Tổng thống Nga Vladimir Putin. Ảnh: Reuters.
Sau buổi lễ nhân Ngày Anh hùng Tổ quốc tại Điện Kremlin ngày 8/12, trung tá Artem Zhoga, chỉ huy tiểu đoàn Sparta và lãnh đạo hội đồng nhân dân Donetsk do Nga bổ nhiệm, hỏi Tổng thống Vladimir Putin liệu ông có tái tranh cử vào năm sau hay không.
"Tôi có những suy nghĩ khác nhau vào những thời điểm khác nhau, song đây là lúc phải đưa ra quyết định. Tôi sẽ tranh cử Tổng thống Liên bang Nga", ông Putin nói.
Nhiệm kỳ hiện tại của ông Putin, 71 tuổi, dự kiến kết thúc vào ngày 7/5/2024. Nếu giành chiến thắng trong cuộc bầu cử năm sau, ông Putin sẽ giữ chức tổng thống Nga đến năm 2030.
Đây là lần thứ năm ông Putin tranh cử Tổng thống Liên bang Nga.
Trước đó vào ngày 7/12, Thượng viện Nga đã thông qua nghị quyết ấn định tiến hành bầu cử Tổng thống Liên bang Nga vào ngày 17/3/2024.
Cũng trong cùng ngày, Giám đốc điều hành các dự án của “Quỹ Dư luận Xã hội” (FOM), bà Larisa Pautova công bố kết quả một cuộc khảo sát cho thấy phần lớn người Nga được hỏi cho rằng đương kim Tổng thống Vladimir Putin nên tranh cử nhiệm kỳ mới.
Trả lời câu hỏi Tổng thống Putin nên làm gì vào năm 2024, 70% số người tham gia khảo sát cho rằng Tổng thống cần tranh cử một nhiệm kỳ mới. 15% cho rằng nguyên thủ quốc gia hiện nay cần rời khỏi chức vụ tổng thống, song vẫn nắm quyền lãnh đạo đất nước ở một cương vị khác. Chỉ 8% tin rằng ông Putin nên rời bỏ chính trường và 7% vẫn chưa đưa ra quyết định.
Theo đài RT, các đối thủ tiềm năng của ông Putin cho đến nay có thể kể đến Gennady Zyuganov, nhà lãnh đạo lâu năm của Đảng Cộng sản Nga, người đã tuyên bố tranh cử vào cuối tháng 11 nhưng lưu ý rằng quyết định cuối cùng sẽ do Ủy ban Trung ương đảng đưa ra. Các đảng khác của Nga, bao gồm Đảng Dân chủ Tự do và Nhân dân Mới, cũng đã phát tín hiệu về việc đưa ra ứng cử viên riêng.
Một số chính trị gia và người nổi tiếng đã công bố ý định tranh cử tổng thống vào năm tới tư cách là ứng viên tự ứng cử. Các ứng cử viên độc lập phải có ít nhất 300.000 chữ ký từ những người ủng hộ để tham gia tranh cử, trong khi những từ đại diện từ các đảng phái chính trị chỉ cần ít nhất 100.000 chữ ký. Các ứng cử viên được đề cử bởi những đảng có đại diện trong quốc hội Nga được miễn yêu cầu thu thập chữ ký ủng hộ.
Danh sách những ứng viên tự ứng cử muốn đánh bại ông Putin ở cuộc tổng tuyển cử 2024 gồm có Ekaterina Duntsova, một nhà báo và cựu nghị sĩ địa phương từ Rzhev; Boris Nadezhdin, cựu nghị sĩ và hiện là nhà lập pháp của Đảng Sáng kiến Dân sự; và Sergey Lipatov, một luật sư và nhà hoạt động. Cả 3 ứng viên này đều chỉ trích các chính sách hiện nay của chính phủ Nga, bao gồm cả chiến dịch quân sự ở Ukraine.
Igor Girkin (còn được gọi là Igor Strelkov), cựu chỉ huy chiến trường, từng có thời gian ngắn giữ chức Bộ trưởng Quốc phòng ở Cộng hòa Nhân dân Donetsk vào đầu cuộc xung đột ở Donbass của Ukraine, cũng từng tuyên bố ý định tranh cử. Girkin là một nhân vật gây nhiều tranh cãi khi chỉ trích kịch liệt chiến dịch quân sự ở Ukraine, ông đã bị bắt giữ vào đầu năm nay với cáo buộc công khai kêu gọi tham gia vào các hành động cực đoan.
Anatoly Rabinovich, một luật sư công và chính trị gia ít nổi tiếng, cũng đã tuyên bố ý định tranh cử tổng thống dù nhận thấy rằng không có nhiều khả năng đắc cử. Mặc dù Rabinovich tin rằng ông Putin sẽ giành chiến thắng trong cuộc bầu cử 2024, ông cho rằng nếu một ứng cử viên ở độ tuổi 40 giành được tỉ lệ ủng hộ khoảng 20%, đó sẽ là một chiến thắng lớn cho phe đối lập. Tuy nhiên, điều này chỉ có thể xảy ra nếu tất cả các đảng phái đối lập ủng hộ một ứng cử viên duy nhất, ông cảnh báo hồi tháng 11/2023.
Cuộc bầu cử tổng thống gần đây nhất ở Nga được tổ chức vào năm 2018. Tham gia tranh cử có các ứng cử viên từ Đảng Cộng sản Nga, Đảng Dân chủ Tự do Nga, Liên minh Nhân dân Nga, Sáng kiến Dân sự, Người cộng sản Nga, Yabloko và Đảng Tăng trưởng. Ông Putin khi đó tranh cử với tư cách là ứng cử viên tự ứng cử và nhận được hơn 76% phiếu bầu. Ông Pavel Grudinin, ứng cử viên CPRF, đứng thứ hai với hơn 11%.
Ông Putin từng tranh cử với tư cách là ứng cử viên tự ứng cử vào các năm 2000, 2004 và 2018. Năm 2012, ông tranh cử bằng tấm vé của đảng Nước Nga Thống nhất, tương tự như người kế nhiệm ông là Dmitry Medvedev vào năm 2008.
