Quản lý thiết bị giám sát hành trình: Nhiều địa phương không biết tàu ở đâu

Theo báo cáo của Trung tâm Thông tin Thủy sản (Tổng cục Thủy sản), tính đến ngày 27/2, số lượng tàu cá từ 15m trở lên đã được lắp đặt thiết bị giám sát hành trình là 28.800, đạt tỉ lệ 96,62%. Số lượng tàu cá chưa được lắp đặt tại các tỉnh còn 972 tàu. Các tỉnh có số lượng nhiều tàu chưa lắp đặt là Quảng Ngãi, Kiên Giang, Bà Rịa Vũng Tàu, Tiền Giang, Quảng Bình.

Tỉ lệ số lượng tàu cá có kết nối trung bình hàng ngày qua hệ thống giám sát tàu cá hiện nay tỉ lệ còn thấp so với số lượng đã lắp, chỉ đạt khoảng 50%. Trong đó, một số tỉnh có tàu cá kết nối cao hàng ngày từ 70-80% như Bến Tre, Trà Vinh, Bạc Liêu, Cà Mau, Kiên Giang.

Số tàu cá bị mất kết nối trên 6 tháng là gần 4.800 tàu. Các tỉnh có số lượng tàu bị mất kết nối nhiều là Thanh Hóa, Hà Tĩnh, Đà Nẵng, Quảng Ngãi, Quảng Ninh.

Số tàu cá bị mất kết nối trên 1 năm là hơn 2.300 tàu. Các tỉnh có số lượng tàu bị mất kết nối nhiều là Thanh Hóa, Hà Tĩnh, Quảng Ngãi, Bình Thuận, Bà Rịa Vũng Tàu, Kiên Giang.

Theo báo cáo, đến nay có 25 địa phương tổ chức trực 24/7. Còn 3 tỉnh chưa tổ chức trực là Thanh Hóa, Quảng Bình, Quảng Ngãi.

Có 24 địa phương đã ban hành các quy trình xử lý tàu cá vi phạm vượt ranh giới; tàu cá mất kết nối trên biển. Còn 4 địa phương chưa xây dựng các quy trình là Hà Tĩnh, Phú Yên, TP. HCM, Bạc Liêu.

Số lượng tàu cá đã lắp thiết bị giám sát hành trình nhưng không duy trì hoạt động, nhiều tàu đã mất kết nối từ năm 2019, 2020. Trong đó, năm 2019 có 32 tàu mất kết nối của các địa phương Kiên Giang, Bà Rịa Vũng Tàu, Phú Yên, Cà Mau, Nam Định. Năm 2020, có 570 tàu mất kết nối của Quảng Ngãi, Bình Định, Kiên Giang, Bình Thuận, Bà Rịa Vũng Tàu, Khánh Hòa, Quảng Ngãi, Quảng Bình.

Ông Nguyễn Quang Hùng, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản, kiêm Cục trưởng Cục Kiểm ngư, nhận định, hiện nay, số lượng tàu cá chưa lắp đặt thiết bị giám sát hành trình có nguy cơ vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) là rất cao, trong khi một số tỉnh, thành chưa nắm rõ được tình trạng tàu cá của địa phương.

Bên cạnh đó, tình trạng tàu cá bị mất kết nối trên biển hàng ngày còn nhiều đã gây khó khăn trong việc kiểm soát không biết tàu có đi khai thác trên biển hay không. Nhiều tàu di chuyển ngư trường tắt thiết bị giám sát hành trình nhưng địa phương chưa nắm được tàu hiện đang ở đâu.

Nhiều tàu không ra vào cảng chỉ định trong thời gian dài. Đặc biệt, tình trạng chủ tàu và ngư dân hiện nay cố ý tự tháo lắp thiết bị giám sát hành trình khi đang khai thác trên biển gửi sang tàu khác đang diễn ra có tổ chức rất tinh vi nhằm đưa tàu cá khai thác trái phép ở vùng biển nước ngoài.

Cùng với đó, công tác xử lý vi phạm với tỷ lệ rất thấp, thiếu sức răn đe. Một số địa phương cho rằng chưa đủ căn cứ xử lý vi phạm hành chính. Công tác phối hợp để có thông tin giữa các lực lượng tại địa phương còn yếu.

Hiện nay, một số đơn vị cung cấp thiết bị giám sát hành trình chưa báo cáo định kỳ về công tác lắp đặt, chưa xử lý sự cố tín hiệu kịp thời thiết bị do đơn vị mình cung cấp, cập nhật thông tin tàu, chủ tàu lên hệ thống giám sát hành trình còn bị sai nhiều.

Các đơn vị cũng chưa kịp thời phối hợp xác định nguyên nhân mất kết nối để khắc phục, chưa phối hợp cung cấp thông tin về các tàu ngắt dịch vụ cho các địa phương để quản lý.