Câu hỏi: Vài tháng gần đây do điều kiện thời tiết mưa nhiều nên vườn bưởi ở vùng chúng tôi có các biểu hiện như: thân bị nứt dọc kèm theo xì mủ, rễ ngắn với phần vỏ bị thối dễ bị tuột ra khỏi rễ. Ở nhiều nơi cây bị nặng làm chết hàng loạt. Xin cho biết nguyên nhân gây bệnh và cách phòng trừ như thế nào?
(Trần Văn Bé – Châu Thành, Lai Vung, Đồng Tháp)
Trả lời: Qua mô tả có thể thấy vườn bưởi ở vùng của bạn bị nhiễm bệnh thối gốc xì mủ do nấm Phytopthora spp. gây ra. Nếu bị nặng có thể làm cây chết hàng loạt và ảnh hưởng đến năng suất. Đây là một bệnh xuất hiện khá phổ biến và nguy hiểm ở các vườn cây ăn trái như: sầu riêng, chôm chôm, bưởi, ca cao… Chúng gây hại cả ở giai đoạn vườn ươm, kiến thiết cơ bản, đến khi cây trưởng thành và gây hại luôn sau thu hoạch.
Nấm Phytopthora spp. thường tồn tại trong đất, chúng xâm nhập vào cây trồng chủ yếu qua các vết thương do sâu hại tấn công hay do quá trình canh tác. Nấm sinh sản và phát triển mạnh trong điều kiện ẩm ướt, đặc biệt đối với tình hình nước lũ như hiện nay, mực nước ngày càng dâng cao làm cây bưởi hay cây ăn trái bị ngập úng nặng, chính là điều kiện thuận lợi cho nấm bệnh tấn công và gây hại dễ dàng.
Ban đầu vết bệnh làm cho vỏ thân cây có biểu hiện bong ra, nứt dọc kèm theo là chảy mủ. Nếu không chữa trị kịp thời, bệnh xâm nhập vào mạch gỗ rồi lan rộng ra xung quanh phần gốc thân và ảnh hưởng đến toàn bộ hệ thống rễ, rễ non chết dần rồi thối nâu đen, các phần vỏ bị thối rất dễ bị tuột ra khỏi vỏ rễ. Do bộ rễ bị tổn thương không hút được dinh dưỡng nuôi cây nên làm cho cây phát triển chậm, bộ lá của cây bị vàng và rụng dần, tán lá trở nên thưa thớt, cành non không phát triển, nếu có thì nhỏ dần và chết khô, trên lá xuất hiện màu vàng dọc theo gân, nếu kéo dài làm toàn bộ cây bị chết. Ngoài gây hại trên thân, rễ, bệnh còn làm cho trái bị thối và rụng, nhất là những trái ở dưới thấp gần mặt đất.
Để hạn chế tác hại của bệnh, phải áp dụng biện pháp phòng trừ tổng hợp từ việc canh tác đến sử dụng thuốc BVTV một cách an toàn và hiệu quả. Sau đây là một số biện pháp chính:
(Thông tin chi tiết xin theo dõi trên Báo Nông nghiệp VN số 211 ra ngày 24/10/2011)
