Oán thán thủy điện

Về những vùng hạ du tỉnh Quảng Nam như Đại Lộc, Điện Bàn, Hội An sau khi nước lũ rút, chúng tôi luôn nghe mọi điều than oán thủy điện. Bởi đã gây ra cơn lũ trái quy luật, cuốn đi bao tài sản và cướp đi 5 mạng sống.

“Đừng để mọi người chết như mẹ tôi”

Sau hai ngày ngâm mình trong dòng nước lũ ngụp lặn tìm kiếm thi thể mẹ là bà Phạm Thị Lan (80 tuổi, khu phố 6, thị trấn Vĩnh Điện, Điện Bàn, Quảng Nam), anh Trương Đình Minh con trai cả của bà Lan đã đuối sức. Anh đứng trên bờ với dòng nước mắt chảy dài trên má hướng đôi mắt về nơi có hàng chục người gồm: Con cháu, lực lượng dân quân xã, công an... đang bới tung những hồ rau muống, lục bình tìm kiếm thi thể bà Lan.

Lực lượng dân quân bới bèo tìm thi thể bà Phạm Thị Lan

Chưa hết bàng hoàng về cơn lũ bất thường nước chảy xiết vào nhà, rồi cuốn đi người mẹ. Anh Minh kể: Hôm đó (15/11), đúng 19 giờ nước lũ ập về tấn công vào làng mạc. Thấy lũ quá lớn, anh Minh đưa mẹ mình đang sống ở nhà riêng sang nhà mình tránh lũ tiện có người chăm sóc. Cũng vì nước quá lớn, bà Lan sợ bị trôi hết tài sản ở nhà nên lặng lẽ đi về nhà. Ai ngờ, mới đi được một đoạn, bà sẩy chân và bị dòng nước nuốt chửng.

Nơi bà Lan tử nạn cách sông Vĩnh Điện 500 m, sông Thu Bồn 1km. Hai dòng sông này ở phía thượng nguồn có hàng chục nhà máy thủy điện lớn nhỏ chặn dòng, mỗi khi có mưa lũ, trút xuống hạ du hàng m3 khối nước.

Nước lũ càng về mạnh, biết bà Lan bị nước cuốn trôi nhưng đành bất lực. Chờ cho đến sáng ngày 17/11 nước rút, chính quyền thị trấn huy động lực lượng dân quân, công an cùng con cháu bà Lan đi tìm kiếm. Những đám lục bình, hồ rau muống bị hàng chục người quần nát nhưng cũng chẳng thấy. Trên những khuôn mặt bần thần của người dân nơi đây vừa chạy lũ xong, ai cũng mệt mỏi nhưng đều ngụp trong nước để tìm kiếm.

Bao nỗ lực đến 12 giờ 50 ngày 18/11, khi nước lũ rút gần hết, một người dân đi vớt lục bình đã phát hiện thi thể bà Lan nằm gần một cống nước, cách nhà nạn nhân chừng 700m.

Như bản thân ông Minh, sống từng ấy năm ở đây nhưng ông cũng không ngờ tới sự bất thường của cơn lũ này. Một cơn lũ nước lên nhanh, chảy cuồn cuộn chẳng khác nào sóng thần. Ông Minh cho biết: “Cơn lũ này nghịch lý so với những cơn lũ khác, nếu lũ do thiên tai gây ra thì người ta dự đoán được và thông báo cho bà con, đằng này lũ ập về quá nhanh và người dân trở tay không kịp. Lũ như thế do thủy điện gây ra chứ không phải lũ do thiên nhiên”.

Ông Trương Đình Minh, con trai bà Lan nói: Đừng để mọi người chết như mẹ tôi

“Riêng cái chết của mẹ tôi rất đau lòng, tôi mong sao các đợt lũ tiếp theo thủy điện có xả lũ thì đừng gây ra bao cái chết cho người dân, cho bao gia đình khác như tôi. Mong thủy điện có cách gì đừng để mọi người chết như mẹ tôi”, ông Minh nói.

Nước mắt vùng lũ

Nước lũ đã rút, chiều ngày 18/11, chúng tôi có mặt tại nhà nạn nhân Dương Ngữ (57 tuổi, trú khối phố Ngọc Nam, phường An Phú, TP Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam). Ông Ngữ bị nước lũ vào chiều ngày 16/11 trong khi đang thả lưới. Hôm đó trời mưa rất to, kèm theo hồ Phú Ninh xả lũ nên mực nước sông Đầm dâng lớn, trong khi đang thu lưới thì bị nước cuốn trôi.

Trước nhà ông Ngữ, bà con đến đông nghịt để thắp nén hương đưa tiễn ông và khuôn mặt ai cũng buồn rười rượi, có người không cầm được mắt. Bởi họ nhìn vào gia cảnh của ông Ngữ mà không cầm lòng được. Ông Ngữ thuộc hộ nghèo của phường, có 3 người con, 2 cô con gái đã lấy chồng xa. Còn người con trai út là anh Dương Văn Tấn đang đi bộ đội ở Đà Nẵng. Chỉ có hai vợ chồng già sinh sống ở nhà và nuôi hai đứa cháu ngoại (hai vợ chồng ông Ngữ làm nông với hơn 5 sào ruộng).

Bà Nguyễn Thị Bảy (59 tuổi, vợ nạn nhân Ngữ) trong tiếng khóc nghẹn ngào, nói: “Sáng sớm tôi dậy đi nấu cơm sáng để chờ ông đi thu lưới về ăn. Rứa mà bữa cơm ông cũng chưa ăn kịp mà đã bỏ tôi đi rồi. Ông ơi! Đừng bỏ tôi đi, tôi biết sông răng đây”.

Cũng là những nạn nhân xấu số do lũ cướp đi sinh mạng, em Lê Ngọc Triều (SN 1996, trú thôn Ô Gia Nam, xã Đại Cường, huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam; học sinh lớp 12, Trường THPT Đỗ Đăng Tuyển, huyện Đại Lộc) bị lũ cuốn trôi. Vào ngày 16/11, dù nước lũ đang dâng cao, chảy xiết nhưng sợ đàn vịt của gia đình nuôi bị nước cuốn trôi. Em Triều vội vàng băng mưa, lũ đi lùa đàn vịt lên nơi cao để thả, bất ngờ bị trượt chân xuống ống cống nước xoáy ở gần nhà. Khi người dân phát hiện và vớt lên thì Triều đã tử vong.

“Gia đình em Lê Ngọc Triều thuộc hộ nghèo của xã, bố của Triều là ông Lê Ngọc Ánh bị bệnh mất vào năm 2004, để lại ba mẹ con chị Bùi Thị Thu Thủy côi cút với mấy sào ruộng nuôi hai anh em Triều khôn lớn, em gái của Triều mới học lớp 9. Nay gia đình chị Thủy lại gánh thêm nỗi đau mất Triều, không biết gia đình sẽ như thế nào”, bà Võ Thị Ánh Nguyệt, Chủ tịch UBND xã Đại Cường nói.