Sống khổ ở nghĩa trang TP Vĩnh Yên

Nghĩa trang TP Vĩnh Yên, (hay còn gọi là nghĩa trang cây số 4) xây dựng vào khoảng năm 2002 nằm ở xã Định Trung, TP Vĩnh Yên, tỉnh Vĩnh Phúc. Rộng tới 12 ha nhưng hiện tại nghĩa trang này lâm vào tình trạng quá tải, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống người dân xung quanh.

Khách đến nhà không dám uống nước

Người dân thôn Tấm (xã Định Trung), dẫn chúng tôi đi một vòng quanh nghĩa trang TP Vĩnh Yên. Họ kể, khi mới qui hoạch xây dựng, các ngôi mộ đều theo một hướng “đầu gối sơn, chân đạp thủy”, hàng lối so le nhau khá đẹp, lại cách nhà dân khá xa. Còn bây giờ, mồ mả san sát, ken kín, hầu như chẳng còn chỗ trống nào. Nhiều gia đình nằm sát sạt những ngôi mộ mới đắp, cứ như thể sống chung với người chết vậy.

Một cơn mưa đêm trước đã kéo theo nhiều vòng hoa ập vào ruộng vườn người dân. Nhưng hơn hết là nỗi lo “chết không có đất chôn”. “Nghĩa trang chật ních rồi. Nhiều gia đình ông bà, bố mẹ nằm mỗi người một nơi, muốn qui tập lại gần nhau để tiện bề hương khói, đỡ bị thất lạc nhưng không còn đất nữa. Mấy năm nay, để tiết kiệm đất, BQL nghĩa trang Vĩnh Yên xây các phần mộ để sẵn, mỗi ngôi chỉ được tầm 2m² nhưng bây giờ cũng đã hết. Không còn một tấc, cả thành phố tập trung về đây, đất nào mà kham cho nổi”, ông Bạch Văn Trung, Trưởng BQL nghĩa trang Vĩnh Yên phân tích.

Ông Hoàng Văn Cường, trưởng thôn Tấm (xã Định Trung) cho biết: Thực trạng nghĩa trang TP bị quá tải dẫn đến môi trường ô nhiễm, ruộng vườn, đất đai cũng không sản xuất được. Chúng tôi nhiều lần kiến nghị chuyển nghĩa trang xa khu dân cư nhưng chưa thấy gì.

Thôn Tấm có 89 hộ dân. Từ khi xây dựng nghĩa trang TP Vĩnh Yên mồ mả cứ lấn dần rồi bao bọc, co hẹp đời sống người dân. Bây giờ, cả thôn nằm lọt thỏm giữa bốn bề mồ mả. Những cơn sốt đất xây mộ biến nghĩa trang TP Vĩnh Yên trở nên quá chật chội. Mồ mả lấn vào cả vườn của nhiều gia đình trong thôn.

Trong khi ở các khu vực lân cận người dân đã sử dụng nước máy để sinh hoạt thì thôn tấm vẫn dùng nước giếng khoan. “Nhiều gia đình khi khoan giếng ngửi thấy nước có mùi tanh, khó chịu khủng khiếp. Ai cũng nghĩ dùng nước giếng khoan cạnh nghĩa trang sẽ bị bệnh tật nhưng vẫn phải dùng”, trưởng thôn Cường nói giọng rất rùng rợn.

Ông Vân còn kể rằng, bản thân ông đã từng chứng kiến một số trường hợp cả gia đình quỳ khóc lóc bên phần mộ người lạ mà cứ tưởng đó là mộ của bố mẹ mình. Mãi đến khi cải táng, phát hiện nhiều vật dụng khi chôn cất không có mới biết là nhầm. “Đất nghĩa trang bị quá tải, không thể qui hoạch nên những trường hợp mộ bị thất lạc xẩy ra thường xuyên. Chỉ cần một thời gian không lên thăm nom mồ mả thì rất dễ bị thất lạc do đất nghĩa trang bây giờ không còn nữa, các ngôi mộ nằm rải rác chứ không qui tập được gần nhau.

Dân ở đây bây giờ nhiều nhà có người chết nhưng không vào được nghĩa trang Vĩnh Yên mà phải đi sang các vùng lân cận mua đất xây mồ mả. Một số trường hợp chọn cách hỏa táng để tiết kiệm đất, nhưng do tỉnh Vĩnh Phúc chưa có Đài hóa thân hoàn vũ nên phải di chuyển thân nhân xuống Hà Nội. Rất khổ và nhiều bất cập lắm”, ông Vân than.

