Những vấn đề về phạm vi đầu tư vốn nhà nước, quản lý giám sát vốn nhà nước đầu tư tại doanh nghiệp được bàn thảo sôi nổi…
Lập cơ quan độc lập quản lý vốn nhà nước?
Theo Ủy ban Kinh tế QH, việc cơ quan soạn thảo Luật đề xuất giữ nguyên mô hình quản lý vốn nhà nước tại các doanh nghiệp như hiện nay sẽ không khắc phục được triệt để các tồn tại, yếu kém trong công tác quản lý DNNN.
Do vậy, Ủy ban Kinh tế đề xuất phương án quy định thành lập một cơ quan độc lập thuộc Chính phủ hoạt động theo Luật này, thực hiện việc quản lý và giám sát toàn bộ vốn nhà nước tại doanh nghiệp. Thực hiện phương án này sẽ tạo được sự đột phá, thay đổi cơ bản trong việc quản lý DNNN, tách biệt chức năng quản lý nhà nước và chức năng chủ sở hữu doanh nghiệp.
Các cơ quan quản lý nhà nước chỉ tập trung vào việc xây dựng thể chế, chính sách để các doanh nghiệp hoạt động, thực hiện công khai, minh bạch trong đánh giá hiệu quả sử dụng vốn nhà nước của doanh nghiệp, tăng cường trách nhiệm của cá nhân, tổ chức đối với việc quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp.
Đề xuất trên của Ủy ban Kinh tế không nhận được sự ủng hộ của Chủ nhiệm VPQH Nguyễn Hạnh Phúc bởi ông Phúc cho rằng “việc thành lập riêng một cơ quan quản lý vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất kinh doanh sẽ chi phối nhiều đến hoạt động của doanh nghiệp, chỉ góp phần kéo lùi tiến trình phát triển”.
Tuy nhiên, theo Chủ tịch Hội đồng Dân tộc QH Kso Phước thì vấn đề quản lý vốn nhà nước là cần thiết, hiện mỗi Bộ, ngành vẫn phải cử 5-6 cán bộ phụ trách việc này thêm vào đó là Bộ Tài chính, Bộ KH-ĐT cũng phải có hẳn những đơn vị chuyên trách “gác gôn”, như vậy nếu thành lập riêng một cơ quan để quản lý, giám sát vốn nhà nước không làm tăng biên chế mà có điểm tích cực là sẽ có người chịu trách nhiệm về quản lý vốn nhà nước.
Hạn chế phạm vi đầu tư vốn nhà nước
Phạm vi đầu tư vốn nhà nước là nội dung được các Ủy viên UBTVQH đặc biệt quan tâm, nhiều ý kiến đề nghị dự thảo Luật cần cụ thể hóa những ngành, lĩnh vực nhà nước sẽ đầu tư vốn vào doanh nghiệp theo từng hình thức đầu tư; xác định rõ những ngành, lĩnh vực nhà nước không tham gia hoặc tham gia ở mức độ nhất định; quy định rõ những lĩnh vực nhà nước cần giữ vốn và đẩy nhanh những lĩnh vực cần thoái vốn nhà nước tại doanh nghiệp;
Đề nghị bổ sung quy định việc đầu tư vào địa bàn, vùng lãnh thổ khó khăn, đặc biệt khó khăn đồng thời đề nghị bổ sung quy định về cổ phần hóa làm cơ sở đẩy nhanh quá trình tái cơ cấu các DNNN, thực hiện đa sở hữu nhưng nhà nước vẫn phải giữ cổ phần chi phối.
Có ý kiến cho rằng đối với doanh nghiệp khác thuộc diện nhà nước không cần duy trì, nắm giữ cổ phần vốn góp chi phối thì nhà nước sẽ không đầu tư, bổ sung vốn khi đã thu hút được các nhà đầu tư Việt Nam và nước ngoài tham gia.
Quốc hội tham gia giám sát
Nhấn mạnh nội dung giám sát hoạt động đầu tư vốn nhà nước trong dự thảo Luật, Phó Chủ tịch QH Huỳnh Ngọc Sơn cho rằng Luật phải chỉ rõ cơ quan nào sẽ thực hiện nhiệm vụ này, cơ chế giám sát ra sao và cơ chế xử lý “hậu giám sát” như thế nào.
Tại kì họp QH thứ 7 vừa qua, đã có một số ý kiến đề nghị làm rõ chủ thể giám sát là Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội hay Hội đồng Dân tộc? Vai trò của QH đối với việc giám sát vốn nhà nước đầu tư vào doanh nghiệp hiện nay quá mờ nhạt nên các ĐB đề nghị tăng cường vai trò của Quốc hội đối với việc giám sát toàn bộ vốn nhà nước đầu tư vào doanh nghiệp, quy định rõ thẩm quyền của Quốc hội trong việc bố trí nguồn ngân sách nhà nước tại các doanh nghiệp theo định kỳ hằng năm.
