Những người đàn ông buộc các bó lúa mì để vận chuyển ở Hu Dị, tỉnh Giang Tô, Trung Quốc, ngày 3/6/2018. Ảnh. Reuters.
Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA) thống kê sản lượng lúa mì của Trung Quốc đạt đỉnh trong giai đoạn 2019-20 ở mức 151,7 triệu tấn, tương đương với việc đủ cung ứng cho khoảng 435 ngày sử dụng.
Bắc Kinh duy trì khối lượng dự trữ lúa mì và gạo khổng lồ để đảm bảo an ninh lương thực cho 1,4 tỷ người, và sản lượng ngũ cốc gần đây đã dao động gần mức cao nhất mọi thời đại, được khuyến khích bởi giá mua ấn định.
Giá ngô Trung Quốc bắt đầu tăng vào năm ngoái, lần đầu tiên vượt giá lúa mì kể từ khi Bắc Kinh loại bỏ chương trình hỗ trợ giá và dự trữ ngô, khoảng 5 năm trước. Khoảng cách giữa giá ngô và giá lúa mì lớn nhất từ trước tới nay.
Điều đó dự kiến sẽ làm tăng lượng lúa mì làm thức ăn chăn nuôi trong những tháng tới khi Trung Quốc nỗ lực tái đàn lợn. Do đó, có vẻ như Bắc Kinh sẽ không chấp nhận bất kỳ điều gì làm cạn kiệt dự trữ lúa mì, ảnh hưởng tới mục đích của họ.
Một phần của sửa đổi lớn trong phát triển ngành nuôi lợn của Trung Quốc là loại bỏ việc sử dụng thực phẩm thừa làm thức ăn chăn nuôi, được một thành viên của Hội đồng ngũ cốc Hoa Kỳ ước tính khoảng 30 triệu tấn trong diễn đàn triển vọng của USDA đưa ra vào tháng trước.
Điều đó làm tăng nhu cầu về ngũ cốc thức ăn chăn nuôi ở một mức độ thậm chí còn lớn hơn cả việc phục hồi đàn lợn. Mối đe dọa tiềm tàng đối với dự trữ lúa mì và gạo dường như cũng thúc đẩy nhập khẩu nhiều hơn các nguyên liệu thức ăn chăn nuôi khác, chẳng hạn như ngô của Mỹ, mặc dù có rất ít động thái như vậy trong hơn một tháng qua.
Lúa mì
USDA hôm 9/3 đã cắt giảm lượng tồn kho lúa mì của Trung Quốc cuối kỳ 2020-21 xuống còn 150,4 triệu tấn, giảm 4,5 triệu so với ước tính của tháng trước và giảm gần 14 triệu so với dự báo của tháng 10/2020.
Điều đó khiến dự báo nguồn cung lúa mì thế giới giảm bất ngờ, mặc dù nguồn cung bên ngoài Trung Quốc đã tăng 1,5 triệu so với con số của tháng trước, phần lớn là do sản lượng tăng ở Úc. Sản lượng dự đoán 2020-21 của Trung Quốc hiện phản ánh nguồn cung ứng đủ cho 376 ngày sử dụng.
USDA nâng cao đáng kể các giả định về nguồn cung cấp lúa mì của Trung Quốc giai đoạn 2020-21 so với năm ngoái. Dự báo đó được đưa ra vào tháng 5/2020 ở mức 20 triệu tấn, giống như hai năm trước nhưng cao hơn một chút so với mức trung bình gần đây.
Nhưng cùng ngày 9/3, USDA giả định mức sử dụng lúa mì làm thức ăn chăn nuôi của Trung Quốc tăng lên 35 triệu tấn từ 30 triệu của tháng trước và 25 triệu trong tháng Giêng. Đó sẽ là một khối lượng lúa mì dành làm thức ăn chăn nuôi ở mức kỷ lục, và cũng sẽ chiếm tỷ trọng kỷ lục trong toàn bộ việc sử dụng lúa mì (ở mức 24%).
Chỉ một lượng nhỏ nhu cầu lúa mì của Trung Quốc sẽ được đáp ứng bằng nhập khẩu, mặc dù USDA tăng dự báo nhập khẩu giai đoạn 2020-21 trong bảy báo cáo liên tiếp. Con số này hiện được thiết lập để đạt mức cao nhất trong 25 năm là 10,5 triệu tấn, tăng so với dự đoán ban đầu là 6 triệu tấn.
Trung Quốc sẽ nhập nhiều ngô hơn?
Trung Quốc chỉ mới là nước nhập khẩu ngô trong top 10 thế giới chỉ vài năm trước, nhưng nước này sẽ dễ dàng đứng đầu danh sách đó vào năm 2020-21 trong bối cảnh nguồn cung trong nước thu hẹp và giá cao kỷ lục.
Dễ dàng nhận thấy mức giá cao kỷ lục, nhưng tình trạng tồn kho là một bí ẩn. Không ai trong ngành biết mức cung chính xác của Trung Quốc, liệu họ có giảm đáng kể hay tại sao lại như vậy.
Nhưng các con số của USDA đơn giản không ảnh hưởng đến giá cả. Kể từ khi Bắc Kinh cắt giảm hỗ trợ ngô, USDA cho thấy lượng dự trữ ngô Trung Quốc để sử dụng đã giảm vài phần trăm mỗi năm kể từ 93% của giai đoạn 2015-16 và nó sẽ chỉ đạt 68% trong giai đoạn 2020-21, mức thấp nhất trong 7 năm.
Giá ngô giao sau của Trung Quốc tăng mạnh nhất vào cuối năm 2020, đã tăng hơn 40% so với mức của một năm trước đó và sau đó chỉ tăng 3% trong hai năm trước đó.
Bảng cân đối của USDA không cung cấp lý giải rõ ràng về việc giá có thể tăng vọt như thế nào vì tổng lượng dự trữ vẫn ở mức gần 200 triệu tấn và không thay đổi nhiều so với cùng kỳ năm trước. Điều đó chắc chắn sẽ gợi ý rằng có đủ nguồn cung cấp để chuyển nhiều ngô hơn nữa thay vì lúa mì vào làm thức ăn chăn nuôi nếu cần.
Nhập khẩu rõ ràng sẽ thuận lợi vì chúng có giá rẻ hơn đáng kể so với nguồn cung trong nước. Trung Quốc hầu như không mua bất kỳ ngô nào của Mỹ kể từ mức 5,85 triệu tấn đáng kinh ngạc mà họ giành được chỉ trong 4 ngày vào cuối tháng 1, mặc dù họ đã mua ít nhất 18,7 triệu tấn để giao trong năm 2020-21.
Bắc Kinh bày tỏ sự cần thiết phải đa dạng hóa các nhà cung cấp của mình, và có một số tiềm năng chưa được khai thác ở Nam Mỹ. Dữ liệu xuất khẩu chính thức của Brazil cho thấy nhà xuất khẩu ngô số 2 đã không tăng vận chuyển ngô sang Trung Quốc kể từ năm 2016 và thị trường tỷ dân cũng không nằm trong danh sách khách hàng của Argentina.
Úc may mắn có một vụ thu hoạch ngũ cốc bội thu trong năm 2020-21 sau vài năm hạn hán liên tục, làm tăng thêm các lựa chọn của Trung Quốc. Giải quyết tranh chấp thương mại với người Úc, dù là lâu dài hay tạm thời, có vẻ như là một con đường dễ dàng để Bắc Kinh theo đuổi nếu tình hình nguồn cung thực sự nghiêm trọng.
