không phải làm nặng nhọc, tôi gần đến tuổi “thất thập cổ lai hy” rồi nhưng vẫn chăm sóc được trại dế này”, ông Tỷ vui vẻ nói.

Sau mấy năm mày mò nuôi dế, ông có thể nuôi dế thương phẩm, cho dế sinh sản, nuôi dế trong mùa lạnh… hoàn toàn dựa vào những kinh nghiệm tự đúc rút được qua nhiều thất bại.

“Trại” dế của ông là một cái lán rộng chừng vài chục mét vuông, che chắn rất kỹ bằng vải bạt và nilon cho kín gió. Cửa ra vào cũng buông một mảnh nilon, người đi qua phải nhấc lên chui qua.

Ông bảo, con dế chỉ ưa nóng chứ không chịu được lạnh. Vì thế, những hộ nuôi dế quanh đây đều không giữ được dế qua mùa đông. Chỉ còn nhà ông vẫn nuôi được và cho sinh sản đều. Không chỉ che chắn kỹ, tránh gió lùa, ông thắp đèn liên tục giữ ấm cho dế. Dưới ánh đèn vàng ấm sực của những bóng đèn sợi đốt là san sát những thùng các tông cỡ khoảng 1 x 2m “nhà ở” của dế.

Mỗi “ngôi nhà” như thế gồm 2 tầng, do ông Tỷ tự chế từ các tông, xốp, mảnh gỗ vụn và khay (vỉ) đựng trứng bằng giấy. Các vỉ trứng đặt ở tầng dưới, được đục lỗ, xếp chồng lên nhau tạo nhiều “phòng” cho dế ở. Tầng trên để trải rau cỏ cho dế lên ăn. Các thùng được dán băng dính quanh mép để dế không thể bò qua ra ngoài được.

Ông Tỷ cho hay, nuôi dế trong thùng để bắt dễ mà dọn dẹp cũng dễ, lại gọn gàng. Mỗi thùng cho thu hoạch 20kg dế. Ông ví von, “một thùng bằng hơn cả tạ thóc”.

Thương lái đến mua tại nhà. Loại dế bé thì họ bán lại cho những người nuôi chim, cá cảnh, chủ yếu bán ở chợ Hàng trong nội thành Hải Phòng. Loại lớn thì họ đem buôn khắp các nơi cho các nhà hàng, quán ăn… làm đặc sản.

Vừa rắc rau cho dế ăn, ông Tỷ vừa nói: “Con dế thực sự là loại thực phẩm sạch vì chúng tối kỵ với các loại rau, cây nhiễm thuốc sâu. Gia đình tôi phải trồng riêng 3 sào rau muống cho dế ăn chứ không dám mua các loại rau cải, xà lách su hào… ngoài chợ vì dế ăn vào là chết sạch!”.

Cần chăm sóc tỉ mỉ

Theo ông, nuôi dế rất nhàn, lá gì dế cũng ăn. Về mùa đông, nhiều khi hiếm rau, cỏ thì ông ra đồng hái cả bèo tây, các loại cây dại… cho dế. Nhưng ông khẳng định rằng, dế cho thịt ngon nhất khi chúng được ăn thức ăn là dây khoai và rau muống.

Ông cũng chia sẻ kinh nghiệm,rau cho dế không phải rửa, cứ thế thả vào thùng cho chúng ăn. Những thứ chúng không ăn được như mấu thân cây, đầu mẩu rễ cứng… thì cứ để nguyên trong thùng, không khí ấm trong lán cùng với thân nhiệt cao của dế sẽ làm khô những thức ăn thừa đó, góp phần giữ ấm cho dế đồng thời tạo sinh cảnh thích hợp cho chúng sống. Mỗi ngày ông thả 10 bó rau (to bằng bó lúa) cho dế, khi nào chúng ăn hết thì lại thả rau tiếp. Ngoài ra ông cho chúng ăn thêm một chút cám gạo.

Theo kinh nghiệm của ông Tỷ, nuôi dế phải hết sức tỉ mỉ, theo dõi chúng liên tục. Chỉ lơ là một chút, để kiến chui vào lán là chúng ăn hết dế, nhất là những khay trứng dế và dế con. Hoặc đơn giản như, lúc cho dế ăn mà lỡ để dây rau, dây cỏ vắt qua miệng thùng làm “cầu” cho dế bò ra ngoài thì chúng đi hết…

Vì nuôi gối, cứ bán thùng nào là lại đổ dế con vào nuôi tiếp, nên ngày nào ông Tỷ cũng có dế bán. Ông cũng cho chúng sinh sản gối nhau nên ngày nào cũng có trứng dế cung cấp cho những người mua làm giống, giá 100 - 130 nghìn đồng/khay trứng hoặc 1 nghìn đồng/con dế con. Từ khi trứng dế nở ra con cho đến khi có thể xuất bán khoảng 25 - 30 ngày.

“Ngày nào mà thương lái thấy mình có nhiều dế chờ bán thì họ ép giá ngay, còn dế đến tuổi không bán không được! Riêng nhà tôi có thể sản xuất được đến 1 tấn dế thương phẩm một tháng nhưng không dám làm nhiều, vì sợ không bán được”, ông nói.

Mùa lạnh, ông nuôi ít hơn, mỗi ngày bán khoảng 10kg dế. Mùa hè là mùa dế phát triển mạnh, trại dế của ông nuôi nhiều hơn, lúc cao điểm lên tới 80 thùng, có ngày xuất bán hàng tạ dế.

Đặc biệt, nuôi dế rất sạch. Chuồng trại gọn gàng, sạch sẽ, không hề có mùi khó chịu. Hằng ngày cũng không phải dọn chuồng, chỉ đến khi xuất bán xong một lứa mới đổ thùng ra lấy phân.