Theo thống kê của Sở NN-PTNT Long An, diện tích nuôi ươm cá tra giống năm 2016 của toàn tỉnh chỉ khoảng 300ha thì đến nay đã lên đến gần 2.500ha. Diện tích nuôi cá tra tự phát bắt đầu nở rộ vào cuối năm 2017 và đầu năm 2018 với khoảng 1.300ha, tập trung chủ yếu ở huyện Tân Hưng.
 |
| Ương nuôi cá tra giống ở Long An (Ảnh: Lê Hoàng Vũ) |
Thời điểm đó, UBND tỉnh Long An đã ra văn bản yêu cầu các sở, ngành, địa phương liên quan kiểm tra, chấn chỉnh. Thế nhưng, diện tích nuôi cá tra vẫn không ngừng tăng lên, đặc biệt là ở huyện Tân Thạnh với khoảng 1.000ha. Chỉ tính riêng khoảng thời gian từ tháng 5/2018 đến nay, con số đã tăng thêm đến gần 1.200ha. Điều đáng nói là phần lớn các diện tích nuôi đều do người dân tự ý chuyển đổi từ đất trồng lúa, không nằm trong vùng quy hoạch phát triển thủy sản.
Đến địa bàn các xã như Tân Bình, Tân Hòa… của huyện Tân Thạnh hay Hưng Điền, Hưng Điền B của huyện Tân Hưng, dễ dàng nhìn thấy những ao cá rộng lớn nằm dày đặc dọc các tuyến kênh, tuyến đường. Ở những nơi khác, người dân vẫn tiếp tục thuê máy xúc về để đào ao. Điều này thể hiện rõ nguy cơ các diện tích nuôi ươm cá tra giống tiếp tục mở rộng trong thời gian tới nếu không có biện pháp xử lý dứt điểm.
Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến thực trạng trên là do giá ca tra giống hiện luôn ở mức cao, dao động ở mức 48.000 đồng/kg đối với cá cỡ 30 con/kg; từ 80.000 - 100.000 đồng/kg đối với cá cỡ 100 con/kg. Đồng thời, đầu ra sản phẩm tiêu thụ khá dễ dàng do nhu cầu nuôi cá tra thương phẩm ở các tỉnh An Giang, Đồng Tháp tăng cao.
Anh Trần Thanh Khen, thương lái chuyên thu mua cá tra giống cho biết: “Năm nay, bà con Long An đào ao rất nhiều, gấp khoảng 3 lần năm ngoái. Nhưng số lượng vẫn đang thiếu so với nhu cầu. Mỗi ngày tôi có thể thu mua từ 5 tấn cho đến 50 tấn vẫn tiêu thụ hết".
Chị Nguyễn Thị Thanh Nga, xã Tân Hòa, huyện Tân Thạnh lý giải nguyên nhân gia đình quyết định đào ao nuôi cá là vì thấy người ta làm lãi quá nên cũng làm theo.
Theo người dân địa phương, việc đầu tư nuôi ươm cá tra giống giúp bà con thu lợi nhuận rất lớn. Trung bình mỗi năm có thể nuôi trên 4 vụ, lợi nhuận đạt từ 700 – 800 triệu đồng/ha, cá biệt có những hộ nuôi kinh nghiệm, chăm sóc tốt có thể thu lợi nhuận lên đến 2 tỷ đồng/ha.
Dù lợi nhuận thu về khá lớn, nhưng việc liên lục mở rộng diện tích nuôi cá tiềm ẩn nhiều rủi ro như nguồn con giống không đảm bảo. Các diện tích nằm trong vùng quy hoạch trồng lúa nên hệ thống kênh mương không phù hợp cho việc nuôi thủy sản.
 |
| Ảnh: Lê Hoàng Vũ |
Bà Đinh Thị Phương Khanh, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT Long An cho biết: “Điều mà chúng tôi lo lắng và đã có báo cáo về Bộ NN-PTNT là diện tích nuôi cá giống tăng quá nhanh trong khi diện tích nuôi thương phẩm không tăng đáng kể. Thứ hai, là các diện tích nuôi cá giống phần lớn đang nằm trong vùng quy hoạch sản xuất lúa, cái đáng ngại nhất là hệ thống kênh không đảm bảo đúng quy trình của việc nuôi thủy sản. Khi cá bị bệnh thì người dân cứ xả trực tiếp ra môi trường mà không có thông báo, về lâu dài gây ra hệ lụy rất lớn. Cụ thể hiện nay, trên địa bàn tỷ lệ ươm giống thành công chỉ khoảng 8%; nguồn nước phục vụ cho việc nuôi cá bị ô nhiễm nặng với hàm lượng nitate vượt quá 4 lần so với quy định, bị nhiễm một số vi khuẩn gây bệnh trên cá…”.
Tới thời điểm này, UBND tỉnh Long An đã ra 3 lần ra văn bản chỉ đạo, mới đây nhất đã chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường thành lập đoàn kiểm tra liên ngành để kiểm tra lại việc người dân tự ý chuyển đổi đất trồng lúa sang nuôi cá, từ đó tiếp tục tham mưu hướng xử lý.