Trao đổi với chúng tôi, ông Dương Đức Sơn, Phó Chủ tịch UBND xã Đức Sơn thẳng thắn nhìn nhận: Người dân sống cạnh nghĩa trang khổ thật, nguồn nước ô nhiễm thật, nghĩa trang Vĩnh Yên quá tải rồi, hiện chưa biết xử lý theo hướng nào.
Theo ông Sơn, TP Vĩnh Yên từng có ý định mở rộng nghĩa trang nhưng khó thực hiện bởi quỹ đất gần như đã hết, nếu mở rộng phải thu hồi ruộng của người dân thôn Tấm. “Nếu mở rộng, người dân vừa mất ruộng vừa chịu ô nhiễm nặng nề hơn. Một khi đưa mồ mả xuống ruộng thì nguồn nước sinh hoạt chắc chắn càng bị ảnh hưởng”, ông Sơn nói.

Nghĩa trang TP Vĩnh Yên đã quá tải
 

Sẽ đóng cửa và xây dựng Công viên nghĩa trang

Trước bức xúc và nguyện vọng của người dân sống xung quanh nghĩa trang TP Vĩnh Yên, chính quyền TP Vĩnh Yên và tỉnh Vĩnh Phúc đều khẳng định yêu cầu bức thiết hiện nay là cần phải mở rộng nghĩa trang hoặc xây dựng khu nghĩa trang mới.

Ông Lê Đức Dũng, Phó Chủ tịch thường trực TP Vĩnh Yên khẳng định: Trước kia nghĩa trang TP Vĩnh Yên chỉ rộng chừng 4 ha, sau khi tái lập tỉnh, trước nhu cầu ngày càng lớn của người dân, TP Vĩnh Yên đã đề nghị UBND tỉnh Vĩnh Phúc mở rộng lên thành 12 ha.  Mặc dù vậy, do dân số phát triển nhanh từ 3,7 vạn người lên 13 vạn nên nghĩa trang cây số 4 bị quá tải. Hiện TP đã có qui định dừng các hoạt động chôn cất ở nghĩa trang này do không còn đất nữa.

Được biết, theo dự kiến ban đầu, TP Vĩnh Yên có dự án mở rộng nghĩa trang Vĩnh Yên, tuy nhiên phương án này chỉ mang tính chất “chữa cháy”, bởi theo lời ông Dũng, hiện quỹ đất chỉ cho phép mở rộng thêm một vài ha, đủ phục vụ nhu cầu người dân trong vòng một vài năm là cùng. Mặt khác, các dự án phát triển đô thị hiện nay yêu cầu cần phải di dời các nghĩa trang xen kẹt, nằm rải rác ở các khu vực trong dân tập trung, qui tập về nghĩa trang chung của TP. Vì vậy, cho dù có mở rộng thêm nghĩa trang cây số 4 hiện nay thì cũng không thể đáp ứng đủ nhu cầu bức thiết của người dân.

Theo ông Dũng, UBND tỉnh Vĩnh Phúc và TP Vĩnh Yên cần phải thực hiện chính sách xã hội hóa việc xây dựng các khu nghĩa trang nhằm thu hút các nhà đầu tư xây dựng mô hình “Công viên nghĩa trang”, giống với cách làm ở các TP lớn như Hà Nội, TP HCM, Đà Nẵng…

Chung quan điểm với ông Dũng, ông Nguyễn Văn Chúc – Phó Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Phúc khẳng định: Quan điểm của tỉnh Vĩnh Phúc là không mở rộng nghĩa trang TP Vĩnh Yên. Lý do là vì quỹ đất còn lại ở khu vực núi Trống sẽ được qui hoạch đô thị và có thể đưa vào phục vụ mục đích du lịch. Phải tính toán địa điểm xây dựng nghĩa trang mới hợp lý để làm sao có thể vừa phục vụ nhu cầu người dân TP Vĩnh Yên vừa phục vụ người dân trong tỉnh.

Đặc biệt, yêu cầu cấp thiết là cần phải xây dựng Nhà tang lễ và Đài hóa thân hoàn vũ để phục vụ nhu cầu ngày càng lớn của người dân. Theo quan điểm của tôi, mô hình Công viên nghĩa trang là rất tốt. Tỉnh Vĩnh Phúc từng có qui hoạch Công viên nghĩa trang ở khu vực Tam Đảo nhưng chưa thực hiện được. Với thực trạng cấp bách hiện nay, tỉnh Vĩnh Phúc đang phải đi mượn nhà tang lễ của Bệnh viện 109 thì nhu cầu bức thiết là cần phải xây dựng một khu nghĩa trang công viên, có Nhà tang lễ, có Đài hóa thân hoàn vũ đàng hoàng để phục vụ nhu cầu người dân. Sắp tới tỉnh Vĩnh Phúc sẽ có chủ trương, điều chỉnh quy hoạch đô thị, quy hoạch đất đai và kêu gọi các DN đầu tư lĩnh vực xây dựng nghĩa trong trong tiến trình xã hội hóa lĩnh vực này.