San hô bị tẩy trắng và chết khắp Côn Đảo

Hiện, nhiều vùng biển ven bờ Côn Đảo đang xảy ra hiện tượng san hô bị tẩy trắng chết hàng loạt. Nguyên nhân bước đầu được xác định do đợt El Nino trong tháng 4 - 5 vừa qua làm nước biển tầng đáy nóng lên.

Theo ông Nguyễn Văn Vững, Ban quản lý Vườn quốc gia Côn Đảo, trong đợt khảo sát các rạn san hô vùng biển vào ngày 28/5, các rạn san hô tại hầu hết các vùng biển đang bị tẩy trắng và chết với số lượng khá lớn.

“San hô tại các vịnh Côn Sơn, hòn Bảy Cạnh, Hòn Cau, vịnh Đầm Tre, Hòn Tre Nhỏ, Hòn Tre Lớn, Ông Đụng, Hòn Bà, Hòn Tài và Hòn Trứng… đều xảy ra tình trạng tẩy trắng và chết. Bước đầu chúng tôi xác định có thể do hiện tượng El Nino trong tháng 4 và 5 vừa diễn ra gay gắt”, ông Vững nhận định.

Theo ông Nguyễn Khắc Pho, Giám đốc Ban quản lý Vườn quốc gia Côn Đảo, nhiệt độ sống lý tưởng của san hô dao động từ 24 - 30 độ C. Trong khi đó, nhiệt độ nước tầng đáy của vùng biển Côn Đảo lên đến 32 độ C. Nhiệt độ này duy trì trong thời gian dài, có thể là nguyên nhân khiến san hô bị “bức tử”.

“Hiện tượng tẩy trắng san hô được kích hoạt bởi tình trạng bất thường về nhiệt độ nước khiến san hô trục xuất các loại tảo đầy màu sắc sống trong các mô của chúng và làm màu sắc biến mất. Nếu không có sự hỗ trợ của tảo trong việc cung cấp chất dinh dưỡng cho san hô, san hô không thể tồn tại”, ông Pho lý giải.

Nhiệt độ đại dương trong năm qua đã vượt ngoài tầm kiểm soát, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự sinh trưởng và phát triển của san hô. Tại Côn Đảo, tình trạng này cũng đã từng xuất hiện vào những năm 1998, 2010 và 2016. Nguyên nhân cũng được xác định do hiện tượng El Nino.

Sau đó, Vườn quốc gia Côn Đảo đã khảo sát và triển khai công tác phục hồi. Hiện, Ban quản lý Vườn quốc gia Côn Đảo kết nối Viện Hải dương học Nha Trang tổ chức phối hợp khảo sát, đánh giá cụ thể, chi tiết hơn về tình trạng này.

Tuy nhiên, tình trạng san hô bị tẩy trắng và chết tái diễn trở lại bị do nước biển ấm dần lên sẽ khiến nhiều công sức bảo tồn đa dạng sinh học biển thời gian qua có nguy cơ bị “xô đổ”. Giám đốc Ban quản lý Vườn quốc gia Côn Đảo cảnh báo, sự biến mất của các rạn san hô sẽ là "điểm ngoặt" quan trọng trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu. Hệ sinh thái biển đang bị ảnh hưởng nặng nề khi nhiệt độ nước biển đạt mức cao kỷ lục.

Sau khi đánh giá những tác động và nhiệt độ nước biển dần ổn định, Ban quản lý Vườn quốc gia Côn Đảo có thể tiến hành nuôi cấy san hô để khắc phục sự suy giảm san hô do biến đổi khí hậu.

Huyện Côn Đảo gồm 16 đảo lớn nhỏ nằm ngoài khơi tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, diện tích khoảng 76 km2, hơn 12.000 người. San hô ở đảo phát triển rất mạnh ở xung quanh Vườn quốc gia Côn Đảo, với diện tích khoảng 1.500 ha với 360 loài.

San hô không chỉ đóng góp vào sự đa dạng của hệ sinh thái biển, nghiên cứu khoa học mà còn đóng vai trò quan trọng trong ngành nuôi trồng hải sản và du lịch. Một trong những yếu tố thu hút khách đến huyện Côn Đảo là trải nghiệm lặn biển khám phá, ngắm san hô.

Những năm gần đây, dịch vụ lặn biển ngắm san hô được khách du lịch trong và ngoài nước ưa thích lựa chọn. Việc phát triển du lịch được Vườn quốc gia Côn Đảo gắn liền với những hoạt động giáo dục, bảo tồn đa dạng sinh học và bảo vệ môi trường biển.

Theo ông Nguyễn Văn Ngà, Trưởng phòng Du lịch sinh thái và Giáo dục môi trường, Ban quản lý Vườn quốc gia Côn Đảo, khách du lịch trước khi lặn ngắm san hô cũng được khuyến cáo không sử dụng các loại mỹ phẩm như kem chống nắng có các chất gây hại vì gây ảnh hưởng không tốt đến san hô. Đồng thời, mỗi lần lặn sẽ duy trì từ 15 - 20 phút với số lượng 1 - 3 người.

Không chỉ dừng ở việc lặn biển, nhiều du khách còn tham gia trải nghiệm nhặt rác dưới biển, gỡ lưới bám lên các rạn san hô, sinh vật biển…

"Việc lặn biển kết hợp nhặt rác giúp các học viên, du khách lặn thêm yêu môi trường biển. Trực tiếp nhìn thấy những tấm lưới ma, những vỏ lon giăng kín trên các rạn san hô khiến họ phải trăn trở và ý thức hơn trong việc bảo vệ môi trường biển”, ông Ngà cho hay.