Guillermo Mendoza Peraza, 55 tuổi, làm nghề trồng thuốc lá từ khi còn nhỏ. Ảnh: AFP.
Yurisniel Cabrera, 35 tuổi, là một nông dân trồng thuốc lá thế hệ thứ tư, kiếm sống từ những chiếc lá dùng để làm những điếu xì gà huyền thoại của Cuba.
Khách hàng có thể bỏ ra hơn 10 USD chỉ để mua một điếu xì gà, nhưng trong nhiều tháng lao động của mình, Cabrera chỉ kiếm được vài trăm USD từ vụ thu hoạch năm ngoái.
Năm nay, triển vọng thậm chí còn ảm đạm hơn. Bị Mỹ cấm vận và đối mặt với cuộc khủng hoảng kinh tế tồi tệ nhất trong gần ba thập kỷ, Cuba đang cạn kiệt phân bón và thuốc trừ sâu.
Vụ thu hoạch "không đủ chất lượng", Cabrera thở dài khi cho AFP xem xung quanh vụ mùa của mình giữa những ngọn đồi tròn trịa được mệnh danh là những con quái vật nằm rải rác trên thung lũng Vinales màu mỡ ở phía tây Cuba.
“Cây thuốc lá thiếu phân bón và thuốc trừ sâu”, anh nói khi dùng tay để nhấc một đống lá thuốc lá đang được sấy khô đặt lên trên một chiếc máy cuốn bằng gỗ trong một "xưởng sản xuất" mộc mạc cũng bằng gỗ.
Giống như những nông dân khác ở tỉnh Pinar del Rio, nơi sản xuất 65% sản lượng thuốc lá của Cuba, Cabrera bán 95% sản lượng của mình cho cơ quan nhà nước Tabacuba.
Những gì còn lại là để sử dụng riêng.
Nhà nước định giá
Ở Cuba, chính phủ cung cấp thuốc trừ sâu và phân bón cho các hợp tác xã do nhà nước điều hành, và ấn định mức giá mà nông dân có thể mua được.
Tabacuba xác định giá phải trả cho thuốc lá của nông dân, dựa trên chất lượng.
Thu hoạch thuốc lá của Cuba đã giảm từ 32.000 tấn trong năm 2017 xuống còn 25.800 vào năm 2020 và có thể sẽ chỉ đạt 22.000 tấn trong vụ này. Ảnh: AFP.
“Tôi phải mua tất cả sản phẩm từ chính quyền”, nông dân Livan Aguiar, 49 tuổi, đến từ khu định cư San Juan và Martinez, gần Vinales, giải thích.
"Chính quyền đưa cho tôi phân bón, thuốc diệt nấm... vào cuối vụ thu hoạch, chính quyền sẽ tính tổng mọi thứ đã cung cấp cho tôi", anh nói trong khi cắt thuốc lá trên mảnh đất mà anh sử dụng theo diện thu hồi của tiểu bang.
Giống như Cabrera, Aguiar lo ngại về tác động của việc thiếu phân bón sẽ ảnh hưởng đến năng suất và thu nhập của mình trong mùa này.
Giám đốc điều hành Tabacuba, Pavel Noe Caseres, giải thích rằng việc nhập khẩu hóa chất nông nghiệp trong vụ mùa này rất "phức tạp", do tắc nghẽn hậu cần do đại dịch Covid-19 gây ra và các lệnh cấm vận của Hoa Kỳ đang diễn ra.
Dưới lệnh trừng phạt và đối mặt với cuộc khủng hoảng kinh tế tồi tệ nhất trong gần ba thập kỷ, Cuba đang thiếu phân bón và thuốc trừ sâu cho vụ thu hoạch thuốc lá quan trọng của mình. Ảnh: AFP.
Ông cho biết sản lượng thu hoạch đã giảm từ 32.000 tấn năm 2017 xuống còn 25.800 tấn vào năm 2020 và có thể sẽ chỉ đạt 22.000 tấn trong mùa vụ này.
Tác động chủ yếu sẽ là đối với người tiêu dùng trong nước, vì đất nước có đủ thuốc lá dự trữ để sản xuất xì gà xuất khẩu trong hai năm, Caseres nói thêm.
Thuốc lá là mặt hàng xuất khẩu nông sản chính của Cuba.
Cabrera và gia đình anh đã gieo 25.000 cây cho vụ mùa bắt đầu từ tháng 10 năm ngoái và kết thúc vào tháng 5.
Từ đó, anh hy vọng sẽ thu được ít hơn 550 kg (khoảng 1.200 pound) lá thuốc - gần một nửa sản lượng của năm ngoái.
Vào năm 2021, anh chỉ kiếm được hơn 80.000 peso - khoảng 3.320 USD theo tỷ giá hối đoái chính thức nhưng chỉ khoảng 800 USD trên thị trường chợ đen.
Năm nay khả năng số tiền kiếm được sẽ còn ít hơn. Vì vậy, Cabrera và gia đình của anh sẽ tìm đến các loại cây trồng bổ sung khác gồm ngô và các loại thực phẩm khác, và họ trồng ở bên cạnh cây thuốc lá để sinh tồn.
Giống như cha, ông nội và ông cố của mình trước đó, Cabrera chữa bệnh bằng lá thuốc sau khi đã được phơi khô, theo một cách pha chế đặc biệt bao gồm lá ổi, mật ong và rượu rum trộn vào nước.
Đó là một quá trình lâu dài, đòi hỏi những kĩ năng thành thạo, nhờ đó mà anh có thể kiếm thêm được một phần tiền nhỏ nữa.
