Cánh đồng hạt cải dầu gần Evenley, Vương quốc Anh, ngày 21/4/2020.
Sự khan hiếm hạt cải dầu, loại cây hoa vàng được chế biến để làm dầu nấu ăn, nhiên liệu diesel sinh học và bột protein cho gia súc xảy ra đồng thời với việc nguồn cung đậu tương, hướng dương và dầu cọ giảm.
Do đó, hạt có dầu là nhân tố chính khiến chỉ số giá lương thực thực phẩm toàn cầu của Liên hợp quốc đạt mức cao nhất trong 6,5 năm qua, khiến một số chính phủ như Nga áp đặt các biện pháp nhằm hạn chế xuất khẩu ngũ cốc.
Theo Hội đồng ngũ cốc quốc tế, vụ thu hoạch kém ở Canada và châu Âu cũng đã thắt chặt nguồn cung với lượng dự trữ do các nhà xuất khẩu lớn nắm giữ giảm mạnh, xuống mức thấp nhất trong 8 năm vào cuối mùa vụ 2020/21 hiện tại.
Giá hạt cải dầu tại châu Âu đang bùng nổ, với giá Euronext giao sau đạt mức cao kỷ lục 528,75 euro (629,05 USD)/tấn vào đầu tuần, tăng khoảng 40% kể từ đầu vụ vào ngày 1/7/2020.
Nguồn cung có sẵn của cải dầu canola, một loạt các loại hạt cải dầu, ở nhà xuất khẩu hàng đầu Canada, giảm đặc biệt mạnh, thúc đẩy giá hợp đồng tương lai của Canada tăng vọt lên mức cao kỷ lục trong tháng trước.
Uros Vukov, một nhà môi giới hàng hóa tại StoneX ở Montreal, cho biết: “Thật sự là thiếu hụt cực lớn về nguồn cung".
Tại Trung Quốc, tồn kho thấp, giá dầu hạt cải tương lai ở mức kỷ lục trên Sàn giao dịch hàng hóa Trịnh Châu và căng thẳng chính trị với Canada đã tạo cơ hội cho các nhà xuất khẩu châu Âu.
Các thương nhân báo cáo doanh số bán dầu hạt cải của Liên minh châu Âu sang Trung Quốc khoảng 200.000-300.000 tấn trong những tháng tới.
Điều đó sẽ đánh dấu sự tăng tốc hơn nữa trong các chuyến hàng dầu hạt cải của EU đến Trung Quốc, vốn đã tăng khoảng 40% cho đến thời điểm này, đạt khoảng 130.000 tấn.
“Được thúc đẩy bởi sự tăng giá của dầu đậu nành và dầu cọ, và thực tế là tồn kho dầu và chất béo trong nước cũng ở mức thấp, giá dầu hạt cải được kỳ vọng sẽ tiếp tục duy trì mức cao", Wang Yujie, nhà phân tích dầu ăn tại Orient Futures cho biết.
Nhu cầu của Trung Quốc đã góp phần làm gia tăng hoạt động nghiền hạt cải dầu của EU, đạt khối lượng kỷ lục trong tháng 1, thống kê của Tập đoàn công nghiệp dầu thực vật Fediol cho biết.
Vụ mùa bội thu của Úc
Đối với các thương gia ở châu Âu, giá dầu thực vật tăng vọt, với giá dầu hạt cải dầu ở Rotterdam ở mức cao nhất trong 10 năm, đã khiến việc bán dầu có lãi.
“Giá hạt giống cao nhưng giá dầu cũng vậy", một thương nhân châu Âu nói. “Việc tiêu thụ sẽ bị thắt chặt trong khi nguồn cung thấp. Câu hỏi hiện tại là bao giờ nguồn cung cấp của Úc sẽ đến”.
Một vụ thu hoạch hạt cải dầu bội thu của Úc dự kiến sẽ cung cấp một lượng lớn hàng nhập khẩu cho châu Âu trong những tháng tới, khi nguồn cung từ Canada và Ukraine cạn kiệt.
Công ty phân tích Oil World dự báo Úc có thể xuất hơn 2 triệu tấn sang EU trong khoảng thời gian từ tháng 1 đến tháng 7, góp phần vào mức nhập khẩu kỷ lục của EU trong năm 2020/21.
Sự phát triển ở các loại hạt có dầu khác cũng có thể làm giảm căng thẳng trong hạt cải dầu.
Sự xuất hiện của một vụ thu hoạch đậu tương Nam Mỹ bị trì hoãn do thời tiết, dự kiến sẽ tăng diện tích trồng hạt có dầu vào mùa xuân ở Bắc Mỹ và khu vực Biển Đen, và sản lượng dầu cọ được cải thiện có thể hạn chế sự quan tâm đến hạt cải dầu khan hiếm.
Tại Trung Quốc, việc tăng giá cao hơn so với các loại dầu ăn khác sẽ hạn chế tiêu thụ dầu hạt cải, ông Wang nói, đồng thời cho biết thêm mối quan hệ với Canada, vốn đã trở nên tồi tệ sau vụ bắt giữ một giám đốc điều hành của Huawei, sẽ tiếp tục ảnh hưởng đến nhập khẩu hạt cải dầu.
Tuy nhiên, giống như ở các thị trường hạt có dầu khác, giá hạt cải dầu dự kiến sẽ không giảm mạnh trở lại khi các vấn đề về nguồn cung tràn sang mùa vụ tới.
Nông dân Canada đang mở rộng diện tích trồng hạt cải dầu. Nhưng một vụ mùa năm 2021 có khả năng lớn hơn sẽ chỉ có sau khi các kho dự trữ đã giảm xuống mức thấp nhất trong 8 năm dự kiến vào cuối mùa vụ này, theo một ước tính chính thức.
Một chiến dịch gieo hạt cải dầu bị ảnh hưởng bởi hạn hán ở Ukraine và EU đã làm giảm đi triển vọng sản xuất ở châu Âu, và giá cây trồng mới của EU ở mức cao nhất trong nhiều năm trên 400 euro.
“Tiềm năng tăng giá vẫn còn rất nhiều vì chặng đường đến vụ thu hoạch tiếp theo vẫn còn dài”, Công ty chuyên tư vấn nông nghiệp Agritel phân tích.
