Thực phẩm của con người cũng chứa năng lượng. Loài người tồn tại và phát triển được cũng nhờ nguồn năng lượng từ thực phẩm. Nhưng không phải thực phẩm nào cũng chứa năng lượng phù hợp cho con người.
Thực phẩm nào chứa năng lượng phù hợp là thực phẩm tốt, thực phẩm nào chứa nguồn năng lượng không phù hợp là thức ăn không tốt. Thức ăn tốt cho ta sức khỏe tốt và thức ăn không tốt cho ta sức khỏe xấu. Điều quan trọng là chúng ta phải nhận biết thức ăn nào có lợi cho sức khỏe mà sử dụng nó.
Hạt cốc là thức ăn tốt cho con người và gạo lức là thức ăn tốt cho người Việt. Hạt cốc bao gồm gạo, nếp, bo bo, hạt kê, bắp, lúa mì, lúa mạch, hắc mạch, kiều mạch, tam giác mạch... Gạo thì có gạo lứt và gạo xát trắng. Vậy gạo nào tốt hơn? Gạo lức có nhiều năng lượng tốt trong khi gạo xát trắng chứa nhiều năng lượng không tốt. Thực hành sau đây cho biết tại sao như vậy. Đem hạt gạo lức gieo xuống đất rồi tưới nước, hạt gạo sẽ nảy mầm và trở thành cây lúa (sống).
Trong khi đó, đem hạt gạo xát trắng cũng gieo xuống đất và tưới nước, hạt gạo xát trắng không nảy mầm mà thối rữa thành đất (chết). Qua đây cho thấy hạt gạo lứt chứa nhiều năng lượng sinh khí, trong khi đó hạt gạo xát trắng chứa nhiều năng lượng tử khí. Mọi người đều biết năng lượng sinh khí tốt hơn năng lượng tử khí. Sử dụng nhiều năng lương sinh khí giúp cơ thể khỏe mạnh và sử dụng nhiều năng lượng tử khí sẽ làm cơ thể suy kiệt.
Xét về Âm Dương, hạt gạo lức là quân bình âm dương nhờ toàn phần, trong khi đó hạt gạo xát trắng mất quân bình âm dương vì chỉ còn lõi tinh bột. Đây là điều rất quan trọng trong việc phân định thức ăn tốt hay xấu.
Theo Đông y, cơ thể khỏe mạnh là cơ thể quân bình âm dương; cơ thể bệnh tật là cơ thể mất quân bình âm dương, hoặc là thiên âm hoặc là thiên dương hoặc loạn âm loạn dương; trong khi đó chữa bệnh là lập lại quân bình âm dương cho cơ thể. Ứng dụng đặc tính này các vị thầy thuốc Đông y thường sử dụng thuốc có đặc tính âm để chữa các bệnh có đặc tính dương và ngược lại sử dụng các vị thuốc dương để chữa các bệnh mang tính âm.
Trường hợp bệnh loạn âm loạn dương, thì thầy thuốc phải giỏi và khéo léo phối hợp các vị thuốc với nhau. Gạo lức mang tính quân bình do đó nó có khả năng đưa cơ thể chúng ta về quân bình dễ dàng nhất mà không sợ bị lố nếu chúng ta sử dụng gạo lức. Tiên sinh Ohsawa, người sáng lập phương pháp thực dưỡng, nói ăn 100% gạo lức (hạt cốc) là cách ăn dễ nhất, đơn giản nhất và khôn ngoan nhất trong việc chữa bệnh và tăng cường sức khỏe.
Xét về tính toàn phần, thì hạt gạo lức mang tính toàn phần (có cả lớp cám và lõi tinh bột) còn hạt gạo xát trắng không thỏa mãn tính toàn phần vì chỉ còn lại chủ yếu lõi tinh bột. Thực dưỡng chú trọng tính toàn phần của thức ăn. Vì thế, ăn cơm lức là tốt nhất, cơm còn nguyên hạt (toàn phần).
Tốt tiếp theo là ăn cháo, tính nguyên hạt trong cháo đã mất đi một ít. Tiếp theo là ăn bột. Hạt gạo nghiền nát thành hạt nhỏ mịn nên phân tán đi nhiều; nó nằm trong nhiều hộp, nhiều bịch và nhiều nơi. Do đó bột mất đi nhiều tính toàn phần, nguyên hạt. Tính toàn phần mất đi thì tính quân bình âm dương khó mà tồn tại.
