Tàu điện không người lái ở Vancouver

Chính quyền thành phố Vancouver, tỉnh British Columbia, Canada, đã có kế hoạch thiết lập một hệ thống đường ray đơn, do kiến trúc sư Wells Coates thiết kế, từ những năm 1950 nhưng dự án này bị bỏ quên. Việc thiếu một hệ thống vận tải nhanh được cho là nguyên nhân dẫn đến nhiều vấn đề trong giao thông vào những năm 1970.

Một đoàn tàu trên tuyến Expo Line. Ảnh: Trip Advisor.

Hệ thống đường sắt trên cao (Skytrain) sau đó được chọn làm giải pháp. Tuyến Skytrain đầu tiên có tên Expo Link do công ty British Columbia Rapid Transit (BCRTC), thuộc tập đoàn vận tải TransLink, khởi công xây dựng từ năm 1982 và hoàn thành sau đó 3 năm. Expo Link có chiều dài 36,4 km với 24 ga, kết nối các thành phố Vancouver, Burnaby, New Westminster và Surrey.

Tiếp theo đó là sự ra đời của hai tuyến Millennium Line, năm 2002, và Canada Line, năm 2009. Millennium Line dài 31,2 km với 17 ga trong khi Canada Line dài 19,2 km với 16 ga.

Với ba tuyến nêu trên, hệ thống đường sắt trên cao tại Vancouver đã giúp vận chuyển hơn 150 triệu hành khách trong năm 2017. Con số này trước đó 7 năm là 117,4 triệu hành khách.

Phí đi tàu được chia làm ba loại tương ứng với ba vùng. Hành khách có thể trả phí bằng tiền mặt, thẻ tín dụng hoặc thẻ ghi nợ tại các máy bán vé tự động ở mỗi ga, ngoài ra, còn có các thẻ trả trước, vé ngày hoặc vé tháng.

Việc kiểm soát vé lúc này được thực hiện ngẫu nhiên, chủ yếu do cảnh sát, an ninh nhà ga hoặc nhân viên TransLink đảm nhiệm. Năm 2015, một hệ thống thu phí thông minh tên gọi Compass được triển khai và bắt đầu hoạt động vào năm 2016 nhằm giảm thiểu tình trạng trốn vé.

Skytrain còn có tác động đáng kể đến sự phát triển tại các khu vực gần nhà ga và giúp định hình mật độ đô thị tại Metro Vancouver. Giai đoạn 1991 – 2001, dân số sinh sống trong phạm vi 500 m quanh Skytrain tăng 37%, cao hơn so với mức trung bình 24% trong khu vực.

Khu vực Metro Vancouver dự kiến đón nhận thêm 1,2 triệu cư dân mới trong 30 năm tiếp theo.

Jim Watkins, một cư dân sống tại Vancouver, cho biết mọi thứ diễn ra khá nhanh chóng.

“Bạn tới ga, mua vé, chờ đúng tàu rồi lên tàu. Bạn thường không phải đợi lâu bởi chỉ khoảng 10 phút là có một chuyến tàu vào ga. Bạn gần như luôn có ghế ngồi. Skytrain được tự động hóa, không có tài xế và di chuyển trên cao. Một số khu vực có quang cảnh đẹp”, Watkins viết trên Quora.

Dù rất hiệu quả khi hoạt động trơn tru, Watkins cũng mô tả Skytrain sẽ là “mớ hỗn độn” nếu tàu gặp sự cố, đặc biệt là vào giờ cao điểm buổi sáng hoặc tối.

Steve Drost, cũng sinh sống tại Vancouver, nêu ra một số việc hành khách có thể làm khi đi Skytrain như đọc sách, chơi điện thoại, tranh thủ ngủ một chút hoặc ngắm cảnh.

Do hệ thống tàu điện là tự động, không người lái, nên toa đầu tiên được dành cho khách sử dụng. Cửa sổ ở đầu toa tàu khá lớn, giúp cho hành khách có những trải nghiệm mới như nhìn về phía trước thay vì chỉ có thể quan sát cảnh vật hai bên qua cửa sổ.

Sven Schebitz, du khách người Đức từng đến Vancouver, nói đi Skytrain là trải nghiệm tuyệt vời chính bởi việc hành khách có thể lên toa đầu tiên, nhìn đường ray thông qua một cửa sổ lớn.

Nhằm đáp ứng nhu cầu đi lại gia tăng, TransLink hồi tháng 2 thông báo bổ sung thêm 80 toa hệ thống đường sắt trên cao trong hai năm tới.

“Chúng tôi muốn ưu tiên giúp hành khách thoải mái sớm nhất có thể”, giám đốc điều hành TransLink Kevin Desmond nói. Sức chứa tuyến Expo Line, Millennium Line và Canada Line sẽ tăng lần lượt 10%, 23% và 30%.

Theo Desmond, hành khách sẽ rút ngắn thời gian chờ đợi và ít phải bỏ chuyến vì tàu chật. “Khu vực ngày càng phát triển, điều quan trọng tất yếu là chúng tôi cần tiếp tục cải thiện hạ tầng vận tải”, Desmond tuyên bố.

Chi phí, khoảng 300 triệu USD, sẽ được chính quyền liên bang hỗ trợ 50%, chính quyền tỉnh British Columbia hỗ trợ 33%, phần còn lại do TransLink đảm nhận. Cũng chính vì việc dự án được nhiều cấp độ tài trợ, những quyết định mở rộng Skytrain thường tạo ra nhiều tranh cãi.