Bán giống không nằm trong danh mục
Ông Trần Thanh Hiệp, Chánh thanh tra Sở NN-PTNT An Giang, cho biết: Hiện nay, diện tích sạ giống lúa Thiên Đàng (OM RUMA) của nông dân trên địa bàn tỉnh An Giang có sự gia tăng.
Cụ thể, vụ thu đông (TĐ) năm 2019 với diện tích 72,3ha, đến vụ đông xuân (ĐX) 2019-2020 là 296,5ha (27 hộ nông dân), tập trung tại các huyện Thoại Sơn, Tri Tôn, Tịnh Biên, Châu Phú và TP Long Xuyên.
Tuy nhiên, giống lúa này chưa được cơ quan có thẩm quyền cấp phép, công ty đã tự ý ký kết với nông dân trong tỉnh để sản xuất, sau đó thu mua lúa nguyên liệu về phơi sấy, đóng bao lúa giống “Thiên Đàng” để tiếp tục quảng bá, cung cấp cho các hộ dân khác gieo sạ nhằm mở rộng diện tích ở các vụ tiếp theo.
Trước đó vào ngày 25/2/2020, Đoàn kiểm tra chất lượng vật tư nông nghiệp thuộc Sở NN-PTNT An Giang đã làm việc với Giám đốc Công ty TNHH Giống lúa Thiên Đàng, địa chỉ số 24, quốc lộ 1A, ấp Phú Thạnh, xã Tân Phú Thạnh, tại huyện Châu Thành (Hậu Giang).
Qua làm việc, công ty xác nhận giống lúa Thiên Đàng chưa được cơ quan có thẩm quyền cấp phép. Ngoài ra, theo thông tin từ nông dân huyện Tri Tôn và Tịnh Biên cung cấp, trồng lúa giống Thiên Đàng bị nhiễm đạo ôn và một số đối tượng dịch hại khác như muỗi hành, sâu lá… trong đó đạo ôn bị nhiễm nặng, không giống như khuyến cáo của công ty.
Như vậy, việc sản xuất, kinh doanh giống lúa này sẽ ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp của tỉnh, gây thiệt hại cho nông dân. Đồng thời các tổ chức, cá nhân sản xuất giống lúa này đã vi phạm các hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động trồng trọt tại Khoản 1, Điều 9, Luật Trồng trọt, vi phạm quy định về quản lý giống cây trồng và bị xử lý theo Nghị định 31/2016/NĐ-CP.
Riêng bà con nông dân sử dụng giống này để gieo sạ, vi phạm tại Khoản 1, Điều 61, Luật Trồng trọt về yêu cầu sử dụng trang thiết bị và vật tư nông nghiệp trong canh tác.
Tăng cường kiểm soát chất lượng giống
Để kiểm soát chặt chẽ và kịp thời ngăn chặn các hành vi vi phạm trong hoạt động sản xuất, kinh doanh giống lúa trên địa bàn tỉnh nhằm phòng ngừa thiệt hại xảy ra đối với người dân, ngày 2/3, ông Nguyễn Sĩ Lâm, GĐ Sở NN-PTNT An Giang có ra văn bản đề nghị UBND các huyện, thị, thành phố chỉ đạo các cơ quan chuyên môn, UBND xã, phường, thị trấn đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến các quy định của pháp luật về sản xuất, kinh doanh giống cây trồng.
Đồng thời, công khai giống lúa Thiên Đàng chưa có tên trong danh mục giống cây trồng được phép sản xuất, kinh doanh tại Việt Nam nên việc sử dụng giống này gieo trồng là vi phạm pháp luật.
Bên cạnh đó, tiến hành rà soát, thống kê tình hình sản xuất nông nghiệp, trong đó có giống lúa Thiên Đàng (OM RUMA), gửi báo cáo về Sở thông qua Chi cục Trồng trọt và BVTV để tổng hợp, báo cáo Sở. Tăng cường kiểm tra, kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân có hành vi sản xuất, kinh doanh giống lúa không rõ nguồn gốc, xuất xứ.