Hiện tại, người Việt ăn rất nhiều món và ăn rất nhiều. Nhìn quán ăn, nhà hàng, xe đẩy từ bình dân đến sang trọng mọc lên như nấm khắc biết dân ta phàm ăn như thế nào. Càng ngày càng đi tìm những cái gọi là “món ngon vật lạ”, những đặc sản để ăn. Dẫu vậy vẫn không thỏa mãn được cái thèm ăn.
Theo lời cảnh báo của ông bà, như vậy là “ăn không có hậu”. Tại sao như vậy? Khi thiếu chất, cơ thể đòi hỏi chúng ta ăn để cung cấp đủ chất, đây là điều tuyệt vời của cơ thể. Nhưng chúng ta ăn không trúng những chất mà cơ thể cần, nên cơ thể tiếp tục đòi ăn. Phản ứng tự nhiên của cơ thể là vậy.
Con người có tính thông minh nên khi thèm ăn là sẵn sàng tìm và sáng chế ra những món ăn mới lạ. Do đó hiện nay là thời đại có phong phú món ăn nhất và cũng xuất hiện phong phú bệnh tật nhất. Khi ăn nhiều món, đặc biệt là những món không phù hợp với hệ tiêu hóa, làm cho hệ tiêu hóa rối loạn, lâu ngày sinh bệnh. Rối loạn nhiều sinh bệnh nhiều. Như vậy ăn gạo xát trắng là nguyên nhân khiến con người ăn nhiều và là nguyên nhân của mọi bệnh tật.
Con người ăn nhiều món nhưng không ăn gạo lức hoặc hạt cốc. Đó là nguyên nhân gây thiếu những chất cần thiết nhưng dư những chất không cần thiết. Gạo lức chứa đủ các chất bổ dưỡng và cần thiết cho cơ thể mà không có thức ăn nào có được, trong khi đó gạo xát trắng không có đủ các chất này. Khi ăn đủ các chất, cơ thể không có cảm giác thèm ăn bừa bãi. Ngày xưa, ông bà mình lấy gạo lức làm thức ăn chính nên không có hàng quán nhiều như bây giờ.
Sự tích “Bánh Chưng Bánh Dày” là minh chứng tổ tiên mình xem trọng hạt gạo và hạt nếp. Những người theo thực dưỡng ở Việt nam ăn chủ yếu là gạo lức với một ít thức ăn và ăn ít. Họ không ăn vặt, cũng không có như cầu ăn nhiều, ăn nhiều món. Bữa ăn của người thực dưỡng rất đơn giản và đạm bạc, thường có khoảng 3 món (một món cơm lức chính và 2 món ăn phụ). Những người thực dưỡng này có một cuộc sống không bệnh tật, tinh thần vui vẻ và đầu óc sáng suốt. Câu tục ngữ “Ăn vóc học hay” đã dạy chúng ta cách ăn ít, ăn đơn giản.
Theo quyển Từ điển thành ngữ và tục ngữ Việt Nam của Nguyễn Lân (Hà Nội - 1989) chữ “vóc” được giảng là “ít” và Ăn vóc học hay được giảng là “ăn ít nhưng học giỏi”. Tiến sĩ Ngô Đức Vượng, người đã ăn thực dưỡng nhiều năm, khẳng định những trang sách ưng ý nhất của ông là những trang ông viết trong lúc để bụng đói. Tiên sinh Ohsawa cũng bảo rằng ông không ăn trước các buổi thuyết giảng. Thầy Thích Tuệ Hải giảng chúng ta nên ăn khoảng 50-80% bao tử, để khoảng trống đó chứa “khí”. Đó là năng lượng của sáng tạo. Mỗi người có thể thử nghiệm điều này, không khó.
Nhìn vào thế giới tự nhiên chúng ta thấy con bò chỉ ăn cỏ, con cọp chỉ ăn thịt, chúng không thèm bất kỳ thức ăn nào khác ngoài thức ăn của chúng. Khi ăn thức ăn hợp với hệ tiêu của loài mình thì hệ tiêu hóa tự làm việc và tự chuyển hóa thành đủ các chất cho cơ thể sử dụng.
Ăn đúng thức ăn của loài mình là đưa đúng “nguyên liệu đầu vào” cho “nhà máy tiêu hóa” chế biến. Như vậy “nhà máy” này mới có thể làm đúng “chức năng” và “nhiệm vụ” của mình. Từ đó “ nhà máy” mới sản xuất được những “sản phẩm” có chất lượng cao để phục vụ cho việc xây dựng tất cả các cơ quan, bộ phận hoàn hảo cho cơ thể. Khi có những cơ quan, bộ phận hoàn hảo thì cơ thể mới hoàn hào và khỏe mạnh hoàn toàn.
Như vậy thức ăn hoàn hảo cho chúng ta là gạo lức chứ không phải là gạo xát trắng.