Trong công văn, người đứng đầu Sở NN-PTNT An Giang cũng đề nghị Phòng An ninh kinh tế (Công an tỉnh An Giang) tham mưu, đề xuất Công an tỉnh để thông tin phương thức hoạt động của Công ty TNHH Giống lúa Thiên Đàng và Công ty TNHH Lúa gạo Lạc Hồng đến Công an huyện, thị, thành biết nhằm tăng cường các biện pháp quản lý.
Đồng thời, tiếp tục phối hợp với các cơ quan, ban ngành liên quan xác minh, làm rõ hành vi vi phạm của 2 công ty trên trong việc sản xuất, phân phối giống lúa Thiên Đàng để xử lý.
2 triệu đồng/kg lúa giống?
Ông Nguyễn Văn Hiền, Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và BVTV An Giang, cho biết: Qua điều tra sơ bộ giống lúa Thiên Đàng (OM RUMA) được mang về từ Thái Lan, tự nhân giống và cung cấp cho nông dân với giá bán ban đầu 2 triệu đồng/kg và hiện nay đã giảm còn 50.000 đồng/kg.
Giống lúa này do ông Bùi Tuấn Kiệt mang về và trao cho con trai là ông Bùi Thoại Anh, hiện là Giám đốc Công ty TNHH Giống lúa Thiên Đàng làm công tác thương mại. Ngoài ra, còn có Công ty TNHH Lúa gạo Lạc Hồng, do bà Dương Thị Chín Lùn làm Giám đốc, có hoạt động thương mại tại tổ 2, ấp Nam Huề, xã Bình Thành, huyện Thoại Sơn (An Giang).
Kết quả rà soát, theo dõi diện tích sản xuất và ghi nhận diễn biến của các đối tượng dịch hại trên giống Thiên Đàng trong vụ TĐ năm 2019, tổng diện tích sản xuất giống lúa trên địa bàn An Giang là 72,3ha, gieo trồng tại 3 huyện Tri Tôn, Tịnh Biên và Thoại Sơn. Năng suất trung bình từ 4,0 – 4,8 tấn/ha (năng suất lúa tươi).
Công ty Thiên Đàng là đơn vị cung cấp giống lúa và thực hiện bao tiêu sản phẩm thông qua hợp đồng liên kết sản xuất và tiêu thụ nông sản, hợp đồng không có xác nhận của bên thứ ba là cơ quan chuyên môn hay UBND xã. Giá bán giống là 50.000 đồng/kg, thu mua lại với giá từ 7.000 – 10.000 đồng/kg.
Riêng vụ ĐX năm 2019 – 2020, tổng diện tích sản xuất giống lúa Thiên Đàng đã tăng lên 296,5ha, gieo trồng tại 5 huyện Tri Tôn, Tịnh Biên, Thoại Sơn, Châu Phú và Long Xuyên...
Theo Sở NN-PTNT An Giang, nhằm giúp bà con nông dân nâng cao nhận thức, không tiếp tục gieo trồng giống lúa nêu trên, tránh thiệt hại xảy ra trong sản xuất (nếu có), dự kiến hôm nay ngày 5/3/2020 Thanh tra Sở NN-PTNT An Giang sẽ tiếp tục làm việc với Công ty Thiên Đàng để xử lý theo quy định của pháp luật.
Quảng bá rầm rộ trên mạng xã hội, sao không bị tuýt còi
Trên trang mạng Youtube, giống lúa Thiên Đàng được quảng bá hết sức rầm rộ. Nhiều người trong Clip phát biểu rằng, Việt Nam có rất nhiều giống lúa, nhưng chưa thấy giống lúa nào ngon cơm và kỳ lạ như vậy, gạo ăn có mùi sữa rất đặc biệt…
Theo Clip, vào tháng 11/2018, ông Bùi Tấn Kiệt (Ba Lực) đã “thỉnh” 2kg lúa giống từ Thái Lan về Việt Nam gieo trồng, ông chính là người "sáng lập" ra giống lúa Thiên Đàng. Bắt đầu chỉ với 2kg lúa giống nay đã phát triển nhanh đến chóng mặt tại nhiều tỉnh thành vùng ĐBSCL như An Giang, Kiên Giang, Cần Thơ...
Đặc biệt, giám đốc Công ty TNHH giống lúa Thiên Đàng Bùi Thoại Anh là một thiếu niên mặc áo vest phát biểu khá trơn tru về những ưu việt của giống lúa này.